Náttúrufræðingurinn - 1934, Page 36

28
NÁTTÚRUFR..
um síðarnefndu. Og sjá! áður en aftur styttir upp, áður en
regnið hefir dropið af trjánum, hefir vorið þegar vakið sjö-
sofendurna. Áður en fyrsti regndagurinn er liðinn að kveldi
heyrist þúsundfalt „gonk, gonk, gonk“ frá hverri tjörn, hverj-
um polli, hverjum bakkafullum læk. Iivert sem maður snýr sér,
úr öllum áttum ómar hið sama. Þúsundir smáfroska sitja kring-
um hverja tjörn eða synda eftir spegilsléttu yfirborðinu, þeir
heilsa lífinu með takmarkalausum fögnuði, gefa sig í algleym-
ingi að ástarfarinu, strax og þeir eru vaknaðir, hoppa um með
allskonar gleðilátum allan þann tíma, sem nóg vatn er í lækn-
um, en hverfa á ný um leið og síðasti vatnsdropinn hefir þorn-
að upp“. (Brehm).
Sú tegund, sem hingað var flutt, hefir sennilega verið al~
menni froskurinn (Rana temporaria L., á þýzku : Brauner Frosch
eða Grasfrosch, á sænsku: Den vanliga grodan). Heimkynni
hans er Norður- og Mið-Evrópa, allt norður á 70. breiddarstig
(nokkru norðar en ísland er). Ennfremur er hann víða í Norður-
og Mið-Asíu. í Pyreneafjöllunum hefir hann fundizt í 2,800 m.
hæð (ca. þriðjungi hærra en Öræfajökull) ; eftir því virðist
hann ekki óttast kuldann svo mjög. Hann er um 7—9 cm. á
Iengd (kvendýrið, karldýrið heldur minna). Liturinn er brúnn
eða rauðbrúnn, með dökkbrúnum eða svörtum flekkjum; þó
er það nokkuð breytilegt. Afturfæturnir eru miklu lengri en
framfæturnir og er sundfit á milli tánna á aíturfótunum, en
nær þó ekki fram á tábroddana. Tungan er öfug við það, sem
við eigum að venjast, þ. e. hún er föst við neðri góminn að
framanverðu og snýr því inn, en fyrir það getur dýrið slöngvað
henni út úr sér, og veiðir á þann hátt með henni flugur og önn-
ur skordýr. Tímgunin gerist þannig, að karldýrið þrýstir eggj-
unum út úr kviði kvendýrsins og frjóvgar þau svo (í vatni)..
Annars lifa þau mestmegnis á þurru. Þau eru gráðug mjög, eins
og aðrar froskategundir, eta mikið meðan tími vinnst til, hlífa
jafnvel ekki sínum eigin afkvæmum, ef svo ber undir. Mest
lifa þau þó af allskonar skordýrum, og gera á þann hátt víða
mikið gagn. Lærin af þeim eru etin og þykja herramannsmatur..
Líklega er þó varla hægt að telja þau til nytjadýra á þann hátt.
En það eru fleiri en maðurinn, sem ásækir þá. Spendýr, fuglar,.
fiskar og þó sérstaklega slöngur (snákar), þar sem þeir eru,.
eta ógrynnin öll af þeim. Eina bótin er, að þar sem lífsskilyrði
eru góð, er viðkoman mikil. Eitt hagkvæmt vor getur jafnaS
upp tap tíu undanfarinna ára.