Tímarit kaupfjelaga og samvinnufjelaga - 01.01.1911, Blaðsíða 77

73
andarstefnu og lífsskoðun margra beztu manna heims-
ins, snúið huga þeirra frá hinum pólitíska ófrið, að
friðsömum atvinnu- og siðgæðisumbótum, og glætt hjá
þeim trúna á sigur hins rjetta og góða. Og þótt þessir
menn sjeu enn í miklum minnihluta, og hugsjón þeirra
lítt viðurkennd í samlífi manna almennt, þá eru þó
áhrif hennar auðsæ hjá öllum menningarþjóðum heims-
ins.
F*að er þessi hugsjón, sem hrundið hefir á stað hinu
mikla friðarstarfi meðal þjóðanna, er þróast og eflist ár-
lega, þrátt fyrir hæðni og mótspyrnu auðkýfinga og
pólitískra skörunga.
Það er hún, sem safnað hefir öreiga verkalýð um
heim allan undir merki sitt, í samábyrgð og samhjálp;
það er hún, sem tendrað hefir eldinn í sálum hinna
margmisskildu »sócialista« og »anarkista«; það er hún
sem lýsti Henry George, er hann reit sínar heimsfrægu
bækur um jafnrjetti allra manna tii jarðarinnar og nátt-
úrugæðanna; það er hún, sem núna stendur bak við
baráttuna milli þingdeildanna á Englandi í líki rjettlátari
skattalaga; það er hún, sem að öllum líkindum verður
barist um við næstu forsetakosningar í Bandaríkjum
Norður-Ameríku. Og síðast en ekki sízt: það er þessi
hugsjón, sem hrundið hefir á stað hinni miklu sam-
vinnuhreifingu í framleiðslu og skiptingu hennar eða
kaupskaparmálum, sem kölluð er »Cooperation«, og
kaupfjelagsskapur vor er ein lítil grein á.
Það er auðvitað ekki tilgangur minn, með þessum
fáu línum, að gefa nokkura tæmandi skýringu á þessu
mikla efni. Eg vildi að eins benda á, hve víðtæk og
yfirgripsmikil samvinnuhugsjónin er, í eðli sínu og verk-
unum, og hvernig nú þegar megi rekja áhrif hennar í
lífi og starfi þjóðanna, jafnvel hinu pólitíska. Eg vildi
hvetja hina yngri menn til þess, að afla sjer sem beztrar
fræðslu um þessi efni, því eg er viss um, að við þá