Samvinnan - 01.07.1950, Blaðsíða 29

Frá samvinnustarfinu erlendis
Gjalddagi
Samvinnuiinar
| var
| !• júH |
I í Reykjavík eru áskriftar- \
í gjöldin innheimt með póst- i
i kröfu. sem innleysist ekki i
í seinna en 14 dögum eftir dag- i
i setningu hennar.
i Úti á landi annast kaup- |
í félögin, hvert á sínu félags- i
i svæði, innheimtuna.
§ — Skilvísi er dyggð. —
Tímaritið Samvinnan.
riiiiiiiiiiiiiiiiiiiiini 111111111111111 ii iiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiimiiiiiiMiiiiiiMiiT
STOFNUN SAMBANDSINS
(Framhald af bls. 18)
vestri. Hús þetta varð að falla sumar-
ið 1949. Fúi var kominn í viðina, svo
ekki varð við bjargað. En grunnur
þess stendur og getur staðið og J^olað
tímans tönn. Hann er hlaðinn úr
hörðu blágrýti, og af liverjum steini
voru meitlaðir allir vankantar. Hver
steinn hvílir á öðrum tveim og styðst
við þá næstu til hliðar.
Þó eg hafi ekki átt sæti á fundum
sambandsins, nema tveim með 48 ára
millibili, hef eg starfað all mikið fvr-
ir samvinnuhreyfinguna og samband
ið og fylgzt með allt þetta tímabii.
Eg hef séð hina fyrstu kynslóð hverfa
frá starfi, flesta dána, en hina elli-
móða. Eg lief séð aðra kynslóðina
þreytast og grána, og hina þriðju
taka við, hvað af hverju hin síðustu
ár.
Mönnunum, sem á hverjum tíma
vinna fyrir samvinnuna, fer líkt og
húsinu, þar sem sambandið var stofn-
að: þeir fúna og falla.
En grundvöllur samvinnunnar
stendur óhaggaður. Efni hans er hið
harða blágrýti hins íslenzka þjóðern-
is. Samvinnan meitlar vankantana af
einstaklingunum, kennir þeim að
byggja hver á öðrum og styðjast hver
við annan. Við óskum þess öll, að
samvinnan megi rísa æ hærra og
byggja æ meir á þessum grunni, með-
an nokkur Islendingur rís yfir moldu.
Austurríki.
Samvinnumenn berjast gegn viðskipta-
fjötrum. Lögin um viðskiptafjötra, er kontu
til framkvæmda í Austurríki árið 1933, banna
að ný fyrirtæki eða útibú frá eldri fyrirtækj-
um séu stofnsett nenta að leyfi fáist til þess
frá ákveðnn verzlunarráði. Ráð þetta saman-
stendur liins vegar nær eingöngu af andstæð-
inguni samvinnuhreyfingarinnar, svo að flest
allar bciðnir félaganna um leyfi til að stofna
nýjar búðir hafa verið afgreiddar með stóru
„Nei.“
Það undarlega í þessu santbandi er Jtó það,
að samvinnufélögin verða að taka þátt í
reksturskostnaði þessa ráðs. Þau eru með
lögum skylduð til að vera meðlimir ráðsins
og greiða gjöld sín til Jtess. Þannig greiða
þau raunverulega fé til ]>ess að lialda uppi
árásum á félögin.
Lögin um verzlunarfjötra eru orðin úrelt
fyrir löngu, og berjast austurrískir samvinnu-
menn gegn Jjeim af miklum krafti. Fyrsti á-
fanginn í baráttunni var sá, að frumvarp að
nýjum verzlunarlögum var lagt fyrir þingið
15. desember 1949. Var því vísað til nefndar,
svo að enn er óvíst um afgreiðslu þess. Ef
frumvarpið verður samþykkt, munu verzlun-
arfjötrarnir afnumdir.
Japan.
Framleiðslufélög brenda. Allt að 33.000
framleiðslufélög bænda, rekin á samvinnu-
grundvelli, hafa verið stofnuð í Japan síðan
samvinnulögin komu til framkvæmda Jrar í
landi árið 1947. Félagsmannatala þessara fé-
laga er nú um 5.9 milljón bændur, en það
lætur nærri að flest allir japanskir bændur
séu í félögunum.
A dögum einræðisins hafði ríkisvaldið
gengizt fyrir stofnun sameignarfélaga bænda.
Akvað liið opinbera alla starfsemi „sameign-
arfélaganna", setti bændum ákveðið verð
fyrir framleiðsluvöruna, skyldaði alla til að
vera meðlimi, leyfði bændum ekki að ltafa
neinn íhlutunarrétt um stjórn félaganna.
Hin nýjn samvinnufélög bænda í Japan
eru aftur á móti rekin á hreinum samvinnu-
grundvelli, og þar af leiðandi á lýðræðis-
grundvelli. Bændurnir stjórna félögunum
sjálfir á grundvelli lýðræðisins. Þeir ákveða
sjálfir, hvað Jieir skuli framleiða og hversu
mikið og setja verðið á framleiðsluvörur sín-
ar sjálfir.
Vestur-Þýzkaland.
Samvinnusantband Vestur-Þýzklalands í
Hamborg (ZDK) hefur fyrir nokkru birt
reikninga sína fyrir árið 1949. Sýna þeir m. a.
að vöruvelta Sambandsins hefur aukizt um
25.4%, félagsmannatalan innan félagánna í
Sambandinu um 36.2%, kaupfélagatalan um
16.4% og búðafjöldinn um 7.4% miðað við
árið áður.
29