Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.1951, Blaðsíða 49

hokkrum árum byrjað fonnennsku og vakið athyg-lí
sem mjög duglegur maður. Næstu 8 ár var milli okkar
allnáin samvinna, þar eð ég sá um útgerð á bátum
þeim, er hann stýrði. Þeirrar samvinnu er mér ljúft
að minnast.
Það leið ekki langt þar til Guðmundur Júní skipaði
sér óumdeilanlega í fremstu röð hinna eldri garpa, og
þurfti þó talsvert til. Það var ekki heiglum hent að
keppa við menn eins og Guðmund Þorlák, Guðmund frá
Tungu, Þorstein Eyfirðing o. fl., og það að vera talinn
jafnoki þessara manna, var ekki svo lítill sigur fyrir
yngri mann.
Eins og fyrr segir, var Guðmundur Júní foi-maður
á m.b. Sóley þegar ég tók við útgerð hennar. Sóley var
aðeins 22 smálestir að stærð og var með þeim allra
minnstu af ísfirzku útilegubátunum. Þar var því erfitt
að keppa við hina stærri. Þá var það, að félag það,
sem gjörði Sóley út, festi kaup á m.b. Gissur hvíti, og
tók Guðmundur Júní við stjórn hans. Gissur hvíti var
einn af stærstu og beztu bátum, sem þá voru gjörðir
út frá ísafirði, enda sýndi Guðmundur Júní þá, enn
betur en áður, hver afburða sjósóknari og aflamaður
hann var. Þá lék lánið við hann, eins og það er kallað.
Hann mun og eiga í fórum sínum einn eða fleiri minja-
gripi frá þeim árum, sem minna á aflamet hans. Sér-
staklega minnist ég einnar Suðurlandsvertíðar. Þá var
hásetahlutur á Gfssuri hvíta kr. 2000 yfir tímabilið 10.
janúar til 26. marz. Það þætti sjálfsagt ekki hátt nú,
en þá var slíkt óþekkt.
Mér er ljúfast að minnast Guðmundar Júní eins og
hann var á þessum árum, þegar hann, djarfur og
hraustur, stýrði fari sínu öruggum höndum og vökul
augu hans fylgdu hverri hreyfingu lofts og lagar.
Minnast hinnar föðurlegu umhyggju hans fyrir skips-
höfn sinni, sem ávalt var valinn maður í hverju rúmi,
enda sömu úrvalsmennimir árum saman.
Einn roskinn smábátaformaður, sem talinn var af-
burða stjórnari, var háseti hjá Guðmundi Júní um
hríð. Hann sagði eitt sinn við mig: „Ég þekki fáa,
sem ég tel jafnoka Guðmundar Júní sem aflamenn, en
engan, sem ég tryði betur fyrir lífi mínu á sjó, ef
hætta væri á ferðum".
Enda þótt Guðmundur Júní yndi vel hag sínum á
þessum árum, leitaði þó hugur hans nýrra verkefna.
Hann vildi fá stærra skip. Krafa tímans var meiri
afköst. Bátarnir voru þröngir, aðbúð skipverja ekki
góð og erfið vinnuskilyrði. Nokkrir gufubátar, 80—100
smálestir, höfðu þá verið keyptir til landsins, þar á
meðal 3 til ísafjarðar. Guðmund Júní langaði mjög
mikið til að ná í slíkan bát, en það var hvorttveggja,
að ég hafði ekki tök á því, enda var ég ekki trúaður
á þá tegund veiðiskipa. Ýmsir urðu til þess að bjóða
Guðmundi Júní slík skip og varð það til þess, að leiðir
okkar skildu, og skal ég viðurkenna, að mér var það
ekki sársaukalaust.
Þegar Guðmundur Júní sleppti Gissuri hvíta, gekk
hann í félag við Loft Bjarnason í Hafnarfirði, sem er
fyrir löngu landskunnur athafnamaður. Gerðu þeir út
eimskipið „Eljan“ og var Guðmundur skipstjóri á henni.
Síðar keypti Guðmundur eimskipið „Venus“, áður „Þur-
íður sundafyllir", og gjörði það út frá Þingeyri í nokk-
ur ár og stýrði því sjálfur. Útgerð þessari mun hann
þó hafa hætt fyrír síðásta stríð óg því ekki lent í stór-
gróða þeim, sem enginn komst undan, sem ráð hafði
á fleytu á þeim árum. Ekki veit ég hvort hann harmar
það svo mjög, en ekki trúi ég að hann hefði nokkurn-
tíma lagst á gull. Eftir það var hann skipstjóri á ýms-
um skipum þar vestra, meðan heilsan leyfði.
Sú mynd af Guðmundi Júní, sem ég geymi í huga
mér, er frá þeim tíma, þegar við höfðum mest saman
að sælda. Þannig vil ég muna hann: ungan, hraustan,
háan og þrekinn, drengilegan og djarfan, víkinginn í
sjón og raun, hamraman, eins og Egil Skallagrímsson,
þegar þreyta skyldi fangbrögð við Ægi, blíðan og
hjartahlýjan, eins og Ingimund gamla, ef halda þurfti
hlífiskildi yfir lítilmagna, hvassyrtan og gustmikinn
þegar því var að skipta, en ávallt hreinskilinn og sátt-
fúsan, þótt á milli bæri.
Guðmundur Júní er kvæntur Markúsínu Franzdóttur,
ágætri konu. Þau eiga ekki börn á lífi, en eina fóstur-
dóttur, Sigríði, sem er gift Gunnari Proppé, fram-
kvæmdastjóra á Þingeyri. Hún er þeim góð dóttir og
börnin hennar litlu flytja ljós og líf inn á heimili afa
og ömmu.
Gjarnan hefði ég viljað hafa tækifæri til þess að
taka í hönd Guðmundar Júní og árna honum heilla á
þessum tímamótum ævi hans. Ekki er þó líklegt að úr
því geti orðið, því vík er á milli. Hann hættur sæförum,
en ég aldrei mikið fyrir þær gefinn. Hvað bíður síns
tíma. Ef til vill eigum við eftir að hittast síðar, hafandi
þá náð það traustum tökum á útgerðarmálunum, að við
getum tekið upp þráðinn, sem slitnaði. Hver veit? En
hvað sem því liður, óska ég þess, að hann, þegar ver-
tíðaskiptin koma, fái þær móttökur, sem óskaskáld ís-
lenzkra sjómanna ætlaði öðrum sævíking, og verði
fagnað með ljóðlínunum „Kjós þér leiði, vel þér veiði,
valin skeiðin bíður þín“.
Reykjavík, 11. október 1951.
Jón Arinbjörnsson.
0
£ntœlki
Móðirin: — Kysstu hana Dísu frænku þína, hún er
svo ung og falleg.
Sveinn litli: — Nei, hana þori ég ekki að kyssa. Hún
slær mig.
Móðirin: — Hvaða vitleysa, barn, gefðu henni vænan
koss.
Sveinn litli (kjökrandi): — Ég þori það ekki. í £ær,
þegar pabbi ætlaði að kyssa hana inni í stofu, gaf hún
honum stóran löðrung.
*
Ungur maður, sem lítur mikið á sig, segir við stúlku,
sem hann mætir á götu úti: — Við sáumst víst í gær
í dýragarðinum.
Stúlkan: — Það held ég varla, — ég kom aldrei að
apabúrinu.
VÍKINGUR
331