Sjómannablaðið Víkingur - 01.09.1939, Page 17

„77/ Stjórnarráðs Islands'1
Reykjavík í janúar 1932.
Tilmæli þau, sem undirrituð félög að sinni beina til
hins háa Stjórnarráðs, eru þess eðlis, að þau hljóta að
vona, að það verði tafarlaust við þeim. Það er öllum
kunnugt hve réttlát beiðni vor er og hve brýn þörfin,
enda er hvorttveggja viðurkennt mjög áþreifanlega
einmitt af Stjórnarráðinu sjálfu, og vitum vér ekki til
þess, að neitt það hafi fram komið, er hafi getað
breytt því.
Svo sem kunnugt er var stofnaður hér stýrimanna-
skóli um síðustu aldamót, og var honum byggt viðun-
andi húsnæði, eftir því sem þá var völ á. Nægði sú
kennsla, sem hann gat veitt sjómannastéttinni, meðan
öll íslenzk farmennska var iðkuð á seglskipum einum.
En þegar sú mikla framför varð, að landsmenn tóku
að iðka sjómennsku á vélknúmim skipum, var auðvit-
að, að það myndi að því reka, að stofna þyrfti til full-
kominnar kennslu í vélfræði. Enda þótt það hafi verið
góðra gjalda vert, að hér var stofnaður vélstjóraskóli
1915, verður því ekki neitað, að það hefði að ósekju
mátt gera fyrr, og ekki heldur hinu, að til hans hafi
verið svo af vanefnum viðað, og honum fram á þennan
dag svo litið sinnt, að það verður tæpast þakkað við-
urgerningnum við hann, að nú er til hér á landi góð og
nothæf vélstjórastétt.
Það, sem hefir staðið starfi vélstjóraskólans lang-
mest fyrir þrifum er það, að hann í þessi 16 ár, sem
hann hefir starfað, hefir ekki haft sitt eigið húsnæði,
heldur þui’ft að vera leiguliði í húsakynnum, sem ekki
fullnægðu þörfum hans í neinu tilliti. Því húsnæði gat
hann þó ekki fengið að halda lengur en til haustsins
1930, og varð hann þá að flytja í húsnæði stýrimanna-
skólans, sem hvorki er svo úr garði gert né mikið, að
hann gæti haft þá hentisemi þar, sem hann þarf. Það
getur ekki heldur verið til frambúðar fyrir þá sök, að
það var tilviljun ein, sem réði því, að stýrimannaskól-
inn sjálfur gat þá séð af kennslustofum.
Enda þótt vélstjóraskólanum aldrei hefði verið ætl-
að annað starf heldur en það, sem lögin um hann frá
3. nóvember 1915 ætla honum, þá er sannleikurinn sá,
að aldrei hafa verið sköpuð nægileg og hentug skilyrði
til þess, að hann gæti innt þau af hendi svo vel væri.
Það má eingöngu þakka ósérhlífni og elju þeirra
manna, sem við skólann hafa starfað, að það hefir
tekizt nokkurn veginn. Samt sem áður hafa löggjaf-
arnir sí og æ verið að auka starfssvið hans, án þess að
þeir jafnhliða hafi haft neina tilburði til þess að bæta
aðstöðu hans, svo að hann yrði ekki lakar settur eftir
að vinnubyrði hans var aukin, heldur en áður.
Eigi vélstjóraskólinn að vera þó ekki sé nema jafn-
settur gagnvart öllum þeim skyldum, sem á honum
hvíla að lögum, eins og hann er nú gagnvart því starfi,
sem hann raunverulega innir af hendi, þá þyrfti hann
að ráða yfir 6 kennslustofum, en hann er húsnæðis-
laus. Yér viljum leiða athyglina að því, að það er svo
langt frá að hinum raunverulegu þörfum skólans væri
fullnægt jafnvel með 6 kennslustofum. Það liggur svo
í augum uppi, að það ætti varla að þurfa að nefna
það, að enginn hérlendur skóli muni hafa eins brýna
þörf fyrir að eiga gott áhaldasafn eins og þessi. Auk
þess sem hann þarf af kennslustofum, er honum því
nauðsynlegt að hafa stofur undir þau margvíslegu
áhöld, sem koma til greina við alla þá kennslu í með-
ferð og stjórn gufuvéla og mótora, svo og við þá
kennslu í rafmagnsdeildinni, sem honum er ætlað að
inna af hendi. Yfirhöfuð er það engri stofnun hentugt
að húsnæði standi henni á beini, og á það ekki sízt við
um skóla, og er því réttast að hafa vistarverur slíkra
stofnana við vöxt.
Vér getum ekki látið hjá líða að benda á, hvað hér
er í húfi. Það er að minnsta kosti óhætt að fullyrða,
að sjávarútvegurinn sé annar aðalatvinnuvegur þjóð-
arinnar, og það er áreiðanlegt að hann er rekinn með
þeim dýrustu tækjum, sem landsmenn ráða yfir. 1930
áttu íslendingar 96 gufuskip stærri og smærri, 4 vél-
skip stærri heldur en 100 rúmlestir, og langt á 7. hundr-
að minni vélskipa. Því þarf ekki með orðum að lýsa,
hvert feikna fé er bundið í þessum skipum og hvað
vélarnar séu mikill hluti af verðmæti þeirra. Það þarf
heldur ekki að lýsa því, hversu mikla fjárhagslega þýð-
ingu það hefir fyrir landið, að svo sé með þessi verð-
mæti farið, að þau spillist hvorki fyrir handvömm, né
gangi úr sér fyrir ár fram. Það er því harla þýðingar-
mikið starf, sem vélstjórum er fengið. Það er og blátt
áfram óskiljanlegt að stofnun sú, sem býr menn undir
þetta starf, skuli vera þannig afrækt, svo að ekki sé
harðar að orði kveðið.
Það má minnast þess með þakklæti að landsstjórn-
in, sem nú er, hefir sýnt skilning á því að við svo búið
mætti ekki standa, með því að skipa nefnd til þess að
gera tillögur um nauðsynlegar umbætur á skipulagi og
húsa- og áhaldakosti vélstjóraskólans. Um leið skipaði
stjórnin samskonar nefnd fyrir stýrimannaskólann.
Hefir hin virðulega stjórn með því beinlínis viður-
kennt hina brýnu þörf á því að bæta þurfi úr húsnæð-
isskorti beggja skólanna, og er það von vor, að hún
víki ekki frá því úr þessu.
Það varð úr, að nefndir þessar unnu saman, og urðu
þær sammála um það, að nauðsynlegt væri að byggja
hús handa báðum þessum skólum, því að hús stýri-
mannaskólans er, svo sem allir vita, mjög fjarri því að
VÍKINGUR
17