Náttúrufræðingurinn - 1936, Side 28

184 NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
tiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiimiiiiiii
Varpfuglateg. samtals: Verpandi sjávarfuglar:
Allt ísland 66 tegundir 17 tegundir.
Vestmanneyjar 22 tegundir 15 tegundir.
Þetta yfirlit sýnir okkur, að einungis þriðjungur þeirra fugla,
sem á íslandi verpa, eru varpfuglar í Vestmanneyjum, og enn
fremur að sæfuglafjöldinn, sem verpir í Vestmanneyjum, er að-
eins tveimur færri en fjöldi sá, sem verpir á öllu íslandi, að Vest-
manneyjum meðtöldum. Þessar tvær tegundir, sem ekki verpa í
Vestmanneyjum, eru í fyrsta lagi haftyrðillinn (Alle alle),
sem á heima í há-norrænum höfum, og hvergi verpir hér við land
nema í Grímsey, sem er, að því, er við vitum, suðlægasti varpstað-
ur þessarar tegundar, og í öðru lagi skúmurinn (Stercoi'arius
skua), sem þó er stöðugur gestur á eyjunum.
Þannig eru á íslandi tvær tegundir sjófugla, sem eigi verpa í
Vestmanneyjum, en á hinn bóginn verpa tvær sjófuglategundir í
Vestmanneyjum og hvergi annars staðar á íslandi. Þær eru: litla
skrofa (Puffinus puffinus) og stóra sæsvala (Oceanodroma leu-
corrhoa), en báðar þessar tegundir hafa frekar suðlæga útbreiðslu
miðað við ísland, og eru aðallega útsævistegundir. Þegar öllu er
á botninn hvolft, og eigi er tekið tillit til einstaklingafjölda teg-
undanna, má segja, að fuglalífið í Vestmanneyjum sé að lang-
mestu leyti mótað af sjávartegundunum, enda þótt eigi skorti fá-
eina fulltrúa fyrir landfuglana, sennilega vegna þess, að eyjarnar
eru svo nærri landi.
í sambandi við það, hvaða tegundir byggja Vestmanneyjar,
beinist athyglin sérstaklega að tveimur viðfangsefnum. Annað
þeirra er spurningin um sæsvölumar. Auðsjáanlega hafa þessir
dökku náttfuglar, sem vart skyldi halda að væru í ætt við fýlinn,
ef dæma skal eftir litnum, numið land í Eyjum á síðustu hundrað
árum, því Faber, sem eins og kunnugt er, dvaldi lengi á Heima-
ey sumarið 1821, minnist þeirra ekki með einu orði, og tekur
meira að segja greinilega fram á einum stað, að hann hafi yfir-
leitt ekki séð þennan fugl í allri íslandsferðinni. Fyrsti fugla-
fræðingurinn, sem getur þess, að sæsvala verpi í Yztakletti, og
lýsir varpstöðunum nákvæmlega, er Bachmann, sem áður er get-
ið að hafi komið til eyjanna 80 árum eftir Faber. Við verðum því
að draga þá ályktun, að sæsvalan hafi numið land í eyjunum ein-
hvern tíma á milli 1821 og 1900.