Skinfaxi - 01.04.1989, Blaðsíða 35

Viðhorf
Vindurinn er eilt öflugasta eyðingaraflið í landi okkar, sérstaklega þar sem
jarðvegur er ösku- og vikurblandinn. Úr Mýrdal. Ljósmynd Landvernd.
má víða rekja sig að sölustöðum á
fóðurbæti ( svokölluðum sjoppum )
með því að fylgja ruslslóðum meðfram
götunni. Úr því að minnst er á
“fóðurbæti” má gjarnan minna á að
komist skepnur óhindrað í hann,
veikjast þær, fá drullu og drepast. Það
tekur nú oftast ekki svo iljótt af hjá
mannskepnunni. Víðast hvar við
þessa sölustaði eru hinar hefðbundnu
grænu rulsafötur alltaf fullarsvoútúr
flóir. Raunin er sem sagt sú að það er
oft erfitt fyrir ferðamenn að losna við
rusl og þarf ekki annað en að aka um
vegi landsins, að sumarlagi, til að sjá
það.
Hvað er til ráða? Það má beita
sektum fyrir að henda rusli á
almannafæri. Heimildir til þess eru
sumstaðar fyrir hendi, en það þarf að
beita þeim. Svo mætti hugsa sér að
með vissu bili með þjóðvegum
landsins ( svona í mátulegri fjarlægð
frá sjoppum) væri komið fyrir rusla-
gámum sem hægt væri að aka að og
losna við rusl, bara með því að rétta
hendina út um bílgluggann. Það má
líka minnast á að sumt sem við hendum
í hugsunarleysi finnst öðrum ny tsamt,
t.d. gosflöskur úr plasti 1 - 1,5 1 eru
ágætar gróðurhlífar.
Plastpokamengunin er hvimleið.
Hún er áberandi á fjörum landsins og
að sögn sjómanna eru víða flotar af
plastdrasli út um allan sjó. Þessi
viðbjóður kemur bæði af landi og er
hent af bátum og skipum. Það er
gleðilegt að sjómenn eru með
samstilltu átaki að hætta þessum
ósóma og farnir að koma með allt rusl
í land og nú mega landkrabbarnir ekki
láta sitt eftir liggja. Það mætti
endumýta plastpokana. Tilraunirhafa
verið gerðar með að steypa girð-
ingarstaura úr áburðarpokum og í
framhaldi afþvímætti hugsa sérað úr
litlu pokunum væru framleiddir
blýantar. Það er ef til vill markaður
fyrir þá í ónefndri stofnun við
Arnarhól.
„Af jörðu ertu
kominn..."
Efni er gætt þeim eiginleikum að
það eyðist ekki, heldur breytir aðeins
um form. Því sem maðurinn skilar í
land eða sjó brýtur náttúran niður og
notar í hringrás lífs og dauða.
Búmáti hins vestræna heims veldur
mikilli upphleðslu úrgangs á
takmörkuðum svæðum, svo mikilli
að náttúran nær ekki að brjóta
úrgangsefnin niður. Þau hlaðast upp
og geta valdið eituráhrifum. Þetta
getur átt sér stað í iðnaði og landbúnaði.
Sem dæmi ná nefna að þetta getur
orðið vandamál við fiskeldi. Úr því
að minnst er á fiskeldi þá er það
blómleg atvinnugrein í víkum og
vogum við sunnanverðan Faxaflóa.
Út í þessar sömu víkur og voga er dælt
ómældu magni af skolpi frá þéttbýlinu.
Ætla má að þetta skolp sé að
meginhluta lífrænn úrgangur og sú
hætta er vissulega fyrir hendi að
mengun sem af þessu stafar hafi
skaðleg áhrif á lífríki hafsins, þó
langsótt sé að sú hún valdi eitruðum
þörungablóma eins og hjá frændum
okkar á Norðurlöndum.
Þegar þessi „drulla” rennur eða er
dælt í sjóinn glatast mikið af
áburðarefnum. Glatast, þegar haft er
f huga að skammt frá þétt-
býlissvæðunum við Faxaflóa eru
þúsundir ha. af ógrónu og örfoka landi
semskortirþessiefni. Hugmyndiner
sú að skolpdælukerfi höfuðborgar-
svæðisins sé þannig hannað, að
skolpinu sé dælt í jarðtanka þar sem
vatnið er síað frá og látið renna á haf
út. Drullunni verði svo dælt á
tankflugvélar og notuð sem
jarðvegsmyndandi áburður til
uppgræðslu.
Vera kann að þetta sé fráleit
hugmynd og rokdýr í framkvæmd.
Það getur verið. Spurningin er um
það hverju vilja menn kosta til að
vemda umhverfi sitt og græða landið.
Ágæti lesandi. Hér að framan
hefur aðeins verið tæpt á nokkrum
atriðum sem snúa að umhverfis-
menningu og landvernd á Islandi.
Okkur finnst oft að við getum lítið
gert til úrbóta í þessum málum. Það
sé ekki á færi nema félagasamtaka og
hins opinbera. Þá skulum við minnast
þess að í okkar ágæta landi fær hið
opinbera vald sitt frá fólki og
félagasamtök samanstanda af
einstaklingum. Ogþað erfyrstþegar
hver einstaklingur, já þú og ég
leggjum okkar að mörkum, sem
árangur næst.
Ðréfið í vasann
Það kostar ekki neitt að stinga
karamellubréfi í vasann í stað þess að
láta það detta. Það kostar ekki neitt
að beygja sig eftir gosdós og láta í
næstu ruslafötu. Og ef þú legðir 42
krónur til landrgæðslu í mánuði
hverjum þá er það ekki há upphæð.
En ef allir landsmenn 16 ára og eldri
gerðu slíkt hið sama í eitt ár þá yrði
upphæðin um eitt hundrað milljónir
króna. Það er allnokkuð.
Bætt umgengni við landið okkar
þarf ekki að kosta mikið. Það kostar
heldur ekkert að hugsa.
Matthías Lýðsson.
Skinfaxi
35