Samvinnan - 01.12.1957, Page 18

Það hafði kingt niður snjó og Stóri-Jón varð að
moka sig út úr kofanum.
STÓ R I - J Ó N
Jjóá
a
aóacj
Eftir Gunnar Gunnarsson
Löngu fyrir dag vaknaði Stóri-Jón og
mjakaði sér fram úr fletinu, hlúði með
sængurfatagörmunum að konu og börn-
um, en fór sér varlega; vildi fyrir hvern
mun komast hjá því að kveikja, — þau
mættu ekki vakna. Hann viðaði að sér
flíkum sínum í myrkrinu og klæddist
hljóðlega, en gat ekki forðazt, að gólfið
kæmi upp um hverja hreyfingu hans.
Síðan læddist hann á tánum fram að
stigagatinu; slitin gólfborðin ískruðu og
sögðu til um hvert fótmál; samt heyrð-
ist honum, þegar í uppgönguna kom,
svefnfarir barnanna óbreyttar; og þar
sem konan þagði, gæti hann látið sem
hann vissi ekki að hún var vöknuð. An
þess að mæla orð af vör hélt hann áfram
niður stigann.
Göngin þekkti hann svo vel, að hann
gekk þau blindandi og rak sig hvergi á.
Á hellunni fyrir framan hlöðudyrnar
kiknaði hann við og gekk hálfboginn inn
undir lágan ásinn. Þegar í hlöðuna kom,
leysti hann hey úr stabbanum og hristi
saman, — þóttist geta sparað sér ljós
við það verk, — herti vel að hneppinu
og bar það varlega í fjósið fram.
Skjalda hafði vaknað við umganginn
og heilsaði húsbóndanum með lágu bauli,
alltaf var hún söm við sig með gæflynd-
ið, blessuð skepnan, — hann mjakaði
sér meðfram henni upp í básinn og los-
aði úr hneppinu upp að veggnum fyrir
framan hana. Þá loksins kveikti hann
á eldspýtu og síðan á kolu, sem hékk á
nagla í stoðinni; að svo búnu mokaði
hann saman í flórnum. Það var ekki
fyrr en þessu öllu var lokið, að hann
brá sér út að gá til veðurs.
Annars var ekki að því hlaupið, að
komast undir bert loft í það sinn. Um
nóttina hafði enn kingt niður snjó, og
skafrenningur fyllt geilina fyrir fram-
r-----------------------—-------—
Guðmundur Thorsteinsson teiknaði mynd-
irnar árið 1914.
\____________________________________J
an bæjardyrahurðina; Stóri-Jón varð að
taka á kröftunum, lyfta henni af hjör-
um, skríða upp urn skaflinn, og síðan
moka sig niður tröppurnar. Sem betur
fór var uppstytta þá stundina, enda nóg
komið af svo góðu í bráð.
Eftir hamaganginn við að hreinsa burt
lausamjöllina úr dyrageilinni, tók bóndi
til óspilltra málanna við að moka upp
vatnsbólið. Hann var farinn að halda,
að hann yrði að höggva sig niður um
klakann í lækinn á nýjum stað, þegar
hann loksins rambaði á gamla gatið, —
það hafði fennt að því svo fljótt og ofsa-
lega, að vatnið var ekki einu sinni skænt.
Þegar hér var komið sást móta fyrir
dagsbrún, og með vatnsburðinum í fjós
og eldhús var verkunum lokið í bili, —
hvað ætti hann að finna sér til dund-
urs? Skjalda mundi þiggja, að henni
væri kembt. Þá varð honum ljóst, að
konan mundi komin á fætur — kolan
var horfin af stoðinni og dimmt í fjós-
inu. Æði lúpulegur læddist bóndi inn
göngin, nam staðar fyrir neðan stigann,
og ójú, — það var þetta vanalega, börn-
in vöknuð og sami sónninn í þeim og
þau höfðu sofnað frá. Kjökrandi báðu
þau móður sína að gefa sér eitthvað að
borða, — elsku mamma, ég er svo svang-
ur . . . ég er svo svöng! . . .
Þarna stóð beljakinn, þrjár álnir full-
ar og að sama skapi beinastór, en ófær
um að seðja sín eigin börn. Innra með
sér var Stóri-Jón ekki óáþekkur blaut-
geðja barnunga þá stundina, — hálf
rænu- og ráðalaus. Til sultar fann hann
18 SAMVINNAN