Sjómannablaðið Víkingur - 01.02.1987, Blaðsíða 23

rið botnvörpu
milli hlera, inn i trollopið.
Enda þótt fiskur hrökkvi yfir-
leitt undan dregnum vír eða
tógi, þegar bjart er (Hemm-
ings, 1969, Guðni Þorsteins-
son og Jóhannes Briem,
1978), vantar samt mikið á,
að grandararnir smali öllum
fiski inn að trollopinu (Guðni
Þorsteinsson, 1983). Helstu
ástæður fyrir því, að grand-
ararnir gegna ekki hlutverki
sinu betur en raun ber vitni,
eru taldar vera eftirfarandi: 1)
Fiskurinn hefur ekki við að
synda undan, vegna þess að
of hratt er dregið eða átaks-
horn grandaranna við tog-
stefnuna er of stórt. 2) Ryk-
skýið, sem hlerarnir þyrla
upp, smala fiskinum betur en
grandararnir, en þegar skýin
eru of langt frá gröndurunum
tapast fiskur yfir grandarana.
3) Sé skyggniö í sjónum litið,
sérfiskurinn ekki grandarana
og sleppurþvi yfirþá.
Beinar athuganir á við-
brögðum fisks gagnvart
gröndurunum benda eindreg-
ið til þess, að það sé rykið frá
hlerunum, sem einkum smal-
arfiski inn að trollopinu, þeg-
ar bjart er. Svo er að sjá, sem
fiskur leiti bæði yfir og undir
grandarana, ef skýið frá hler-
unum liggur nokkra metra
fyrir utan grandarana. Þvi
ætti það að vera aflabrögðum
til framdráttar að útbúa
grandarana þannig, að þeir
Þyrli upp sandinum á botnin-
um í ríkara mæli en venjulegt
er. Yrði það helst gert með
Því að hafa lausar keðjur á
grödurunum með vissu milli-
bili en slíkt væri þó heldur
óhönduglegt.
Viöbrögö gagnvart
bera fótreipinu
Athuganir hafa einnig bent
til þess, að fiskur geti sloppið
i nokkru magni yfir bera
fótreipið og undir eftir væng-
ina, einkum ef rykskýin frá
hlerum og trosskúlum liggja
nokkuð fyrir utan vænginn.
Þetta er svolitið merkilegt,
vegna þess að fiskur hrekkur
mjög ákveðiö undan dragnót-
artógi eða dragnótarvír að því
tilskildu eins og alltaf, að
skyggnið sé nægjanlegt.
Hvernig getur fiskur synt
ákveðnar undan dragnótar-
tógi og virum, sem snerta
botninn mjög lauslega, en
þungum grandavirum og
fótreipiskeðjum? Hér er þvi til
að svara, að við botnvörpu-
veiðarnar er fleira sem hefur
áhrif á fiskinn, bæði rykskýin
frá hlerunum, sem þegar hef-
ur verið minnst á, svo og
hávaði frá hlerunum og fót-
reipinu. Einnig er Ijóst, að
sjónvarpssleðinn getur
stundum haft áhrif á hegðun
fisksins.
Viöbrögö í trollopi
Eftir að fiskurinn er kominn
á svæðið á milli bobbinganna,
er í stórum dráttum hægt að
tala um svipað atferli hjá öll-
um fisktegundum. Fiskurinn
leitar frá vængbobbingunum
og syndir siðan i togstefnuna
framan við miðjufótreipið. Eft-
ir það verður atferli einstakra
fisktegunda æriö margþreyti-
legt.
Þorskur. Þorskur syndir yfir-
leitt framan við miðjufótreipið
mjög nálægt botni. Oft ber
nokkuð á þvi, að hann leiti út
til hliðanna eins og hann sé
að kanna hvar og hvernig
hægt sé að sleppa út úr pris-
undinni. Oft sér þorskurinn
sér leik á borði og sleppur
undir fótreipið á milli tveggja
bobbinga, gjarnan viö kvart-
ana. Það er frekar smáfiskur-
inn, sem sleppur á þennan
hátt, enda er þessi útgöngu-
leið býsna þröng. Þó hefur
stór þorskur sést skríða undir
fótreipið, þótt ekki séu mikil
brögð að því.
Undankomuleið þorsksins
undir fótreipið nýtist ekki eins
vel, þegar margir þorskar eru
Myndavélarsleðinn í
skutrennunni á rs.
Bjarna Sæmundssyni.
(Ljósm. Rafn Ólafsson)
Fiskurinn leitar frá
vængbobbingunum
og syndir síöan í
togstefnuna framan
viö miöjufótreipiö.
VÍKINGUR 23