Sjómannablaðið Víkingur - 01.04.1946, Blaðsíða 12

kominn með höfuð og- herðar upp úr klefagat-
inu, nam hann skyndilega staðar, hrökk við og
setti hönd fyrir augu. Og svo stóð úr honum
strokan:
— Herrann Jesús miskunni mér! Sjáið þið nú
helvízka frönsku skonnortuna, sem kemur brun-
andi hérna á okkur með topp og bram og galíón
undir góssi! Augnabliksstanz. Síðan: — Guð í
himninum setji mig stöðugan! Er þetta þá ekki
tunglið!
★
Sjómenn eru margir veðurglöggir, og ef til
vill voru þeir það ennþá frekar áður fyrr, þegar
hvorki var loftþyngdarmælir né veðurspár og
skip öll lélegri en nú, bæði minniogverrbúin. Þá
voru og sumir með afbrlgðum ratvísir, þurftu
varla að líta á áttavita, hvað þá sjókort. Gömlu
skútuskipstjórarnir vestra hugðu að stjörnum
og þekktu sjólag fyrir nesjum, og ef þeir sáu
rifa í klettanef eða tind, einhvers staðar á svæð-
inu frá Horni að Látrabjargi, þá var þeim sos-
um borgið um staðarákvörðun. En til voru sjó-
menn, og eru sjálfsagt til enn þann dag í dag,
sem veittist mjög erfitt að átta sig þegar nokk-
uð kom út fyrir það svæði, sem þeir þekktu
eins vel og hlaðið heima hjá sér, en fáir rnuiiu
samt hafa ruglazt svo í ríminu, strax og þeir
voru.komnir á ókunnar slóðir — eins og sá,
sem ég ætla að segja ykkur af eina skrítlu:
Skip það, sem hann var háseti á, var statt
suður á Breiðaflóa — eða nánar til tekið suður
á svokölluðum Flaka. Hásetanum var sagt að
fara ofan í lest og hringa þar niður kaðal mik-
inn, sem verið hafði í notkun. Manninum dvald-
ist nokkuð við þetta verk, og datt stýrimanni
í hug að athuga um liann. Hann leit svo niður
í lestina. Sá hann þá, að hásetinn var að ljúka
við að skjóta upp trossunni — eins og það er
kallað, en hafði hringað hana niður í móti en
ekki með sól. Þá kallaði stýrimaður hastur í
máli:
— Alveg er ég steinhissa á þér, Jón, manni,
sem búinn er að vera jafnmörg árin til sjós —
að þú skulir nú skjóta upp trossunni rangsælis!
Hinn leit upp og gall við hinn reiðasti:
— Hvernig í andskotanum á ég að vita,
hvernig sólin gengur — suður í Bugt og niðri í
lest ?!
★
í grein þessari hef ég sagt sögukorn, sem
sýna það glögglega, hve vel sjávarhljóðið læt-
ur í eyrum gamalla sjómanna. Seinasta sagan,
sem ég segi að þessu sinni, fjallar einnig um
löðun sjávarins:
Gamall formaður var á leið á sjó snemma
morguns. Hann hafði látið setja bátinn fram
undir flæðarmál, en brim var allmikið, og aðrir,
Hinn 14. marz síðastliðinn varð Halldór Frið-
riksson, skipstjóri í Hafnarfirði, 75 ára.
Halldór er fæddur í Bjarneyjum á Breiða-
firði 14. marz 1871. Hann gekk í Stýrimanna-
skólann í Reykjavík og lauk prófi þaðan vorið
1897. Skömmu síðar hófst skipstjóraferill Hall-
dórs. Var hann með þilskip bæði frá Hafnar-
firði, Reykjavík og Flatey á Breiðafirði, sam-
tals í 25 ár. Halldór þótti traustur og góður
skipstjóri. Hann á nú heima í Hafnarfirði.
sem réru úr veiðistöðinni, töldu veður versn-
andi og meira að segja þegar orðið illfært fram
úr vörinni. Sumir höfðu ekki hreyft báta sína,
en aðrir látið hrinda þeim fram að flæðarmáli
— og síðan beðið þar stundarkorn, en lolcs orðið
afhuga sjóferð og látið setja bátana í hróf.
Svo var það, að ský dró frá sólu, og stafaði
hún snöggvast geislum á brimgarðinn. Þá sagði
formaðurinn gamli:
— Sjáið þið, piltar! Nú brosir mér bára! Víst
skulum við róa, og munum við hljóta góðan
afla og lendingu!
Sagan segir, að menn hans hafi hlýtt honum
að vanda, og hafi bátur og menn komizt heilu
og höldnu fram úr brimgarðinum. En um kvöld-
ið komu þeir ekki að landi, og enginn hefur séð
þá eða bátinn síðan.
En þess vildi ég óska íslenzkum sjómönnum,
að þeir búi við svo mikið öryggi í framtíðinni,
að þeim fyrir þær sakir megi brosa hver bára,
þegar þeir leggja á djúpið til fanga, hvort sem
þeir eru fardrengir eða fiskimenn.
Guðm. G. Hagalín.
76
V I K i N G U R