Tímarit kaupfjelaga og samvinnufjelaga - 01.08.1909, Blaðsíða 31

170
•ok reikningsársins, og þarf því eigi að greiða þar
vexti nema fyrir Iítinn tíma í senn, þegar gjaldeyrisvörur
þess seljast greiðlega. Fjelagið leggur allan tilkostnað á
vörurnar þar á meðal fyrir leigu eptir verzlunarlóð. Það
'eggur árlega fram fje fyrir hús og áhöld og greiðir
allan reksturskostnað, en meira ekki. Um atvinnu eða
verzlunarágóða, í venjulegum skilningi er ekki að ræða,
eigi heldur neina verulega fjársöfnun, til þess að bera
hlak af mislukkuðum gróðafyrirtækjum, því fjelagið hættir
sjer eigi út í þess konar hafvillur. Innlendar verðsveiflur
eru áhrifalausar á fjelagið, sem stafa af samtökum kaup-
manna eða samkeppni. Pað lætur hverja vörutegund
bera sinn eðlilega tilkostnað og hefir engar falsgyllingar,
heldur fer sína götu beint að sínu ákveðna markmiði:
að útvega fjelagsmönnum góðar og ósviknar vörur, á
til teknuin tímum, og svo ódýrar sem framast má verða.
Rjett er að taka það fram að auk þess verðs sem verð-
lagsskrá fjelagsins tilgreinir greiða fjelagsmenn venjulega
1 % af vörunum til lúkningar kostnaði innan deildar:
laun deildarstjóra. Gjald til stofnsjóðs er eigi gjald til
verðhækkunur vörunum, heldur er það fjársöfnunarað-
ferð, arðberandi veltufje, sem myndar sjerstæða sjóðeign
undir nafni hvers starfandi fjelagsmanns, og sem er
rjettkræf til útborgunar af fjelaginu, eptir frjálslegri reglu-
gerð.
Rað er skaði að því, hvað tímaritinu berst lítið til at-
hugunar og birtingar af verðlagsskrám kaupfjelaganna
hjer á landi, því þær geta gefið bendingar um ýmislegt
í verzlunarmálum vorum. Verðlagsskrárnar sýna, meðal
annars, mismuninn á pöntunarverði og kaupmannaverði,
þær sýna sannvirði varanna og hvað tekist hefir að fá
þær ódýrar það og það árið, og gefa tilefni til marg-
víslegs samanburðar, bæði milli kaupfjelaga og kaup-
manna og fjelaganna sjálfra innbyrðis. Ef verðskrár koma
há nokkuð mörgum fjelögum og verðlagið er til muna
ólíkt, gefur það tilefni til að grenslast eptir orsökunum.