Sjómannablaðið Víkingur - 01.08.1950, Síða 29

Nordahl Griog:
SKIPIÐ SIGLIR SINN SJÓ
HiS kunna norska stórskáld, Nordahl Grieg,
vakti fyrst á sér verulega athygli meS skáld-
sögu sinni, Skibet gar videre, sem út kom í
fyrsta sinn 192Ji, en hefir síSan komiS út í milli
10 og 20 útgáfum í Noregi og veriS þýdd á
fjöldamörg erlend mál.
Grieg fór ungur í siglingar, ekki af atvinnu-
nauSsyn, heldur löngun til aS kynnast af eigin
raun lífskjörum sjómanna á norska verzlunar-
flotnum, mannanna, sem Noregur hefir lengi
átt einna mest aS þakka allra þegna sinna.
í ,,SkipiS siglir sinn sjó“ lýsir hann af óvenju
djörfu raunsæi hversdagslífi þeirra á hafi og
í höfn, rótleysi þeirra, einmanleik og heimþrá.
Rómantíkin, sem í fyrstu dró marga þeirra aS
heiman, hverfur fljótlega fyrir köldum veru-
leikanum. Fæstir þeirra hafa kynnzt öSru af
heiminum en nokkrum ölkrám og hóruhúsum
hafnarbæjanna. Smám saman heltast þeir úr
lestinni, einn og einn, deyja af slysförum, eru
drepnir í slagsmálum, falla í sjóinn í ölæSi, fyr-
irfara sér, verSa eftir i fjarlægum höfnum, gef-
ast upp í baráttunni viS meinleg., ósigrandi ör-
lög — en skipið heldur áfram, siglir sinn sjó,
eins og ekkert hafi gerzt, og nýir menn skríSa
inn í kojur þeirra, sem horfiS hafa úr hópnum.
Hér birtist fyrsti kafli fyrrnefndrar bókar.
I.
Skip kemur að landi og nemur staðar stutta
hríð á vegferð sinn frá hafi til hafs.
Eldarnir undir kötlunum kulna, stimplar vél-
arinnar stöðvast, skrúfan tekur nokkra krampa-
kennda kippi, svo að sjórinn ólgar og freyðir,
eins og þegar deyjandi fiskur slær til sporð-
inum. Stýrisvelinum er snúið leiknum höndum,
og skipið sígur hægt að hafnarbakkanum. Ótal
vírar og kaðlar tjóðra það við bryggjuna, og
skipið er á valdi manns og moldar.
Skrölt vörubílanna bergmálar frá byrðingn-
um, og gatan varpar ryki og skuggum á járn-
síðurnar, sem daga og nætur hafa öslað auðn-
arlegt úthafið, hlýtt á ástaróð Ránar og glóð.
í roða sólarinnar. Nú svellur borgarysinn um
skipið.
Vindurnar hvína, kranarnir seilast með
klærnar niður um lestaropin, hremma bráð sína
og kasta henni á land. Hafnarverkamennirnir,
sem oi’ðnir eru leggjastuttir og hjólfættir und-
an of þungum byrðum, ráða lögum og lofum
um borð. En á kvöldin færist kyrrð yfir skipið,
og skipverjarnir verða einir eftir við verkalok.
En brátt flykkjast þeir í land, borgin hrópar
á þá, tortímingin kveður þá til sín með kulda-
hlátri. Að áliðinni nóttu slaga þeir um borð
með stelpurnar sínar. En aðrir hverfa frá borði
með svartan sjópoka á bognu baki, og þeir
koma aldrei aftur um borð.
Næsta kvöld fer samt jafnfjölmennur hópur
til drykkju í landi, því að samtímis koma nýir
menn í skörðin, skríða upp í auðu kojurnar og
fara á fund sömu kvenna og þeir, sem gengu
í land og gleymdust. Þannig á þetta að vera,
lífið getur ekki beðið. Dagarnir líða gráir og
þreytandi, þangað til skipið heldur aftur úr
höfn.
Eitt kvöldið stendur ungur piltur í myrkrinu
á bryggjunni, nýr maður, sem ekkert þekkir.
Hann starir á járnheiminn, sem fram undan
rís og spyr undrandi: „Hvað geymir þetta skip,
hvað er það?“
Og hann hugsar sér það þannig:
Það er vöruskemma, sem flýtur milli hafna
og stundum upp að fögrum ströndum, það er
mannfélag með dimmum gjótum og gjám, en
einnig fagurtypptum fjöllum, er hefja kollinn
upp í morgunroðann. Það er molok, sem bryður
mannlega giftu milli járnskoltanna og snýr
síðan ásýnd sinni rólega móti einmanleikanum,
eins og ekkert hafi gerzt. Skipið er þetta allt
og þúsund sinnum fleira, og hann þráir það
og óttast.
Að baki hans blikar ljósahaf borgarinnar,
og eitt þessara ljósa er honum einstaklega kært.
En framundan gnæfir skipið þögult og dimmt
eins og dauðinn. Borgin og skipið — honum
V í K I N □ U R
165