Sjómannablaðið Víkingur - 01.02.1987, Blaðsíða 24

Viðbrögö
Endar á þremur
japönskum dekkja-
fótreipislengjum ásamt
broti af varadekkja-
birgðunum. Efst til
hægri sér í varatog-
hlera. (Ljósm. Guðni
Þorsteinsson)
Enda þóttýsan sé
sömu ættar og
þorskurinn sýnirhún
allt önnur viöbrögö í
trollopinu.
24 VÍKINGUR
í trollopinu, einfaldlega vegna
þess aö þá verður þröngt á
þingi viö fótreipið. Sumir fisk-
anna veröa því aö lyfta sér
svolitiö frá þotni og um leið
dregur úr áráttunni aö synda
meö i togstefnuna og fiskur-
inn lætur sig þerast aftur í
belg.
Þessar athuganir benda
því eindregiö til þess, aö
botnvarpan skili ekki mjög
góöum árangri við þorskveið-
ar, ef fiskurinn er dreifður, því
aö þá sleppa hlutfallslega
fleiri fiskar undir fótreipið.
Slíkar aðstæöur henta linu-
veiði hins vegar vel. Sé fisk-
urinn hins vegar í smátorfum
liggur hann vel viö botnvörp-
unni en eðlilega siöur við lin-
unni, sem ekki getur tekið
nema ákveöið magn af torf-
unni.
Þorskurinn syndir mjög
mislengi meö i trollopinu og
skiptir toghraöinn þar eöli-
lega miklu máli og reyndar
einnig ástand fisksins.
Stundum er fiskurinn annaö
hvort latur eöa þreyttur og
syndir þá stutt meö trollinu
en nokkrum fiskum tókst aö
fylgja í 1 —6 mínútur, þótt al-
gengara væri, aö þeir syntu
skemur meö eöa í hálfa til
eina mínútu. Einn fiskur synti
hins vegar meö í 14 mínútur
og 20 sekúndur en þá var
toghraðinn mjög litill eöa
2,2 —2,5 hnútar.
Nýlegar norskar athuganir
á flótta þorsks undir fótreipiö
benda til þess aö verulegur
fjöldi af þorski sleppi undir
fótreipið og þvi meira eftir því
sem fiskurinn er smærri. Viö
þessar tilraunir var þó notaö
létt fótreipi meö löngu bili á
milli bobbinga, svo aö vissara
er aö taka niöurstöðurnar
með fyrirvara miöaö viö is-
lenskartrollgeröir.
Þess má geta, aö Japanir
nota gjarnan mjög þétt fót-
reipi úr bildekkjum, væntan-
lega bæöi til aö koma í veg
fyrir flótta fisks undir fiskilín-
una og einnig til aö koma i
veg fyrir rifrildi (sjá 2. mynd).
Japanskar áhafnir, sem fiska
viö Grænland, hafa gjarnan
komiö til Reykjavikur til aö
taka vistir, og hreinsa þá til
viö helstu hjólbaröaverk-
stæöin á höfuðborgarsvæð-
inu. Aö sögn Jónasar Hall-
grímssonar hjá Nesi h.f. end-
ast slík fótreipi i 3—4 vikur.
Japanirnir eru meö fiskilín-
una jafn langa og fótreipiö,
svo að hún dregst ofan við
fótreipiö. Fjögur dekk eru á
milli keöjanna, sem tengja
fiskilínuna við fótreipiö.
Athyglisvert er, aö há-
markssundhraði þorsksins er
miklu meiri en venjulegur
toghraöi. i raun gæti þorskur-
inn því synt fram úr trollinu og
komist undan meö þvi aö flýja
upp og til hliðar. Svokallaöur
langtimasundhraöi er þó mun
minni og þar sem þorskurinn
beitir honum i netopinu þarf
ekki aö toga neitt sérlega
hratt til aö þreyta þorskinn
inn í trolliö. Mikill toghraöi er
hins vegar ekki veiöunum á
þorski til framdráttar ef hann
leiöir til þess, aö fótreipið sitji
laust, því aö þá getur þorsk-
urinn sloppiö undir þaö.
Þvi má svo skjóta hér inn
aö hámarkssundhraði flestra
þeirra þotnfisktegunda sem
viö veiðum í troll er miklu
meiri en allur venjulegur
toghraöi. Skarkoli nært.d. um
8 hnúta hraöa á spretti
(Wardle, 1984).
Ýsa. Enda þótt ýsan sé sömu
ættar og þorskurinn sýnir hún
allt önnur viöbrögö í trollop-
inu. Hún rásar mun siður til
hliðar en þorskurinn og held-
ur sig líka fjær botni. Ýsan er
greinilega viösýnni — í eigin-
legri merkingu — en þorskur-
inn og virðist skynja allt troll-
opiö sem eina hættu í staö
þess aö bregðast eingöngu
viö bobbingalengjunni, eins
og þorskinum er tamast.
Ýsan lyftir sér nefnilega frá
botni og kemst yfir höfuðlin-
una, ef hún bregst fljó.tt viö,
sem er beinlinis háö Skyggn-
inu í sjónum. Ýsa sást unn-
vörpum fara yfir höfuðlínuna í
góöu skyggni út af Stigahlíð
en í næsta togi, þegar dregið
var í upprótinu frá næsta togi
á undan, var skyggnið þaö
miklu lakara, aö hún lenti aö
mestu inni í trollopinu ofan-
veröu í stað þess að sleppa
upp fyrir höfuölínuna. Skosk-
ar athuganir leiöa hiö sama i
Ijós (Main and Sangster,
1981). Sú er tilgáta skoskra
atferlisfræöinga, aö unnt
kunni aö vera aö hamla gegn
flótta ýsunnar upp á viö meö
þvi aö hafa vel sýnilegar
randir í neti vængjanna, sem
hallast iöur og aftur. Hér er
átt viö svartar randir á Ijósu
neti (Wardle, 1984). Ekki er
þó Ijóst, hvernig troll i KR —
búningi hefur reynst í þessu
skyni. Á hinn bóginn er Ijóst,
aö troll meö háu netopi veröa
ætíð drýgri til ýsuveiða en
þau sem minna glennast upp.
Steinbítur. Sladdinn eins og
steinbíturinn er stundum kall-