Samvinnan - 01.07.1950, Blaðsíða 20

Frd Iíelvingrow: Háskólahverfið í Glasgoxv.
KVÖLD I' SKOZKUM SKEMMTiGARÐI
Eftir FINN KRISTJÁNSSON
HEIMA á íslandi höfðu margir sagt
mér, að Glasgow væri svört og
sótug borg, og víst er það rétt, að
margar eru verksmiðjurnar í þessari
annarri mestu borg Bretlands. Og
verksmiðjuhverfunum hlýtur jafnan
að fylgja dálítill eimur af sóti og kola-
reyk, en þeim fylgir líka mikil atvinna
og möguleikar til bjartara lífs.
Það sem mér í fyrstu þótti einkenni-
legast við þessa borg, þar sem
1.500.000 Skotar eiga heima, var liinn
ótölulegi grúi af skorsteinum upp úr
hverju húsi. Þetta var í mínum aug-
um í fyrstu eins og skógur yfir borg-
inni, allt þetta mikla reykháfafargan
styrkti nokkuð skoðun mína að heim-
an, að þessi fjölmennasta borg Skot-
lands væri svört og ljót. En þetta at-
riði skulum við athuga lítið eitt nán-
ar. í Skotlandi er miðstöðvarupphitun
í sára fáum húsum, en það er opinn
arineldur í hverju herbergi, og hver
arinn hefur sinn sérstaka reykháf.
Skozku arineldarnir verða mér ó-
gleymanlegir; Jreir eru miðdepill
heimilisfriðar og fjölskyldugleði. í
húmi kvöldsins, þegar fuglarnir
syngja sín síðustu næturljóð í garð-
inum, situr heimilisfólkið í hálfhring
umhverfis arininn; eldurinn leiftrar
og bjarmarnir varpa mildum ævin-
týraljóma yfir herbergið, sögur eru
sagðar, og umræður fara fram um
landsins gagn og nauðsynjar.
Húsfreyja norður í Aberdeenhér-
aðinu sagði mér, að þó að meira verk
væri að hirða herbergin eftir opnu
arineldana en miðstöðvarofna, þá vildi
hún ekki skipta á þeim og miðstöð eða
hitaveitu. Þetta Joótti mér í fyrstu ein-
kennilegur hugsunarháttur, en þetta
er almenn skoðun skozku húsmæðr-
anna. Arineldur og heimilislíf Skot-
anna er svo nátengt, að það verður
að fylgjast að, eða Jaað er ekkert fjöl-
skyldulíf án arineldanna, segja Skot-
arnir, en Jreir eru allra manna fast-
heldnastir á þjóðlegar venjur. Þeir eru
harðgerðir, duglegir, og munu verja
arinelda sína, og halda áfram að
tendra þá, meðan skozk þjóðsál tignar
og dáir hið fagra Skotland.
EFTIR að hafa dvalið á Jrriðja mán-
uð í sveitaþorpunum fögru í
skozku Hálöndunum hefi ég kynnst
vel þessu Jrjóðareinkenni skozku heim-
ilanna, og nú, Jregar ég kem til Glas-
gow í annað sinn ofan úr Hálönd-
unum, þá finnst mér rjúkandi reyk-
háfaskógurinn yfir Glasgow allt að því
fallegur, Jrví að nú veit ég, að hann
er tákn arineldanna, sem hafa verið
tendraðir um hundruð ára. Eg er ekki
á sömu skoðun og svo margir, sem
segja, að Glasgow sé Ijótur bær. Ef að
við förum til Reykjavíkur, og förum
eingöngu um gamla bæinn og horfum
á alla sundurleitu húsakumbaldana
við Austurstræti, Hafnarstræti og fleiri
slíkar götur, finnst okkur naumast
mikil fegurð í Reykjavík. En við vit-
um vel, að þetta er ekki rétt. Nýju
bæjarhverfin í Reykjavík eiga nú orð-
ið upp á verulega fegurð að bjóða.
Þannig er líka í Glasgow. Farðu um
nýju úthverfin í borginni, sjáðu ný-
tízku rauðu tígulsteinshúsin, og hina
dásamlega fögru garða umhverfis, þá
verður þú að viðurkenna fegurð bæj-
arins.
RÆGUSTU skemmti- eða listi-
garðarnir í Glasgow eru Evins-
park og Kelvingrow. Eg hefi ákveðið
að eyða einu kvöldi í Kelvingrow og
athuga lífið þar. Það er fagurt sumar-
kvöld, logn, hiti, og sólin varpar föl-
um kvöldbjarma frá vestri. Það er
laugardagskvöld og allir sporvagnarn-
ir, sem ganga til Kelvingrow eru yfir-
fullir. Eg sé strax að það hlýtur að
verða margt um manninn í skemmti-
garðinum í kvöld.
Kelvingrow er við háskólahverfið.
Háskólabyggingin og lestrarsafnið,
Art Gallery, gnæfa þarna yfir í allri
sinni voldugu, gömlu fegurð. Eg geng
inn fyrir hlið Jressa mikla skemmti-
garðs, ákveðinn í að eyða þessu kvöldi
hér, og sjá hvernig mannshöndinni og
móðir náttúru hefur tekizt að skapa
borgurum nútímans raunverulegan
aldingarð. Eg sé þegar í stað, að þetta
sköpunarverk hefur tekizt vel. Mikil
víðátta er hér af skógi vöxnu landi,
og mishæðóttu. Þar eru vellir sléttir,
brekkur brattar, hólar háir, steinar
stórir, tjarnir og vötn og gosbrunnar.
Gangstígar eru hér í ótal krókum und-
ir fögrum laufkrónum, minnisvarðar
eru hér víða af mörgum merkustu
sonum og dætrum Skotlands. Hér eru
•mmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmi.m*
i Hér birtist þriðja og síðasta grein 1
[ Finns Kristjánssonar kaupfélags- i
I stjóra um Skotland og Skota. Seg- i
í ir þar frá kvöldi í Kelvingrow, |
| frægasta skemmtigarði Glasgow- i
Í borgar.
iMMMMIMMIMIMMIMMIMMIMIMIIIIIIMMMMMIIIMIIIIMMMMIMMIIMMIIIIII*
20