Náttúrufræðingurinn - 1936, Qupperneq 27

NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN 188
iiiiiimiiimiiiiiiiiiiiiiiiimiimiiimiiiimiiiiimimiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiimiiiiiiiiiiiiiuíiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiimiimiiim
meira efnismagn en hin. í öSru lagi getum viS fundiS efnismagn
kúlnanna meS því aS rannsaka aSdráttarafl þeirra á aSra hluti.
Dragi önnur kúlan einhvern hlut aS sér meS helmingi meiri krafti
heldur en hin, þá er sú helmingi efnismeiri heldur en hin. SíS-
asta spurningin er þá, hvort þaS efnismagn, sem viS finnum meS
því aS mæla aSdráttarafl hlutanna og meS því aS gera tilraunir
meS aS setja þá á hreyfingu (eSa stöSva hreyfingar þeirra), er
þaS sama. Þessu vandamáli hefir Einstein leyst úr.
Á. F.
Nýjar rannsóknir á fuglalífi
Vestmanneyja.
Eins og kunnugt er af mörgum bókum og ritum, hafa Vestmann-
eyjar viS S-strönd íslands einatt vakiS sérstaka athygli fugla-
fræSinga. Þegar rétt eftir 1820 kom hinn frægi danski fuglafræS-
ingur Frederik Faber — sem íslendingar nefndu ,,Fugla-Faber“
— til eyjanna, og dvaldi þar í 6 vikur. Á síSari tímum hafa
komiS þangaS ýmsir fuglafræSingar, og nægir þar aS nefna tvo
þá helztu, ÞjóSverjana Alf Bachmann (1900) og Emil Sonnemann
(1908, 1925 og 1928), sem einkum hafa beint athygli sinni aS
fuglalífi Vestmanneyja. AS lokum skal minnst Gísla Lárussonar,
sem látinn er fyrir skömmu. Hann hefir auk annara athugana gert
ýmsar markverSar athuganir á fuglalífi eyjanna sinna.
NáttúruskilyrSi þau, sem landslag eyjanna býSur fuglunum,
ræSur því aS mestu, hvernig fuglalífi þar er háttaS, hvaSa teg-
undir þar eru. Hinir gróSurlitlu hamrar, sem gnæfa upp úr sjón-
um, aSeins meS grastóm hér og hvar, geta aSeins boSiS sæfuglum
viSunandi skilyrSi. AS hrafninum undanskildum verpa þar af
landfuglum aSeins fáeinir smáfuglar aS staðaldri. HeiSlóa, sand-
lóa og tjaldur verpa þar ekki reglulega og varla á hverju ári. Eyj-
arnar hafa lítið upp á að bjóða þeim tegundum, sem gera veru-
legar kröfur, þeirra verður þar einungis vart sem farand-far-
fugla. í yfirlitinu, sem hér fer á eftir, fáum við glögga mynd af
fjöldahlutfallinu milli sjófuglanna, sem verpa 1 eyjunum, og allra
fugla, sem þar verpa: