Sjómannablaðið Víkingur - 01.09.1939, Blaðsíða 23

Johnson varð eins og hálf vandræðalegur, en svar-
aði svo: „Skipstjórinn heitir Úlfur Larsen. Það er
hann minnsta kosti kallaður og ég hefi aldrei heyrt
hann nefndan annað. En þér skuluð tala gætilega við
hann. Hann er illur núna. Stýrimaðurinn . . .“
Hann lauk ekki við setninguna. Kokkurinn kom inn.
„Það er bezt fyrir þig að koma þér héðan, Yonson.
Karlinn saknar þín og það er víst betra að erta hann
ekki mikið“.
Kokkurinn var með föt á handleggnum, ef það var
þá hægt að kalla tuskur þær, sem hann var með, því
nafni. Hann hjálpaði mér í leppana, og þegar ég var
kominn í grófar buxur, þar sem önnur skálmin var tíu
tommum styttri en hin, drengjahúfu á höfuðið og
skítugan, röndóttan bómullarefnisjakka, sem náði nið-
ur í mitti og ermarnar rétt fram fyrir olnbogann, þá
spurði ég hverjum ég mætti þakka fyrir dýrðina.
„Mugridge, herra minn“, sagði hann undirgefnis-
lega, „Thomas Mugridge, herra, auðmjúkur þjónn“.
„Gott, Thomas, ég skal ekki gleyma yður, þegar föt-
in mín eru orðin þurr“.
„Þakka yður kærlega, heri'a“, sagði hann, mjög
þakklátur og mjög auðmjúkur.
Ég rölti út á þilfarið. Skútan lyftist á löngum, stór-
um öldum og ég reikaði og varð að styðja mig. Hvergi
sá ég land, en í austri voru lágir þokubakkar, líklega
þeir sömu, sem höfðu valdið árekstrinum. Ég var hálf
móðgaður yfir því, að manni eins og mér, sem var ný-
sloppinn úr dauðans greipum, skyldi ekki vera meiri
gaumur gefinn, því að enginn virtist taka eftir mér.
Athygli allra virtist upptekin af því, sem fór fram
miðskipa. Þar lá stór maður á lúkuhlera. Hann var
alklæddur, skeggjaður og rann af honum vatn, sem á
hann hafði verið ausið. Augun voru aftur og hann var
bersýnilega meðvitundarlaus, en munnurinn stóð opinn,
og brjóstið gekk upp og niður eins og hann væri að
reyna að ná andanum. Háseti, sem stóð hjá honum,
hélt á fötu, sem hann við og við fyllti af sjó og hellti
yfir hinn meðvitundarlausa mann. Eftir þilfarinu æddi
maður fram og aftur og tuggði vonzkulega vindilstúf.
Það var maðurinn, sem af tilviljun hafði orðið litið á
mig, og þannig bjargað mér frá drukknun. Hann
var tæpar þrjár álnii' á hæð og' sterklega byggður,
herðabreiður, með hvelfda bringu, einn af þessum grann-
holda, en stálslegnu mönnum. Allar hreyfingar manns-
ins báru vott um óhemju styrk, allt frá gangi hans um
þilfarið og því hvernig varir hans klemmdu vindling'-
inn. Mér fannst eins og þessi kraftur, sem lýsti sér í
öllum hreyfingum mannsins, bæri vott um að innra með
honum fælist einhver orka, sem gæti brotizt fram eins
og gos, ómótstæðilegt og skelfilegt.
Kokkurinn rak höfuðið út úr eldhúsdyrunum, glotti
til mín og gaf mér um leið bendingu um, að maðurinn,
sem æddi þarna fram og aftur við lúkuna, væri „karl-
inn“, eins og kokkurinn sagði. Eg var að því kominn
að ganga til hans, þegar maðurinn, sem lá á bakinu,
engdist eins og hann væri alveg að kafna. Hakan, með
votu, svörtu skegginu, stóð beint upp í loftið, og brjóst-
ið þandist út í ósjálfráðri og vitundarlausri tilraun til
þess að fá loft í lungun.
Skipstjórinn, Úlfur Larsen, hætti að ganga um og
stóð og horfði á hinn deyjandi mann. Svo skelfilegar
23
voru dauðateygjurnar, að hásetinn gleymdi að halda
áfram að hella úr fötunni. Hinn deyjandi maður spark-
aði hælunum í lúkuna, teygði frá sér fæturna og lá
kyrr, nema höfuðið valt til. Svo varð höfuðið líka kyrrt
og djúpt andvarp steig frá vörum mannsins. Hakan
seig niður og efri vörin brettist upp, en tóbakslitaðar
tennurnar komu í ljós. Það leit út eins og hinn dauði
glotti djöfullega til háðungar þeim heimi, sem hann var
nýskilinn við. En nú kom það furðulegasta. Skipstjór-
inn rauk að dauða manninum og hellti sér yfir hann
með botnlausum svívirðingum og formælingum. Það
voru engin smá blótsyrði, sem komu frá honum, eða
bara almenn orðatiltæki. Hvert einasta orð var guð-
last og orðin voru möi'g .Eg hefi aldrei á æfinni heyrt
neitt svipað og hélt ekki, að eg gæti heyrt neitt þessu
líkt. Eftir því sem eg komst næst, var hinn dauði stýri-
maður, sem hafði lent á svalltúr, áður en farið var frá
San Francisco, og síðan var hann svo ófyrirleitinn að
leggjast niður og deyja í upphafi ferðarinnar og skilja
Úlf Larsen eftir, með einum háseta færra um borð.
Þessi atburður hafði sterk áhrif á mig. Mig sundlaði
við. Dauðinn hafði alltaf í mínum augum haft eitthvað
hátíðlegt og virðulegt við sig, eitthvað friðlýst og heil-
agt. En dauðann í allri sinni andstyggð hafði eg aldrei
séð fyrr en nú. Eg hafði haldið, að munnsöfnuður skip-
stjórans myndi nægja til þess að fá dauðann mann til
þess að fölna. Eg hefði ekkert orðið hissa þótt svart
skegg dauða mannsins hefði fuðrað upp í ljósum loga.
En dauði maðurinn var ótruflaður. Hann lá þarna með
sitt hæðnisbros, napur og þrár. Honum stóð á sama
um hlutina.
IV.
Úlfur Larsen hætti að formæla eins snögglega og
hann hafði byrjað. Hann kveikti í vindli og leit kring-
um sig. Honum varð af tilviljun litið á kokkinn.
„Jæja, kokkur“, sagði hann með kaldri blíðu.
„Já, skipstjóri", svaraði kokkurinn auðmjúkur.
„Heldurðu ekki, að þú hafir teygt hálsinn nokkuð
lengi. Það er óhollt. Stýrimaðurinn er búinn að vera,
svo að eg get ekki misst þig. Þú verður að vera mjög,
mjög varkár með heilsu þína, kokkur, skilurðu?"
Síðasta orðið kom eins og svipuhögg. Kokkurinn
kiknaði við.
„Já, skipstjóri", sagði hann lúpulega, og höfuðið
hvarf inn í eldhúsið. Skipverjar tóku á ný til vinnu
sinnar svo sem ekkert hefði í skorizt. Nokkrir menn
voru við afturlúkuna aðgerðalausir og héldu áfram að
taka saman. Seinna fékk ég að vita, að það voru
skyttur. Þeir áttu að skjóta selina og voru af öðrum og
æðri mannflokki en venjulegir hásetar.
„Johansen", hrópaði Úlfur Larsen.
Háseti kom þegar er hann kallaði.
„Saumaðu þorparann þarna inn í segldúk. Þú getur
fundið gamla pjötlu í seglaskápnum, og vertu fljótur“.
„Hvað á ég að láta við fæturna á honum, skipstjóri?"
spurði maðui'inn.
„Ég skal athuga það“, sag'ði Úlfur Larsen og bi'ýndi
því næst röddina: „Kokkur!"
Thomas Mugridge rak höfuðið út úr eldhúsinu.
„Farðu niður og fylltu poka með kolum“.
„Hefir nokkur ykkar biblíu eða bænabók?" sagði
VÍKINGUR