Sjómannablaðið Víkingur - 01.04.1946, Blaðsíða 41

JAFET
SIGURÐSSON
m
uinnujCirorc
Jafet Sigurðsson skipstjóri andaðist að heimili sínu,
Bræðraborgarstíg 29, hinn 7. des. síðastliðinn.
Hann var fæddur að Pálsbæ á Seltjarnarnesi 3. ág.
1874. Foreldrar hans voru þau Sigurður Einarsson frá
Bollagörðum á Seltjarnarnesi, alkunnur heppnisfor-
maður á sinni tíð, og Sigríður Jafetsdóttir kona hans.
Þau hjonin hófu fyrst búskap sinn á Pálsbæ, en flutt-
ist síðar að Seli í Reykjavík.
Snemma hneigðist hugur Jafets að hafinu, og byrj-
aði hann að róa með föður sínum um fermingu eins og
siður var í þá daga. En hugur hans leitaði lengra út á
víddir hafsins, en hann átti kost að kynnast af opnu
skipi, sem var staðbundið við verstöð sína. Skútuöldin
var um þetta leyti að hefja innreið sína á 'Suðurlandi.
Opnaðist þar með ungum mönnum leið til meiri frama
á sjónum en áður hafði þekkzt síðan siglingar lands-
manna 'hinna fornu liðu undir lok.
Jafet Sigurðsson var einn hinna ungu manna, sem
fluttu sig yfir á þilskipin, og stundaði starf sitt á þeim
í nokkur ár. Gekk síðan á Sjómannaskólann í Reykja-
vík og tók þaðan burtfararpróf árið 1897.
Árið 1898 hófst fyrst skipstjórn Jafets. Réðist hann
þá skipstjóri á skozkan bát, sem Böðvar Þorvaldsson
kaupmaður á Akranesi átti, og hét „Björn“. Næsta ár
réðist hann til Th. Thorsteinsson kaupmanns í Reykja-
vík og sigldi lengi á útveg hans, sem skipstjóri. Og hjá
fleiri útgerðarmönnum starfaði hann. Einnig sigldi
hann'skipum milli landa.
Árið 1900 giftist Jafet Guðrúnu Kristinsdóttur, hinni
mætustu konu. Hún lézt árið 1938. Þau eignuðust þrjú
mannvænleg börn, tvær dætur og einn son. Þau eru öll
gift og búsett hér í bænum. Gróa, gift Ásmundi Ás-
Frá þesum stöðum er stundum sagnafátt til al-
þjóðar, en hitt vita þeir, sem reyna, að „hollt
es heima hvat“.
Og þegar rætt ^r um róðurinn á þjóðarskút-
unni gegn um brim og boða örðugleikanna, get-
ur fólkið í strjálbýlinu víðsvegar um landið tek-
ið sér í munn hið fornkveðna: Eigi mun skut-
urinn eftir verða, ef allvel er róið fram í.
(Erindi þetta er ritað haustið 1940 og flutt þá í
útvarp).
mundssyni, bakarameistara, Sigríður, gift Ólafi Magn-
ússyni húsgagnasmið og Sigurður verzlunarm., giftur
Ástu Guðmundsdóttur.
Fyrir mörgum árum síðan, meðan Jafet stundaði enn
sjóinn, reistu þau hjónin verzlun í húsi sínu, Bræðra>-
boi'garstíg 29. Annaðist Guðrún kona hans rekstur
verzlunarinnar í fjarveru manns síns. En þegar Jafet
lét af sjómennsku hvarf hann að verzlun sinni, og
stundaði hana sem atvinnu allt til dauðadags.
Jafet Sigurðsson var heppinn maður og aflasæll,
einkum fyrri hluta skipstjórnartíðar sinnar’. Hann var
og frækinn sjómaður og kunni vel skil á öllu því, er að
sjómennsku laut og hafði gott vald bæði á skipi og
mönnum. Til þess var tekið, hve fallega (eða faglega)
hann lagði skipi sínu í lagi í höfhum. Á dögum Skútu-
aldarinnar var það oft miklum vanda bundið að fá
góðan legustað fyrir skip á Reykjavíkurhöfn um ver-
tíðamót, einkum á Lokadag og um Jónsmessu. Skipin
voru þá bundinn þessum vertíðarmótum af ýmsum á-
stæðum. Þau hrúguðust því til heimahafna sinna á
nokkrum dögum. Þau, sem fyrst komu til hafnár, tóku
eðlilega ætíð bezta legustað, en þau, sem síðast komu,
áttu ætíð um lakasta legustaðinn að velja. Það þótti
því ekki greitt aðgöngu fyrir síðustu skipin, sem komu
til Reykjavíkurhafnar undir áður umgetnum kringum-
stæðum. Höfnin full af skipum, allt frá Öffersey að
vestan og inn á Rauðarárvík að austan og út á miðja
ytri höfn að norðan, en skammt undan bryggjunum lá
fullt af uppskipunarbátum, og skipin, sem grynnst lágu,
rétt utan við þá. Það var því sem i myrkan skóg sæi
að sjá yfir höfnina, skip við skip og skipamöstrin eins
og stór tré í skógi. Forðast varð það, að leggjast of
nærri skipi, því þá gat þeim slegið saman og þau brot-
ið hvert annað. Einnig var mikil hætta á að sigla inn
í þvöguna, því það gat orsakað hroðalega ásiglingu,
því ekki voru skrúfur og vélar í skipum þessum, til
þess að stilla gang þeirra, áfram eða aftur á bak. Sigla
Varð á seglavængjum þöndum, og með því varð að
reikna afstöðu alla. En um Jafet er það að segja, að
hann var maður skjótráður og því fljótur að taka af-
stöðu til hlutanna og gjöra sér grein fyrir þeim. Það
gilti því einu hvernig á stóð, þegar hann kom á skipi
sínu að höfninni. Hann sigldi og smaug í gegnum alla
skipaþvöguna og tók ætíð góðan legustað á höfninni.
Fáir munu þetta hafa eftir honum leikið, og það sýnir
mikla hæfni mannsins í hlutverki sínu.
Jafet var margt vel gefð. Hann var greindur maður
og glaðsinna. Lundin var ör, hann gat því verið skjót-
ur að skipta skapi ef svo stóð á. Hann hafði kýmni-
gáfu ágæta, var hnyttinn í orðum flg orðheppinn á
hvern veg sem var, og missti aldrei marks. Hann sagði
sögur og sagði vel frá, og lék þær oft um leið. Hann
var söngelskur eins og hann átti kyn til. Hann gat
komið öllum í gleðiskap, því það var dauður maður, sem
ekki gat að honum hiegið, þegar honum tókst upp, eins
og það er kallað.
Jafet Sigurðsson var einn hinna mörgu, sem að því
unnu æfiskeið sitt, að leggja steina í undirstöðu þessa
bæjar og þessa þjóðfélags, og hann var einnig með í
því að byggja ofan á þann grunn. Nú er hann horfinn
úr þessum jarðheimi — já, svona er lífsins saga, „vin-
ir berast burt með tímans straumi og blómin fölna á
einni hélu nótt“, kvað listaskáldið góða.
V í K I N G U R
1G5