Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.1976, Blaðsíða 16

auk þess færri vinnudaga í mán-
uði.
Og hvert er þá helsta umkvört-
unarefni sjómanna? Ég held að
ekki fari á milli mála, að yfirleitt
verður svarið: Of langar fjarvistir
að heiman. Þetta eina atriði er líka
undirrót margvíslegs vanda, svo
sem hjónaskilnaða, uppeldisvand-
ræða, drykkjuóhófs og afskipta-
leysis sjómanna af eigin málum.
Ég held að ekki fari á milli mála,
að yfirleitt verður svarið: Of lang-
ar fjarvistir að heiman. Þetta eina
atriði er líka undirrót margvíslegs
vanda, svo sem hjónaskilnaða,
uppeldisvandræða, drykkjuóhófs
og afskiptaleysis sjómanna af eigin
málum.
Einkennandi við starf sjó-
mannsins er, að frelsi hans að
vinnutíma loknum er takmarkað
af borðstokk skipsisn. Hann getur
ekkert farið fremur en fanginn, er
tilneyddur að una umhverfi sínu
óbreyttu dögum og vikum saman,
fjarri fjölskyldu sinni og flestu því
sem venjulegt fólk telur að helst
hafi gildi í lífi þess.
Hverjum er ætlandi að una
slíkri frelsissviptingu bótalaust? I
raun og veru engum, og þá ekki
sjómönnum. Það er því verðugt
verkefni forráðamanna sjómanna-
stéttarinnar, að afla þeirri skoðun
fylgis og gera að raunveruleika
með samningum, að sjómenn fái á
grundvelli ofangreindra atriða
lengri og hagstæðari frí en nú
tíðkast. Togarasjómenn fái t.d. frí
þriðja hvern túr á sanngjörnum
dagpeningum í stað orlofs. A
farmskipum hinsvegar mætti
hugsa sér slíkt fjórða hvern mánuð,
• annaðhvort með dagpeninga-
greiðslum eða þá skipverjar haldi
óskertum mánaðatekjum. Þegar
þess er gætt, að orlofsgreiðslur
mundu samhliða falla niður, ætti
þessi útgjaldaliður ekki að vera
útgerðarmönnum ofviða. Svo
mikið er víst að seint verður sjó-
mönnum oflaunað stritið.
Raunhæfari kjarabót en þessi
verður vart fundin. Sjómenn
mundu halda hlut sínum óskert-
um á sjó og eiga frí 3—4 mánuði á
ári með nægjanlegum dagpening-
um til lífsframfæris sér og fjöl-
skyldu sinni. Óbeinar afleiðingar
þessa yrðu þó margfalt veigameiri
og þjóðfélagslega mjög til bóta.
Hversu mörg yrðu ekki börnin
sem nytu heilbrigðra samvista við
föður sinn mun oftar en áður.
Hversu margar konurnar, sem
nytu eðlilegri sambúðar með eig-
inmönnum sinum. Og aðeins sú
staðreynd, að sjómaðurinn yrði
oftar og lengur í landi gerir það að
verkum, að líf hans verður fyllra og
líkurnar á aukinni þátttöku hans í
félagsmálum augljósar. Þeir eru
enda ófáir sjómennirnir sem
skvetta í sig einungis vegna þess
hversu landið er þeim framandi.
Þeir fá aldrei tíma til þess að finna
sjálfa sig þar.
Ekkert getur fremur en þetta
stúðlað að eflingu sjómannastétt-
arinnar. Ekki aðeins mundi starf
sjómannsins verða eftirsóknar-
verðara, heldur mundi hlutdeild
þeirra í almennum félagsmálum
aukast að miklum mun. Slíkt á að
sjálfsögðu hvað helst við um þeirra
eigin stéttarsamtök, sem yrðu fyrir
vikið öflugri á alla lund. Sjómenn
fengju einfaldlega tíma til þess að
sinna sínum eigin hugðar- og fé-
lagsmálum.
í beinu framhaldi af þessu og
nátengd er nauðsyn þess, að efld
verði útgáfu og fræðslustarfsemi á
vegum sjómannasamtakannaLíka
mætti taka til alvarle^rar um-
hugsunar endurvakningu sjó-
mannaheimilanna sem víðast á
landinu, þ.e.a.s. opnum húsum,
þar sem getur órðið góður vett-
vangur fyrir ýmsar tómstundir og
félagsmál sjómanna yfirleitt.
Að Iokum vil ég aðeins senda
félögum mínum á sjónum mínar
bestu kveðjur, svo og sjómönnum
öllum, með von um skjóta endur-
fundi. Sennilega væri mér nær að
vera þarna einhversstaðar á meðal
ykkar fremur en bogra hér yfir rit-
vélinni, svo arðlaus sem sú iðja er.
En alltaf situr jafn föst í mér ein-
hver bernsk hugmynd, sú að til-
veran sé í því fólgin, að skip komi
að landi, skip fari á sjó.
Spyrjið son sjómannsins.
☆
NýrfVii«yl
SJÓMENN
Þetta merki bregst-ykkur aldrei
Veljið það.- NótiðVINYL-vettl-
inga í ykkar erfiða starfi.
Starf ykkar krefst sterkustu og
endingarbeztu vettlinganna.
SJÓKLÆÐAGERÐIN HF.
Skútagötu 51 - Reykjavlk
Simar: 12063 og 14085.
344
VÍKINGUR