Samvinnan - 01.07.1950, Blaðsíða 26

KONURNAR OG SAMVINNAN ■
iminiiiiin
Ritstjóri: ANNA S. SNORRADÓTTIR
iiiiiiiiiiiiiiiinimt
•iiiiiiiiiiiiiiii
Hvað getum við gert?
ÞEGAR BRAUTRYÐJEND-
UR samvinnustefnunnar opn-
uðu fyrstu kaupfélagsbúð sína,
fyrir meir en hundrað árum síðan,
áttu þeir mikinn fjölda óvildar-
manna, sem reyndu að gera þeim
erfitt fyrir á margan hátt. Þeir
gerðu það, sem þeir gátu til að
spilla fyrir og telja mönnum trú
um, að slíkt fyrirtæki væri aðeins
fljótræði nokkurra verkamanna,
sem brátt myndi hrynja í rúst. En
hinn þrautpíndi almenningur tók
fegins hendi, hvaða breytingu, sem
var, og trúði því, við opnun kaup-
félagsbúðarinnar, að nú væri fund-
in upp hin rétta aðferð til dreif-
ingar og sölu varanna. Almenning-
ur lét því ekki blekkjast af liróp-
um óvildarmannanna, heldur hóf
verzlun við hina litlu og fátæklegu
húð.
SAGAN SEGIR, að það hafi ver-
ið kona, sem fyrst varð til þess
að verzla í kaupfélagsbúðinni. Það
er eflaust engin tilviljun að svo
skyldi verða. Hver hlaut ekki að
finna sárast og átakanlegast til þess,
þegar svarf að heimilinu, annar en
einmitt konan? Hún hlaut að
verða manna mest var við hin
eymdarlegu kjör. Það var hlut-
skipti hennar að reyna að reisa
lieimili af vanefnum á öllum svið-
um. Og hver fann sárar til þess en
hún, þegar fyrirvinna fjölskyld-
unnar var beittur órétti. Það er
því sjáilfsagt engin tilviljun, að
það skyldi verða kona, sem reið á
vaðið með viðskipti við hina fá-
tæklegu verzlun, né heldur mun
það hafa verið tilviljun ein, að
konur víða um heim gerðust, þeg-
ar frá öndverðu, mjög handgengn-
ar samvinnufélagsskapnum. Óvild-
armennirnir fengu þar ekki við
ráðið. Konurnar hófu félagsskap
og starf, bæði í sjálfstæðum félög-
um og einnig við hlið karlmanna
í kaupfélögunum sjálfum. Um
miðja nítjándu öld var réttur
kvenna á öllum sviðum mjög fyrir
horð borinn. Það kom því í hlut
liinna fyrstu kvenfélaga samvinnu-
kvenna að berjast fyrir réttinda-
málum kvenna almennt. Eftir því,
sem tímar liðu og jafnréttið jókst,
fóru þessi félög að fást við margvís-
leg verkefni, sem öll miðuðu þó að
sama takmarki, sem sé, að bæta hag
kvenna og heimilanna, fræða kon-
ur og mennta þjóðfélagslega og
breiða út þekkingu á samvinnu-
samtökunum. Það er athyglisvert
fyrir nútíma konur að leiða hug-
ann að því, að við stofnun hins
fyrsta kaupfélags skyldu vera á-
kvæði, sem segja fyrir um það, að
konur skuli hafa þar jafnan rétt á
við karla. Á Englandi hefir það æ
síðan verið þannig, að konur hafa
staðið jafnfætis körlum í störfum
kaupfélaganna, og það er ekki
sjaldan, að konur séu þar í meiri-
liluta í stjórnum kaupfélaga og
öðrum trúnaðarstörfum. En ensk-
ar samvinnukonur hafa líka gert
mikið til þess að mennta sig til
slíkra starfa, og þar hafa kvenna-
gildin verið góður skóli. Konunni
á ekki að fela slík trúnaðarstörf í
ltendur bara af því að hún er kona.
Hún verður að vera vel hæf, og vel
að sér í samvinnu- og þjóðfélags-
málum.
HYAÐ GETUM VIÐ GERT,
íslenzkar 'konur, sem áhuga
höfum á samvinnumálum? Hér
eru engin sarntök urn málefni
heimilanna og samvinnufélaganna
önnur en kaupfélögin sjálf. Það,
sent konur geta og eiga að gera til
þess að verða jafnvígar karlmönn-
unum á þessu sviði er, að lesa og
fræðast um samvinnumál bæði
hérlend og erlend. Slíkt gefur góða
undirstöðu. Margar góðar bækur
eru til og má minna á Samvinnu-
ritin, sem komið hafa út undan-
farin ár hjá Norðra. Margt fleira
er hægt að gera. Það er-hægt að
gerast meðlimur í kaupfélagi og
26
sýna félaginu hollustu í verzlun.
Það er hægt að sækja aðalfundi fé-
lagsins og vinna að því, að hæfar
konur verði kosnir fulltrúar á aðal-
fundi í fulltrúaráð og önnur trún-
aðarstörf.
Nú kann einhver að segja: Hvers
vegna? Er ekki nóg að karlmenn-
irnir séu að vasast í þessum mál-
um? Það er rétt, svo langt sem það
nær. Þegar talað er um rneiri þátt-
töku af hálfu kvenna er ekki átt
við að konurnar eigi að taka völd-
in. Þær eiga aftur á móti að geta
tekið sæti við hlið karlmannarmr
og unnið með þeim. Þegar um er
að ræða samtök eins og samvinnn-
félagsskapinn hlýtur það að vera
öllum ljóst, að það er rétt og eðli-
legt að þar séu bæði kynin að starfi
lilið við hlið. Stöðu sinnar vegna
í þjóðfélaginu, hlýtur konan að
geta sett fram sjónarmið heimilis-
ins betur heldur en karlmaðurinn,
en málefnum heimilanna og
þeirra, sem þar alast upp og eiga
að erfa landið, má aldrei gleyma.
Við hljótum að ná meiri og betri
árangri ef við vinnum saman.
Heimilis-Apótek
í flestum heimilum er til hefti-
plástur og joð einhvers staðar í
skúffu eða skáp, sem gripið er til,
ef einhver hruflar sig eða sker. Þar,
sem börn eða unglingar í heimil-
inu eru skátar, er venjulega til á-
gætur meðala-kassi eða skápur með
ýmsum lyfjum og áhöldum. En
það eru líka mörg heimili, sem
ekkert slíkt hafa heima við, og
hefir það oft komið sér illa, sér-
staklega þegar langt er að sækja til
læknis eða lyfsala. Það er hægt að
bæta úr þessu með því að koma
sér upp litlum skáp, eins og hér
sést á myndinni og kaupa síðan
eftirtalin lyf, næst þegar farið er
í kaupstaðinn; þetta er það helzta:
Sárabindi, dauðhreinsuð grisja.
— Annað hvort dauðhreinsað súlfa-
duft til að strá í sár eða sárasmyrsl,
t. d. vítisteins- eða súlfasmyrsl. —
Joðáburður. — Heftiplástur eða
11111111111111111
lll••l•llll•lllllll•llllllllllll
1*11111
11111111111
11111111111111111111111111