Sjómannablaðið Víkingur - 01.02.1971, Blaðsíða 8

HIN ALDNA KEMPA
Egill Þorgilsson er fæddur að
Knarrarhöfn í Hvammssveit í
Dalasýslu 5. ágúst 1895. Egill var
fjórða barn hjónanna Þorgils
Friðrikssonar, bónda, og konu
hans Halldóru Sigmundsdóttur,
en þau hjón eignuðust 14 börn.
Móðir Egils lézt nokkru eftir
fæðingu síðasta barnsins.
Um 5 ára aldurs var Egill tek-
inn í fóstur til hjónanna Guð-
mundar Friðrikssonar og Ólafar
Magnúsdóttur að Víghólsstöðum
á Fellsströnd. En Guðmundur var
föðurbróðir Egils. Þau hjón
bjuggu stóru búi og var Guð-
mundur talinn vel efnaður. Þau
voru barnlaus og tóku, auk
Egils, annan dreng í fóstur.
Egill ólst upp að Víghólastöð-
um, fram að 14 ára aldri, við hin
almennu sveitastörf. En hugur
hans stóð til annars, en að hugsa
um kýr og kindur og því var það
að um 14 ára aldurs hélt hann
burt úr sveitinni, hélt suður og
stoppaði ekki fyrr en í Hafnar-
firði. En þangað hafði hann ver-
ið ráðinn til náms í bókbindun.
Hinn ágæti bókbindari, sem hann
hóf námið hjá, var þó ekki við
eina fjölina felldur, því á sumrin
var hann skútuskipstjóri. Egill
fór með honum í tvö sumur til
sjós og var því aldrei nema tvo
vetur í bókbands-lærdómnum, því
það æxlaðist þannig að hann hélt
sig við sjóinn.
Egill er á skútum og mótorbát-
um til ársins 1914, eingöngu á
skaki. Ekki var Egill hrifinn af
skútuævinni þó þettaværudásam-
leg sjóskip og þá sérstaklega þeg-
ar þeim var lagt „til“ í roki.
Hann var lítill aflamaður á færi,
en sá fiskur sem hann dró var
vænn.
Eitt sinn var Egill á kútter
Sigríði, en þar var þá skipstjóri
Guðmundur Guðnason og stýri-
maður Björn í Ánanaustum. Skip-
stjórinn hafði það fyrir sið að ef
karlarnir voru ekki uppi þegar
fiskur fékkst, fór hann niður í
lúkar og særði karlana til að
koma upp. Eitt sinn voru þeir
staddir á skaki í Breiðubugtinni.
Egill fékk ekki bein úr sjó þó hin-
ir drægju vel, allt í kringumhann.
Hann sá, að þetta þýddi ekkert,
gerði upp færið, fór niður í lúkar
og lagði sig. Eftir smá stund kem-
ur skipstjórinn æðandi niður með
fulla fötu af sjó og hellir yfir
Egil. Við þetta verður Egill ösku
vondur, rýkur upp á dekk og
byrjar að skaka. Og það var ekk-
ert annað en að hann byrjar að
draga fisk og hefur aldrei fyrr
né síðar verið jafn aflasæll.
Egill minnist fæðisins um borð
í skútunum, sem var lélegt. Þá
hafði hver sinn skrínukost, sem
þeim var úthlutað áður en hver
„túr“ hófst. Var þess sérstak-
lega getið í viðskiptabókinni, sem
hver maður hafði, hversu mikið
hverjum væri úthlutað.
Á hverju vori, allt til ársins
1914, fór Egill austur til Norð-
fjarðar og reri á mótorbátum hjá
Sigfúsi Sveinssyni. Aðalsam-
gönguleiðin á milli staða á Is-
landi var þá sjóleiðin. Þá var
lítið um fyrsta og annað farrými,
enda ekki nema fyrir ríkustu
menn að veita sér slíkan lúxus og
því var lestin notuð fyrir lýðinn.
Ekki var ganghraði skipa mikill
á þeim dögum, sérstaklega ef um
mótbyr var að ræða. Egill minnt-
ist þess að eitt haustið fór hann
frá Norðfirði til Reykjavíkur
með skipi sem hér Polux og tók
ferðin 16 daga.
Árið 1914 fer Egill til Noregs
og ræður sig þar sem háseta á
VÍKINGUR