Samvinnan - 01.10.1971, Síða 14

VITIÐ ÞIÐ AÐ:
I stjórn Alþýðusambands íslands sitja 10 manns, þar af ein kona.
[ stjórn Bandalags starfsmanna ríkis og bæja eru 11 manns, ein kona.
I stjórn Samb. ísl. berklasjúklinga eru 7 manns, engin kona.
í stjórn Samb. ísl. samvinnufélaga eru 9 manns, engin kona.
[ stjórn Slysavarnafélags íslands eru 7 manns, tvær konur.
[ framkvæmdanefnd Stórstúku [slands eru 12 manns, tvær konur.
í félagsráði Máls og menningar eru 35 manns, ein kona.
í stjórn Verzlunarráðs íslands eru 16 manns, engin kona.
í stjórn Landss. blandaðra kóra og kvennakóra eru 5 manns, engin kona.
í stjórn Sambands ísl. barnakennara eru 7 manns, engin kona; í því
sambandi eru 992 félagar, þar af 460 konur.
Lenín ætti að snúa sér við í gröfinni, en það getur hann ekki blessaður,
því hann liggur -( Mjallhvítarkistu á stalli. í forystusveit Kommúnista-
flokks Sovétríkjanna er enginn kvenmaður! Hverjir ætluðu að kenna
hverri einustu vinnukonu að stjórna ríkinu?
Sjálfvirk heilaþvottavál
Þcgar hann
cr að tafli
4
Prjónar hún
úr
Iljartagarni
♦
.roiyri' * til jólagjafa ★
/
\unnai cSfygeiuóM kf.
iðurlandsbraut 16 — Sími 35260!
riBÚ Laugavegi 33.
HALDID V/Ð „SUMARUTUTI " YÐAR
VERÐIÐ BRÚN ÁN ÞESS AÐ BRENNA.
JTOJMCZ IlArjAI.I.ASÓLIN BAÐAR
ALLAN I.ÍKAMANN — JÖFN GEISLUN. —
ENGINN BRENNIPUNICTUR.
VEIZTU
hvaö hægt er
aö nota
plastpoka
til margs?
Bjarni Ólafsson:
Almennt um upphaf
Rauösokkahreyfingarinnar
og inntak
Sá sem leggur eyra að um-
ræðum í íslenzku þjóðlífi hefur
ekki lengi hlustað, þegar hann
heyrir Rauðsokka nefnda. í
saumaklúbbum, kaffiboðum,
vinnustöðum og á götunni. Les-
endadálkar blaðanna birta
mörg bréf með og móti þessum
Rauðsokkum, og jafnvel er tal-
að um valdamikla hreyfingu án
þess að skilgreina valdið
nokkru nánar. Sjónvarpið hef-
ur haft umræðuþátt um Rauð-
sokka, og þeirra er getið í hús-
mæðraþætti hljóðvarps með
nokkurri tortryggni. Ef við för-
um á skemmtistað, getum við
átt von á dagskrá, þar sem gert
er grín að Rauðsokkum, og ef
okkur langar i leikhús höfum
við átt þess kost að sjá leikritið
Hvað er í blýhólknum? þar sem
tekin eru til meðferðar sömu
vandamál og Rauðsokkar
kváðu berjast gegn. Ýmsir
klúbbar og félög, stjórnmála-
flokkar og skólafélög bjóða
Rauðsokkum til sín til að ræða
um jafnrétti kynjanna o. s. frv.
En eitt mun flestum sameigin-
legt, sem þessi mál ræða, að
það er tekin afstaða til efnis-
ins, eða bara Rauðsokkanna, og
það er hiti í umræðunum.
En hvað eru þá Rauðsokkar
og að hverju keppa þeir? Hérna
verður almannarómur tvísaga
og margsaga. Sumir telja, að
hér séu á ferðinni framgjarnar
konur, sem vilji þrengja sér inn
á vettvang karlmannsins, jafn-
vel ýta honum til hliðar i
áhrifastöðum þjóðfélagsins.
Aðrir segja, að Rauðsokkar séu
illa giftar eiginkonur, sem vilji
komast út af heimilunum, enda
nenni þær ekki að hugsa um
börnin sín. Og þegar baráttu-
mál Rauðsokka ber á góma,
spanna þau allt frá sakleysis-
legri viðleitni kvenna til að fá
eiginmenn til að vaska upp og
skipta á börnum, til þess að
þær skrifi Guði almáttugum og
biðji hann að ljá karlmönnum
þannig útbúnað, að þeir geti
gengið með börn.
Á siðustu áratugum hefur
kvenréttinda- eða mannrétt-
indabarátta risið upp viða um
lönd. Nú standa konur víðast
hvar jafnfætis karlmönnum
samkvæmt lagabókstaf og at-
vinnusamningum. Hin nýja
barátta er háð til að breyta
hugarfari fólks, fá konur til að
nýta sér mannréttindi, sem
þær hafa, fá karlmenn til að
leyfa þeim að gera það. Franski
rithöfundurinn Simone de
Beauvoir hefur með hinu fræga
riti sínu Hitt kynið mjög rutt
þessari baráttu braut. Bók
þessi kom út árið 1949 og hefur
síðan nærri því verið Biblía
hinnar nýju hreyfingar. Vest-
an hafs er Betty Friedan, sál-
fræðingur og félagsfræðingur,
líklega þekktast nafn hinnar
nýju hreyfingar og bók hennar
Þjóðsagan um konuna það rit,
sem mesta athygli hefur vakið.
Lítið mat get ég lagt á eðli
kvenréttindabaráttunnar hér á
síðustu áratugum. Þó held ég,
að hinar nýju hugmyndir hafi
ekki sett mikinn svip á hana.
Það fyrsta, sem mér er kunn-
ugt um, sem hiklaust má telja,
að sýni likan skilning á jafn-
réttisbaráttu og Rauðsokkar
hafa, er grein eftir Halldór
Laxness, sem heitir „Karl,
kona, barn“. Halldór skrifaði
grein þessa árið 1929 og segir
frá kynnum sínum af banda-
rískum yfirstéttarkonum og
lifnaðarháttum þeirra og legg-
ur nokkuð út af því. Þar segir
m. a.:
„Piltum og stúlkum á jafnt
að kenna öll hversdagsleg
störf, matreiðslu, jarðrækt,
garðyrkju, skepnuhirðingu,
iðnað, þvottavinnu, vél-
tækni, og gera auðvitað eng-
an mun verkaskiptingar eft-
ir kynjum. Piltar eiga engu
að síður að læra matreiðslu,
saumaskap og þvotta en
stúlkur og stúlkur eiga að
læra jarðrækt og skepnu-
hirðingu alveg einsog pilt-
ar.“
Nýjar hræringar
En á allra siðustu árum hef-
ur orðið hreyfing á baráttu
fyrir málstað Rauðsokka. Má
þar til nefna, að Svava Jakobs-
dóttir rithöfundur hefur skrif-
að tvær bækur sem mega telj-
14