Skinfaxi - 01.04.1989, Blaðsíða 34

Viðhorf
Maðurinn leggst á sveif með eyðingaröflunum, jeppaakstur utan vega. Ljósmynd, Landvernd.
„Afjörðu ertu kominn "
Matthías Lýðsson, stjórnarmaður í UMFÍ,
skrifar Viðhorfsgrein að þessu sinni, um umhverfismál
Á undangengnum misserum hefur
mikið verið rætt og ritað um
umhverfismál. Hér á landi hefur mest
verið fjallað um gróðureyðingu,
mengun af völdum sorps og hættulegra
efna í iðnaði og landbúnaði, svo ekki
sé minnst á hvalamálið. Eða með
öðrum orðum, sambúð lands og
þjóðar.
Það er á stefnuskrá ungmenna-
félagannaaðvinnaaðbættri umgengni
við landið og á síðasta Sam-
bandsráðsfundi UMFI að Logalandi,
voru samþykktar einar fjórar tillögur
um þennan málaflokk. Það er í
samræmi við þá vakningu sem orðið
hefur í þessum málum. Góðu heilli
finnur fólk fyrir innri þörf til að bæta
fyrir “vanrækslusyndir” genginna
kynslóða og ef til vill gera betur.
Ekki hefur verið mikið fjallað um
þessi mál í því ágæta tímariti sem þú
hefurnú íhöndum. Mig langarþvítil
að drepa hér á örfá atriði, ef það mætti
verða til að vekja til umhugsunar og
jafnvel til að lesari færði eitthvað til
betri vegar hjá sér.
Gróöurvernd -
landeyðing
Nú er málum svo háttað að rifrildið
um hverjum landeyðing sé að kenna,
hve mikil og hve víða, er nánast hjakk
í sama farinu. Steingeldar umræður,
svona eins og tveir menn hafi ætlað að
hittast í þoku en farist á mis. Þeir
standa svo hvor á sínum hól og æpa
svo hátt úr í þokuna að hvorugur heyrir
í hinum. Er nú ekki kominn tími til að
hætta að karpa um orðna hluti, snúa
bökum saman og skilja að þetta er mál
okkar allra? Nú ( ekki á morgun )
þurfum við að segja: Svona er
ástandið, við erum sammála um að
þetta séu leiðirnar til úrbóta og hverju
á að kosta til.
Gróðureyðing orsakast af mörgum
þáttum sem oftar en ekki eru
samverkandi. Svosem: Jarðvegsgerð
- hita - úrkomu - beit og að
mannavöldum. Það er ljóst að enn
sem komið er að minnsta kosti ráðum
við ekki við náttúruöflin, en tveim
síðasttöldu þáttunum má stjórna, þ. e.
beit og gróðureyðingu af
mannavöldum. Gróðri er eytt með
jarðvegsnámi, átroðningi á
viðkvæmun ferðamannastöðum,
virkjunarframkvæmdum o.fl. Beiter
að völdum: hrossa, sauðfjár, hrein-
dýra og gæsa.
Á öllum þessum þátttum má hafa
stjórn, en það er mikilvægt að
landsmenn geri upp við sig og nái
samstöðu um hverju skal kosta til.
Ymsarleiðireru hins vegartil bóta og
margar hafa þegar verið fram-
kvæmdar með allgóðum árangri.
Meðal úrræða má nefna: Friða land,
bera á, sá ítil að hefta fok. Hólfa niður
land til að stjórna beitarálagi. Auka
nýtingu beitarsvæða á láglendi til
hrossabeitar. Halda hreindýrastofni
og gæsum innan hóflegra marka.
Hugsanlega mætti framkalla úrkomu
á þessum rofsvæðum með efna-
fræðilegum aðferðum. Loksmánefna
að taka upp styrki til þeirra landeigenda
sem græða upp land.
Sjómengun.
Veruleg mengun er af völdum
úrgangs frá neysluþjóðfélaginu, s.s.
umbúða úr plasti og áli. Hér á landi
34
Skinfaxi