Stúdentablaðið - 01.12.1954, Blaðsíða 37
STÚDENTABLAÐ
29
koman að verða óhagstæðari verzlunarjöfn-
uður.
Hvernig gat fátæk þjóð eins og íslenzka þjóð-
in leyft sér að fara inn á svo háskalega braut í
efnahagsmálum? Þjóð, sem aflaði ekki gjald-
eyris nema fyrir brýnustu nauðsynjum fór allt
í einu að leyfa sér luxuslifnað og tók að lifa
um efni fram. Er unnt að hugsa sér óskynsam-
legri stefnu? Gat slík stefna leitt til annars en
ófarnaðar fyrir þjóðina? Nei, vissulega ekki.
Þessi óhófsstefna í efnahagsmálum hefur þó
ríkt hér á landi í rúm 4 ár eða allt frá þvi að
samstjórn Sjálfstæðisflokksins og Framsóknar-
flokksins tók við völdum árið 1950. Eðlilegt
væri því að ætla, að þjóðin hefði safnað mikl-
um skuldum erlendis á þessu tímabili, ef út-
flutningurinn hefði ekki aukizt því meira. En
hvorugt hefur gerzt. Iiver er skýringin? Jú,
erlend þjóð hefur greitt mismuninn fyrir Is-
lendinga. Þjóðin hefur lifað af náðarbrauði
erlends stórveldis. Bandaríki Norður-Ameríku
hafa hlaupið undir bagga með okkur, til þess
að við gætum leyft okkur örlítið óhóf. Er unnt
að hugsa sér meiri niðurlægingu? Þjóð, sem
öldum saman varð að búa við erlenda áþján,
var féflett og varð að þola skort og hungur,
hleypur í náðarfaðm erlends stórveldis, þegar
hún loks er laus við kúgarana og hefur öðlazt
fullt sjálfstæði. Meðan aðrar þjóðir spara við
sig og vernda sína eigin framleiðslu, sinn eigin
iðnað, hefur okkar litla þjóð efni á því að leyfa
sér óhóf í innflutningi og stórskaða með því
sína eigin framleiðslu. Getur þjóðin vænzt þess
að varðveita sjálfstæði sitt, ef svo fer fram?
Nei, vissulega ekki. Hér er stefnubreytingar
þörf og það fyrr en síðar.
Þau ár, er óhófsstefnan í efnahagsmálum hef-
ur ríkt hér á landi, hefur vöruskiptajöfnuður-
inn árlega verið óhagstæður svo hundruðum
milljóna kr. skiptir. Árið 1953 nam mismunur-
inn rúmum 400 millj. kr. I lok október þessa
árs var vöruskiptajöfnuðurinn þegar orðinn
óhagstæður um 200 milljónir kr. Enn er því út-
lit fyrir mikinn ójöfnuð. Enn eiga íslendingar
langt í land með að geta staðið á eigin fótum fjár-
hagslega. Óendurkræf framlög hafa nú minnk-
að mikið, en gjaldeyristekjur af framkvæmdum
fyrir hið erlenda varnarlið hafa aukizt að
sama skapi. Má hvort tveggja teljast jafnógeð-
fellt, beinar gjafir frá Bandaríkjunum og tekj-
ur af hernaðarframkvæmdum Bandaríkjahers
—
í sambandi við til-
lugu Dana í handrita-
málinu samþykkti stú-
dentaráð cinróma á
fundi sínum 26. marz
s. 1. cftirfarandi ályktun:
„Stúdcntaráð Háskóla
Islands fagnar þeirri ein-
ingu, sem rikir í handritamálinu og lýsir yfir
fyllsta samþykki sínu við ákvörðun hæstvirtrar
ríkisstjórnar og Alþingis vegna hins furðulega
tilboðs Dana í handritamálinu.
Jafnframt lcggur ráðið áhcrzlu á, að íslenzka
þjóðin standi einhuga að haki kröfunni um end-
urheimt haudritanna.
Þá ítrekar stúdcntaráð þá skoðun að réttur Is-
lendinga til handrilanna sé ótvíræður og ekki
skuli frá honum hvikað“.
v_______________________________________________J
hér á landi. Engum getur dulizt, að eigi Island
áfram að vera háð Bandaríkjunum á þennan
hátt, mun sjálfstæði landsins stafa af því hin
mesta hætta.
Því er ekki að leyna, að undanfarin 4 ár
hefur íslenzka þjóðin ekki verið efnahags-
lega sjálfstæð, heldur háð erlendu stór-
veldi. Þau fjárhagslegu tengsl þarf því vissu-
lega að rjúfa sem allra fyrst. Þjóðin þarf að
stefna að því að öðlast fullkomið efnahagslegt
sjálfstæði. Þjóðin verður að hætta að lifa á
betli- og gjafafé. Hún verður að hætta að flytja
til landsins óhófsvarning, hætta að flytja inn
erlendar iðnaðarvörur, sem unnt er að fram-
leiða í landinu sjálfu. Islenzka þjóðin verður
að sníða sér stakk eftir vexti. Hún hefur ekki
efni á því að flytja inn luxusvörur og þess
vegna verður hún að vera án þeirra. Þjóðin
þarf samt ekki að leggja hart að sér. Hún
getur samt lifað sómasamlegu lífi.
Á sama tíma og þjóðin tekur upp slíka raun-
sæisstefnu í efnahagsmálum, þarf hún að gera
ráðstafanir til þess að efla framleiðslu sína
með það takmark fyrir augum að auka útflutn-
inginn. Iðnaðinn þarf þjóðin sérstaklega að
vernda með gjaldeyrissparnað í huga. Taki
þjóðin upp slíka sparnaðarstefnu í efnahags-
málum, mun henni vafalaust takast að öðlast
fullt efnahagslegt sjálfstæði og halda því.