Náttúrufræðingurinn - 1964, Blaðsíða 10

102
NÁTTÚ RIJFRÆÐ1N G U R I NN
vaxið á íslandi. Flestöll fræðiorð voru þýdd úr dönsku, mörg illa,
og svipaða sögu er að segja um tegundanöfnin. Vísindalegt gildi
bókarinnar var því harla lítið, en aftur á móti hafði hún töluverð
áhrif í þá átt að efla áhuga og auka þekkingu almennings á grös-
urn og gróðri landsins, enda mun það hafa verið megintilgangur
höfundar með bókinni.
Það var því nrargt óunnið af grasafræðirannsóknum á íslandi,
þegar Stefán Stefánsson hóf starf sitt, og grasafræðiáhugi almenn-
ings heldur af skornum skammti, þó að þjóðin lifði mestmegnis á
grasrækt. Og Stefán stundaði rannsóknir sínar af kappi. Næstu
10—12 árin varði hann, svo notuð séu orð hans sjálfs í formála
Flóru, að miklu leyti sumarfríum sínunr og tómstundum að vetr-
inum til gróðurrannsókna víðs vegar um laird og grasafræðiiðkana.
Á þessum ferðum fór Stefán nálega um allt landið. Fyrstu rann-
sóknaferð sína fór hann vestur í Vatnsdal, og það sama sumar
rannsakaði hann fleiri staði á Norðurlandi. Næsta sumar ferðaðist
hann enn um vestanvert Norðurland, en tókst auk þess l’erð á
hendur suður heiðar til Reykjavíkur og nágrennis hennar. Þessi
tvö fyrstu sumur fann Stefán þó nokkrar tegundir háplantna, sem
ekki höfðu fundizt hér áður og um þær skrifar hann smágrein í
danskt tímarit 1891. Næstu árin heldur Stefán áfram að rannsaka
Norðurland og sumarið 1893 fer hann um Vestfirði. Sumarið eftir
ríður hann suður yfir miðhálendi landsins, yfir suðausturliorn Hofs-
jökuls að Arnarfelli og svo áfram til Suðurlands, ferðast um Árnes-
sýslu, Rangárvallasýslu, austur Skaftafellssýslur og um syðsta hluta
Suður-Múlasýslu. Sumarið 1895 fer hann um allt Norðausturland
og Fljótsdalshérað. Það sama ár kemur út eftir hann á dönsku grein
um gróður Vatnsdals, þar sem helztu gróðurlendum dalsins og
næsta nágrennis er lýst af natni og samvizkusemi. Stefán hélt áfram
ferðum sínum og stöðugt bættist við þekkingu hans á flóru lands-
ns. Fjölmargar tegundir fundust á nýjum stöðum í nýjum lands-
hlutum, og þó nokkrar tegundir, sem aldrei höfðu lundizt hér
áður, eða ekki fengizt full vissa fyrir að yxu hér, komu fram í
dagsins ljós. Árið 1897 skrifar Stefán enn grein í sama danska tíma-
ritið, þar sem hann getur þessara nýjunga. Sumar þessara nýju
tegunda höfðu að vísu slæðzt til landsins nýlega, en aðrar áreiðan-
lega vaxið hér í aldaraðir áður en land hyggðist. Einstaka tegundir
reyndust síðar rangt ákvarðaðar.