Sjómannablaðið Víkingur - 01.08.1950, Blaðsíða 54

Framarlega í vélarúminu er hjálparvél, fasttengd við
7,5 kw., 110 votta rafal, hún drífur einnig sjódælu og
loftdælu. Aftan til er svo miðstöð fyrir hitun á aftur-
skipinu og rafall, tengdur við aðalvélina.
Aftan við vélarúmið eru svo 3 tveggja manna klefar,
fyrir stýrimenn, vélstjóra og matsveina. Aftan við
matsveinaherbergið er matargeymsla. Aftast í skipinu
er víra- og tóggeymsla, með vatnsþéttri lúgu. Aftast
á þilfari ér stýrisvél og salerni.
I fremri hluta „case“ er rúm fyrir 72 ha. M. W. M.
mótor, sem knýr togvinduna. Öðru megin við hann er
lifrarbræðsla — kokskynnt, en hinu megin vél til að
loka dósum, svo að nokkur hluti aflans getur farið til
niðurlagningar í dósir. í aftari hlutanum er rúmgóður
eldaklefi og gangur niður í íbúðir.
Aftan við stýrishúsið er íbúð skipstjóra. 1 henni er
leiðarreikningsborð, talstöð og móttæki og miðunarstöð.
í stýrishúsinu er þýzkur dýptarmælir (neistamælir).
Á þilfarinu, fyrir framan yfirbygginguna, er tog-
vindan, hún tekur 1000 metra af 1 %" vír á hvora
tromlu.
Toggálgar eru beggja megin á skipinu. Hæð borð-
stokkanna er aðeins 70 cm. og fiskikassanna 50 cm. og
fiskilúgurnar eru nokkru lægri.
Meðal ganghraði á hlöðnu skipinu er 11 sjómílur.
(Úr „Fiskaren").
Verð á nýbyggingum í Englandi
í árslok 1918 hafði verð á nýbyggingum skipa í Eng-
landi hækkað úr 8 sterlingspundum á tonn „deadweight"
fyrir stríð í 25 pund á tonn D.W. Næstu tvö árin hækk-
aði svo verðið og náði hámarki 1920, — 30 pund á
tonn D.W. Þá var þörfin fyrir nýbyggð skip uppfyllt
og undirstöður skipabyggingariðnaðarins féllu algerlega
í rúst.
1923 komst svo jafnvægi á efnahagssviðinu á aftur
og þá var verðið orðið 9 pund á tonn D.W. Þessar
tölur eru miðaðar við venjulegt gufuknúið flutninga-
skip (10 hnúta), sem enn í dag eru aðalhluti verzlunar-
flota heimsins. Hið sama á við um dieselskip nema hvað
verðið er í sumum tilfellum nokkru hærra.
Kringum 1939 var venjulegasta flutningaskipið
(Tramp) 9000 tonna, 12 hnúta mótorskip, með það til
hliðsjónar, var verðið í byrjun stríðsins nálægt 15
pund á tonn D.W. 1945 hafði það hækkað í 28 pund
á tonn D.W. og síðan hefur það hækkað stöðugt og er
nú um 40 pund á tonn D.W.
Enda þótt eftirspurn eftir skipum minnkaði svo mjög
eftir fyrri heimsstyrjöldina, áð verðið féll, virðist ekk-
ert lát á eftirspurninni nú og verðið hefur hækkað
stöðugt, síðan seinni heimsstyrjöldinni lauk.
Það eru sjálfsagt margar ástæður fyrir þessum verð-
sveiflum og þær helztar, að skipatjónið varð meira í
síðari heimsstyrjöldinni en í þeirri fyrri (brezkum
skipum, sem samtals voru yfir 11.000.000 brúttó tonn,
var sökkt frá 1939 til 1945, auk margra, sem fórust
á annan hátt), og tekur því lengri tíma að byggja ný
skip í stað þeirra gömlu.
í öðru lagi hefur verð á vöruflutningum hækkað
geisilega síðustu 4 árin, í stað þess, að það féll snögg-
lega 1920—1921. Eftirspurn eftir olíuflutningaskipum
hefur verið mikið meiri nú en eftir 1918, þar eð talið
er, að þörf fyrir þau verði mikil í framtíðinni. Þau
eru því stór hluti þeirra skipa, sem byggð hafa verið
eftir 1945.
Auk þess voru settar upp nýjar skipasmíðastöðvar
eftir 1918, þar eð talið var, að vöntun yrði á þeim
og í síðasta lagi, að nú eru allir byggingasamningar
miðaðir við fast verð á tonn, fyrirfram, en eftir 1918
voru samningar oftast þannig, að verð var ákveðið
eftir að skipið hafði verið fullbyggt.
(The Motor Ship).
Ýmislegt
Síðastliðið sumar kom á markaðinn frá Decca Naviga-
tor Co., ný gerð af radartæki, sem talið er að muni geta
orðið allt að helmingi ódýrara en núverandi tæki eru.
FAO vinnur nú mjög mikið að því, að styðja sem mest
að nýtingu þeirrar fæðu, sem fæst með auknum fisk-
veiðum, og einnig að bæta um veiðiaðferðir, þar sem þær
eru enn á sem frumstæðustu stigi. T. d. hefir FAO að
undanförnu stutt með ráðum og dáð hið nýstofnaða ráð,
sem á að vinna að því að bæta úr fæðuskorti í Asíu-
löndum. Aðalmarkmið þessara ráðstafana FAO er, að
sem bezt verði og auðveldast að notfæra sér til hins
ýtrasta hinar geisilegu matarvíðlendur úthafanna, sem
eru % hlutar veraldarinnar.
Danskur fiskibátur, sem stundar styrjuveiðar, hefir
gert tilraunir með að hafa rafmagnsþráð sem fiskilínu,
þegar fiskurinn hefir bitið á, er straum hleypt á öngul-
inn og látinn standa þar til búið er að draga fiskinn
upp á yfirborðið.
í Noregi norðanverðum hefir orðið vart óvenjulega
margra djúphafsfiska, sem lifa í hlýjum sjó. Sama
hafði komið fyrir 1927 og 1928.
Robert Larsen frá Skagen í Danmörku, sem fann upp
flotvörpuna, hefir nú fundið upp tæki til þess að setja
á vörpuna, sem sýnir á hvaða dýpi hún er hverju sinni,
er þannig með þessu nýja tæki hægt að stilla vörpuna
nákvæmlega á það dýpi, þar sem síld er í hvert sinn.
Tilraunir með þetta nýja tæki eru sagðar hafa gefið
mjög góða raun.
Fiskar eru ekki alveg eins skynlausir eins og venju-
lega er álitið. Á fiskisöfnum, þar sem lifandi fiskur er
hafður til sýnis, hafa menn veitt því athygli, að þeir
geta munað og lært. Auk þess eru í hliðarlínu fiskjar-
ins sérstök skynfæri, sem stjórna því að þeir verða varir
við hreyfingu í vatninu. Hliðarlínan vinnur þannig svip-
að hlutverk eins og hydrofon og önnur nýtízku mælitæki
í neðansjávarbátum.
19D
V I K I N □ U R