Skinfaxi - 01.11.1959, Qupperneq 11

SKINFAXI
107
\ GELGJUSKEIÐI
Suauar í
t^bjat'nat'íon
Þetta er rceða, sem Svavar Sigbjarnar-
son í Rauðholti í Útmannasveit á Fljóts-
dalshéraði hugðist halda á samkomu í Eg-
ilsstaðaskógi 17. júní s.l. En samkoman
fórst fyrir vegna veðurs. Svo er þá Skin-
faxa ánœgja að flytja rœðuna, því að í
stuttu máli tekur höfundur fram mörg þau
meginatriði, sem nauðsyn er að ungir ís-
lendingar festi sér í minni frá fortíð og nú-
tíð, með tilliti til þeirra vegferðar, þar sem
„skyggir skuld fyrir sjón“. — Ritstjóri.
1 dag er fimmtándi afmælisdagur hins
íslenzka lýðveldis. Fimmtán ár eru liðin,
síðan lýst var yfir endurreisn þess frá Lög-
bergi við Öxará. Þetta óskabarn þjóðar-
innar, lýðveldið, er komið úr frumbernsku.
Fimmtán ár eru ekki langur tími í sögu
þjóðar — samt nógu langur til þess, að
ný kynslóð er vaxin úr grasi. I>að er önn-
ur æslca, sem fagnar hér vori og frelsi i
dag heldur en sú, er hlustaði á boðskapinn
frá Lögbergi á Þingvöllum og úti á Eiðum
fyrir fimmtán árum.
Nærri lætur, að þetta sé fyrsta kynslóð-
in, sem vex upp á þessu landi, án þess að
hafa skortinn fyrir sinn annan eða eina
barnakennara. Það er áhyggjulítil æska,
frjálsmannleg og glöð, sem nú er á aldrin-
um 15 til 20 ára. Gelgjuskeiðinu, eins og
sálfræðingar kalla það. En er ekki líkt
með lýðveldið okkar, að það sé líka kom-
ið á gelgjuskeiðið, þennan viðkvæma vand-
meðfarna aldur? Það fæddist sem nýr
borgari inn í samfélag þjóðanna fyrir
fimmtán árum. Enn er það óráðið i göngu-
lagi og óákveðið i hreyfingum, en fullt af
framtíðardraumum og sundurleitum hug-
sjónum.
Unglingnum er gjarnt til uppreisnar við
gamla siði og venjur. Honum finnst oft
Jítið til þess lcoma, sem pabbi og mamma
hafa haft í liávegum, en vill taka upp sina
eigin siði, sem oft eru teknir eftir ein-
liverjum öðrum fullorðnum og framandi,
sem honum finnst mikið til koma.
Svipað er þessu farið með okkar unga
lýðveldi. Við berumst allmikið á. Tökum
okkur sæti í ýmsum samtökum þjóðanna
og tökum fagnandi við nýjum siðum, en
liugsum elíki sem skyldi um þau tengsl,
sem binda okkur við forfeður okkar og
baráttu þeirra og líf. En eins og unglingur-
inn smá vaknar til vitundar um skyldur
sínar við fortíð og framtíð og finnur sér
markmið, til þess að keppa að í lífinu,
eins þurfum við að gera, ef okkur skal
vel farnast sem þjóð.
Ég vélc að því áðan, að kannski væri
sú æslca, sem nú er nývaxin úr grasi á
Islandi, sú fyrsta, sem ekki hefði til niuna
kynnzt skorti á brýnustu lífsnauðsynjum.
Síðustu áratugina var þessum vágesti,
skortinum, haldið frá flestra dyrum, svo