Náttúrufræðingurinn

Ukioqatigiit

Náttúrufræðingurinn - 1934, Qupperneq 47

Náttúrufræðingurinn - 1934, Qupperneq 47
NÁTTÚRUFR. 39 eins litlu móleitu augun þeirra, sem koma upp um þá. Þeim geta þeir ekki haldið kyrrum. Með augunum fylgja þeir hverri hreyfingu í umhverfinu, en það er þessi hreyfing augans, lík- ast glitrandi móleitri stjörnu í mosanum, sem loksins vekur athygli manns, og gerir það að verkum, að það má sjá móta fyrir litlum gæsarunga, rétt við tærnar á manni ef til vill. Þar sem ekki er hraunlendi meðfram ám eða lækjum, þar sem heiðagæsirnar hafast við, leita þær sér öryggis, ef hættu ber að höndum, út á árnar, eða upp á eyrar í þeim, ef þær eru nógu langt frá landi. Til beitar fara þær þá helzt um nætur, en eru úti á eyrunum um daga. Þegar ungarnir eru orðnir stálp- aðir og dálítið fleygir, fara foreldrarnir að fella fjaðrir og verða flugvana um hríð. Fara þá heiðagæsirnar, eins og allar aðrar gæsir, þangað, sem þær vita sig óhultastar fyrir öllum óvinum. Fara þær vatnaleið, þar sem því verður við komið, en fara gangandi yfir land, en sjaldan eru þær þá langt frá vatni. Víða fara þær út í víðáttumikla mýrarflóa eða fen, t. d. við austanverðan Hofsjökul, í Eyvindarveri o. v. Stundum leynast þær í hraunjöðrum meðfram ám, eins og áður er sagt. í vest- anverðu Ódáðahrauni virðast þær fara neðan frá Skjálfanda- fljóti upp eftir Hrauná og öðrum ám, sem falla í fljótið undan hraununum, og færa sig smám saman lengra og lengra suður á við, alla leið suður í Jökuldælaflæður, eða suður í Vonarskarð (Gæsavötn). Munu þær þá oftast vera komnar úr ,,sárum“ og orðnar fleygar aftur, er hingað er komið ferðinni. Er nú skammt vestur í Þjórsá og hin miklu grasflæmi beggja megin árinnar, andspænis Arnarfellsjökli. Ðvelja þær lengi í „verunum" syðra, áður en þær fara að hugsa til brottferðar af landinu. Það, sem nú hefir verið sagt um ferðalög heiðagæsanna suður eftir vestanverðu Ódáðahrauni, er að vísu tilgáta höf., er styðst við ýmissar athuganir, er allar benda í þessa átt, en er ekki fullkomin staðreynd enn þá. Það hefir t. d. ekki orðið vart við, að heiðagæsirnar færi niður eftir Skjálfandafljóti með ófleyga eða hálfvaxna unga eins og stóra-grágæsin gerir, til þess að dvelja seinni hluta sumarsins í lágsveitunum við fljótsmynnið. Stóra-grágæs (Anser anser) verpur víða meðfram Skjálfandafljóti, um allan Bárðardal í byggð og við Svartá og Suðurá skammt fyrir ofan byggðina. Lendir henni saman við frænku sína, heiðagæsina, bæði við Svartá og við Kráká, suður frá Mývatni. Stóra-grágæsin virðist ekki kæra sig um að hafa heimilisfang lengra upp eftir hálendisjöðrunum en svo, að

x

Náttúrufræðingurinn

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.