Andvari - 01.01.1984, Blaðsíða 40

38
BENEDIKT TOMASSON
ANDVAHI
borg, sem leggur tiltölulega jafnlítið í móti og vanrækir heilbrigðismál sín svo
blygðunarlaust sem Reykjavik gerir, kann ]iað að vera vorkunnarmál, að al-
menningi hverfi heilbrigðisstjórn Reykjavíkur, en annað mál er, hversu sann-
gjarnt það getur talizt, að ávirðingar hennar skelli undantekningarlaust á heil-
brigðisstjórn rikisins . . . í Reykjavík er tilfinnanleg sjúkrahúsekla, sem
ekki er furða, því að svo sem auðvitað er, á Reykjavík ekkert almennt bæjar-
sjúkrahús og er áreiðanlega algert einsdæmi í veröldinni um jafnstóran bæ,
þar sem heilbrigðismálum er á annað borð skipað á svipaðan hátt og hér, og
tekur þó út yfir um höfuðborg." í Læknar á Islandi (1970) segir, að í október
1948, sama ár og ofanskráð ummæli voru rituð, hafi verið „flutt í bæjarstjórn
Reykjavíkur tillaga um ráðstafanir til aukningar sjúkrahúskosti bæjarins.“ Var
þetta upphaf að hinni miklu byggingu Rorgarspítalans í Fossvogi, sem byrjað
var að taka í notkun árið 1966 og komst siðan að fullu í gagnið næstu árin.
Skortur á hjúkrunarfræðingum er ekki nýbóla, og hafði Vilmundur miklar
áhyggjur af honum. Um þennan skort og tillögur til úrbóta ræðir í bréfi til
dómsmálaráðuneytis 1944, og er fyrirsögn: „Um endurskipun hjúkrunarfræðsl-
unnar og þörf á sérstöku húsi handa hjúkrunarkvennaskólanum.“ Og um sama
efni ræðir i bréfi til bæjarráðs Reykjavíkur 1948 með fyrirsögn: „Um hugsan-
lega samvinnu rikisins og Reykjavíkurkaupstaðar um hjúkrunarkvennaskóla-
hús.“ 1 fyrrnefnda bréfinu segir m. a.: „Eins og ráðuneytinu er kunnugt, er
skortur hjúkrunarkvenna ískyggilega mikill, svo að til vandræða horfir um, að
unnt verði að halda í horfinu um rekstur sjúkrahúsa og annarra heilbrigðis-
stofnana, sem fyrir eru, að ekki sé talað um aukningu þeirra stofnana og nýjar
stofnanir, sem brýn þörf er á að koma upp, enda verið að setja sumar þeirra á
laggimar, en aðrar eru í undirbúningi (heilsuverndarstöðvar, drykkjumanna-
hæli, fávitahæli, fæðingarstofnun, vinnuhæli berklasjúklinga og annarra ör-
yrkja, barnaspítali, hæli fyrir vandræðabörn og unglinga o. s. frv.). Auk þess
er sivaxandi þörf vel menntra hjúkrunarkvenna við margvisleg félagsstörf og
þá fyrst og fremst hvers konar heilsuverndarstörf og heilbrigðiseftirlit.“
1 bréfinu til bæjarráðs lýsir Vilmundur þeirri skoðun sinni, að það sé „alls
ekki sjálfsagður hlutur, að hjúkrunarkvennaskóli rekinn á vegum rikisspital-
anna leysi hjúkrunarkvennaþörf almenns bæjarsjúkrahúss, þegar til kemur . . .
Þegar Reykjavík hefur eignazt almennt bæjarsjúkrahús við hæfi, er auðvitað
ein hin sjálfsagðasta þörf þess og skylda að mennta sínar eigin hjúkrunar-
konur . . . enda nægilega stói' sjúkrahús óhjákvæmilegur grundvöllur allrar
hjúkrunarkvennamenntunar.“ Siðan beinir bréfritari þeirri spurningu til bæj-
arráðs, „hvort það, að athuguðu máli, mundi ekki sjá hag bæjarins í því að
bjóða fram samvinnu sína til að hrinda af stað byggingu fyrirhugaðs hjúkrun-
arkvennaskólahúss Landsspítalans.“ Gætu þessir aðilar þá staðið saman um
hjúkrunarfræðsluna. Rréfi þessu var ekki svarað.