Samvinnan - 01.04.1984, Blaðsíða 16

Höggmyndin ,,Heybandið“ eftir Ásmund Sveinsson afhjúpuð í Borgarnesi 26. apríl sl. í tilefni af 80 ára afmæli Kaupfélags Borgfirðinga.
bestu ásigkomulagi; það er meira að
segja stórt gat á gólfi í einu herberg-
inu, og Geirlaug getur ekki stillt sig um
að hafa orð á því.
„Hér er gat á gólfinu,“ segir hún.
„O, það er nú hægt að stíga yfir
það,“ svarar Davíð á Arnbjargarlæk
þá - og kímir.
Starfsfólk kaupfélagsins er ekki
margt, þegar Þórður tekur við því:
tveir menn á skrifstofu, fáeinir búðar-
menn, einn í pakkhúsi - og tveir í kol-
unum.
Sala á kolum er einn af mörgum
þáttum í starfsemi Kaupfélags Borg-
firðinga, sem nú heyrir fortíðinni til.
Skip kom frá Englandi á hverju vori
með ársforða af kolum, sem látin voru
í stóran byng við verslunarhúsið og
tveir menn höfðu þann starfa að moka
kolunum í poka og selja þau viðskipta-
mönnum.
En hvernig skyldi reksturinn hafa
gengið hjá hinum unga kaupfélags-
stjóra?
16
„Það voru afar erfiðir tímar, þegar
ég tók við kaupfélaginu,“ segir
Þórður. „Kreppan var í algleymingi og
mikið verðfall á afurðum bænda nýaf-
staðið. Ef ég man rétt fengu bændur
ekki nema 8 eða 9 krónur fyrir dilkinn
haustið 1932. Og mjólkurframleiðslan
var enn lítil, svo að það var þröngt í
búi, bæði hjá kaupfélaginu og félags-
mönnum þess. Ofan á þetta bættist svo
mæðiveikin.
En afurðir bænda hækkuðu þó brátt
í verði aftur og um leið jókst verslunin.
Þegar ég hugsa til þessara fyrstu ára
minna hjá Kaupfélagi Borgfirðinga
fyrir meira en hálfri öld, þá er mér efst
í huga, hve vel tókst að ná tökum á
rekstri kaupfélagsins á þessum
miskunnarlausu kreppuárum - og
leggja grundvöll, sem unnt var að
byggja á í framtíðinni, þegar úr rættist
og aftur komu uppgangstímar.
Til þess þurfti staðfestu og sam-
stöðu, sem var styrkur Kaupfélags
Borgfirðinga æ síðan.“
• Tankvæðingin markaði tímamót.
„Þegar ég var unglingur, kom e8
gjarnan í Borgarnes á haustin. Þá var
féð rekið þangað til slátrunar, en ekki
flutt í bílum eins og nú. Oftast var rok
og rigning þessa haustdaga. Af þv!
dró ég þá ályktun, að Borgarnes hly11
að vera illviðrabæli. En því fer víðs
fjarri. Hér er yfirleitt góð veðrátta."
„Og umhverfið er fallegt.“
„Já, Borgarnes er lítill en snotut
bær. Umgengni íbúanna er til fynf'
myndar og lóðir yfirleitt vel hirtar-
Skallagrímsgarðurinn er veruleg3
fallegur að sumarlagi. Framtak og
smekkvísi þeirra sem reistu hann
hefur ábyggilega örfað fólk til að hafa
snyrtilegt í kringum sig. Það skiptlf
máli fyrir mannlífið engu síður etl
margt annað.“
„Stundum er sagt um Borgnesinga>
að þeir lifi hver á öðrum.“
„Jú, það má til sanns vegar færa. E11
þó lifa þeir í enn ríkara mæli á hérac'
inu. Borgarnes er nauðsynleg þj°n'