Sjómannablaðið Víkingur - 01.04.1946, Blaðsíða 38

fjarðardjúp, eftir áttum og veðurútliti. Það er
gaman að koma á fyrri stöðvar, ekki sízt þeg-
ar við brosir ,,líf og björg á báðar hendur“. En
svo mátti að orði kveða um Súgandafjörð og
Önundarfjörð.
Ég kom frá höfuðstað landsins, þar sem víl
og vonleysi grúfði yfir þorra manna, fjöldi
manns var skráður atvinnulaus um hábjargræð-
Suðureyri. Myndin er tekin innnn viö kduptúwið og
sér út fjörðinn.
istímann og iðnaðarvinna í kalda koli. (Ég vil
geta þess, að um þær mundir sá ekki hilla undir
Bretavinnuna, sem síðar bjargaði mörgum
Reykvíkingum frá bæjarkassanum). En í fjörð-
unum vestra var annríki hið mesta til lands og
sjávar. Allir, sem vettling gátu valdið, höfðu
ærið að starfa og þó vantaði menn til vegagerð-
ar, í skiprúm og hafnarvinnu. Allur þorri fólks
var í hinni lífrænu framleiðslu, sem færir björg
í hið litla bú hverrar fjölskyldu, en leggur jafn-
framt drjúgan skerf inn í hið stóra, sameigin-
lega bú allra landsmanna. Fólkið á allt sitt und-
ir sól og regni og býr sig jafnan undir hið stn'ða
og hrjúfa. Blíðu náttúrunnar nýtur það þó í
ríkum mæli og blíðlynd er hin vestfirzka nátt-
úra oft. Veðursæld fjallaskýldu fjarðanna er
alkunn, þegar þeir liggja gárulausir sem heiða-
tjörn, þótt hafvindar blási norður eða vestur
utan andnesja. Óviðjafnanleg eru purpurakveld-
in, þegar ,,hæðir allan á aftanklæðum standa“.
En svalur er veturinn. Og eftir norðangarð
hlakkar hvert mannsbarn til þess að sjá lýsa
undir með hafinu að kvöldi dags, eins og boð-
skap um farsællega sjóferð bátaflotans, sem
leggur út á miðin í nótt.
IIII.
Kauptúnið á Suðureyri í Súgandafirði er
ungt. Það hefur fylgst með þessari öld, en er
yngra þó. Fyrir aldamót var þarna því nær ó-
byggð malareyri með melborgum og slægju-
tækum grundum, þegar ofar dró. Til voru ver-
búðir á eyrinni og þaðan róið opnum skipum
af og til. Mun útræði þetta hafa verið aðallega
frá höfuðbólinu Suðureyri, sem stóð á falleg-
um höfða nokkru innar, þar sem hver skiki var
tún. útræði var einnig annarsstaðar frá Súg-
andafirði, úr Staðardal, frá Gelti og Norður-
eyri.
Á seinasta áratug 19. aldarinnar voru fyrstu
timburhúsin byggð, þar sem nú er kauptúnið.
Húsin voru lítil, veggjalág og rislág, en þó
gnæfðu þau með nokkru stærilæti yfir lágkúru-
legar verbúðakytrurnar, sem fyrir voru. Þessi
litlu hús voru nýi tíminn, kominn siglandi utan
úr heimi; — timbrið úr skógum nágrannaland-
anna gerðist stoltara en sæbarið grjótið og
moldarhnausarnir af ströndinni íslenzku og
bráðlega átti hljómur hins erlenda málms að
gjalla hér milli fjallanna. Og í gamni og al-
vöru renndu menn huganum til hinna frægu
borga í suðri og austri og nefndu þessi fyrstu
hús Babylon og Róm. Eftir fá ár kom svo málm-
hljómurinn frá vélbátunum, sem ristu hafflöt-
inn, knúðir afli hins framandi leyndardóms.
Skömmu eftir aldamótin voru fyrstu vélbát-
arnir keyptir til Súgandafjarðar. Þeim fjölgaði
ört og á fyrsta áratug aldarinnar reis þarna
upp glæsileg veiðistöð. Húsum fjölgaði, fólk
þusti að úr ýmsum áttum og brátt flutu 20
bátar fyrir landi. Kauptúnið hélt áfram að
vaxa og nú eru þar nokkuð á fjórða hundrað
manns. Þessi veiðistöð hefur á flestan hátt ver-
ið happasæl og til farsældar fyrir íbúa sína.
Menning aldarinnar hefur jafnframt verið
menning .kauptúnsins á Suðureyri. Margskonar
félagsskapur festi þar brátt rætur og óx og
dafnaði. íþróttafélagið Stefnir var stofnað þar
í ársbyrjun 1906 og er því eitt af elztu starf-
andi íþróttafélögum landsins. Stefnir hefur get-
ið sér góðan og maklegan orðstír, bæði innan
sveitar og utan. Hann hefur verið bakhjarl
nokkurra beztu framkvæmda sveitarinnar og
auk þess getið sér frægðarorð víða urn land.
Lengi framan af iðkaði Stefnir einkum glím-
ur. Það var á þeim árum, sem glíman átti mestu
brautargengi að fagna víðsvegar um land.
Stefnir átti þá Guðna Albert Guðnason, glæsi-
legan íþróttamann og glímukappa. Hafði hann
getið sér mikið orð á Vestfjörðum. Stefnir
sendi Guðna til Reykjavíkur til þess að keppa
um íslandsbeltið, þá er vegur Tryggva Gunnars-
sonar og Sigurjóns Péturssonar glímukónga var
hvað mestur. Flutti Guðni sóma félags síns og
vakti mikla eftirtekt fyrir vasklega og drengi-
lega framgöngu. Lagði hann af velli kappana
báða, Tryggva og Sigurjón, en hlaut meiðsl
nokkur og lá fyrir smærri spámönnum. Auðn-
aðist honum því eigi að flytja beltið til Súg-
102
V I K I N G U R