Tímarit kaupfjelaga og samvinnufjelaga - 01.08.1909, Side 44

192
að fara hyggilega með lánstraust og peninga. í þess-
konar námsskeiði hafa flestar þjóðir orðið að taka þátt,
áður en þær náðu fullorðinsaldri staðgóðrar framsóknar.
Ef land vort er byggilegt, á annað borð, hlýtur það að
borga sig að gera það enn byggilegra. Hingað til hefir
eigi verið miklu til þess kostað. Til þessa þurfum vjer
peninga og óhvikult lánstraust. Þegar vjer loks náðum í
peninga, vörðum vjer þeim að miklu leyti utan við eðli-
Iegusta atvinnuvegi landsins. Það var meinið, en þar í
ætti þá einnig að felast lœrdómurinn.
Sje nú mesta sjóganginum slotað, verður eigi annað
sagt en skipskaðarnir hafi orðið líkum færri, og hófleys-
ingjarnir hafi ekki verið fleiri hjá oss en gerzt hefir
meðal annara þjóða, þegar líkt hefir staðið á. Því miður
mun vera hætt við því að afleiðingarnar sjeu enn þá
eigi fyllilega komnar í Ijós, einkum þar sem lagt hefir
verið út í nokkuð djörf og vafasöm fyrirtæki með verzl-
un, iðnað og jafnvel sjávarútveg. Víðast hvar ætti Iand-
búnaðurinn að vera búinn að sýna það, eða þá gera
það fljótlega, hvernig hann þolir þessa raun, sem nú
hefir borið að, og það bendir flest til þess að sú þraut-
seigja, sem hingað til hefir einkennt hann, og lífsþróttur
sá, sem í honum býr, muni enn eigi láta sjer til mikillar
skammar verða.
Gjaldeyrir landbænda hefir verið með meira móti í ár,
að vöxtunum til, og vöruverðið alls eigi lágt. Sauðfjenu
var töluvert að fjölga, meðfram fyrir lántöku bænda að vísu,
en um hitt munaði mestu, að vel Ijet í ári að undanförnu,
að öllu leyti, og vanhöld á sauðfje voru lítil: fjárkláðinn
sigraður, bráðafár og sóttarpest höfðu eigi gert mikinn
usla. Sauðfjárinnlegg hefir því orðið mikið í meira lagi
og almennast niun það vera að landbændur hafi minnkað
töluvert verzlunarskuldir sínar í haust, án þess þó að
sauðfjáreignin hafi minnkað; hún hefir líklega fremur
aukizt, og má þá kalla vel að verið.