Stúdentablaðið - 01.12.1954, Blaðsíða 39

STÚDENTABLAÐ
31
leysisstefnu sinni og gengi í hernaðarbandalag,
enda fór sem margan uggði, að yfirlýsingar
þessar voru ekki mikils metnar, þegar í banda-
lagið var komið.
Amerískur her kom hingað eins og þjófur á
nóttu 7. maí 1951, eftir að ríkisstjórnin hafði
samið á laun um komu hans. Nú áttu engin
mótmæli að berast, fyrr en allt væri um garð
gengið. Athæfi þetta var varið með þeim rök-
um, að nú væri ófriður í heiminum, þar sem
væri styrjöldin í Kóreu. Hinn eini ófriður, sem
þó skipti Islendinga nokkru samkvæmt Atlants-
hafssáttmálanum, var vopnuð árás á eitthvert
aðildarríkjanna. Ráðamönnum vorum hefur
vegna sífelldra utanstefna vaxið svo í augum
hernaðarlegt mikilvægi íslands, að þeir láta
sem enginn maður í hinum vestræna heimi
geti verið óhultur um líf sitt og limi, nema hér
séu fjölmennar árásarsveitir. Sannleikurinn er
nefnilega sá, að bandarískar herstöðvar á ís-
landi eru einmitt sér í lagi áráarstöðvar, og
hefur það margoft komið fram í amerískum
blöðum, enda þótt hér sé annað látið í veðri
vaka. Og það er einmitt þetta, sem eykur ör-
yggisleysi landsins og býður hættunni heim.
Omenningaráhrif hinnar fyrri hersetu höfðu
sært íslenzka menningu því sári, sem seint mun
gróa, og hafði þó ekki verið til sparað að vara
við þeim. Hversu miklu hættara var þá ekki
nú, þegar hernum var tekið tveim höndum aí
ráðamönnum landsins og látið sem nú væri
engin hætta á ferðum. Hingað voru sendar fjöl-
mennar hersveitir og vinnulið, og það er fáran-
legt að líkja samskiptum landsmanna við þessar
útlendu sveitir við samskipti íslenzkra náms-
manna við erlendar þjóðir, eins og þó hefur
verið gert af hatrömmustu fylgjendum herstefn-
unnar.
íslenzkir stúdentar erlendis hafa jafnan leit-
azt við að hafa heim með sér það bezta, sem
þeir hafa fundið í menningu þeirra þjóða, sem
þeir hafa dvalizt með, og aðlaga það íslenzkum
aðstæðum. Með þeim erlendu sveitum, sem
hingað hafa verið sendar til dvalar í framandi
landi, getur hinsvegar varla borizt nema það lé-
legasta úr menningu þjóðar þeirra, skrílmenn-
ingin. Hún berst að vísu eftir fleiri leiðum nú
á dögum tækni og auðhyggju, með útvarpi,
kvikmyndum og ritum, þar sem höfðað cr til
lægstu hvata mannanna. Slíkum menningar-
straumum verður fátt að farartálma.
Islendingar hafa tíðum hrósað sér af því, að
hér hafi verið minni stéttamismunur en víðast
hvar annars staðar. Þessi skoðun mun réttmæt,
a. m. k. hvað andlega menningu snertir. Hvergi
hefur alþýðumenning líklega verið meiri og
betri en hér, engin stétt var svo lágt sett, að
hún gæti ekki notið menningar og jafnvel lagt
sinn skerf til hennar. En eins og öll þjóðin, en
ekki aðeins stöku stéttar, naut þeirra menn-
ingarstrauma, sem veitt var að ofan — frá hinni
æðri menningu, eins flæðir nú yfir þjóðina alla
Fúlilækur skrílmenningarinnar, enda þótt mis-
djúpur sé.
Islenzkri tungu og menningu mun jafnan
reynast erlend herseta hinn versti Níðhöggur,
en þó eru hvergi nærri talin öll þau skaðlegu
áhrif á íslenzkt þjóðlíf af völdum þeirrar her-
setu, sem íslenzk stjórnarvöld hafa af undan-
látssemi við erlent heimsveldi kallað yfir þjóð-
ina að þarflausu.
Þjóðin fær nú di’júgan hluta gjaldeyristekna
sinna frá hernum, en jafnframt skortir fólk til
framleiðslustarfa. Atvinnuvegir dragast saman
og fólkið streymir til herstöðvanna úr byggð-
um landsins.
Þegar þannig er skert bæði menningarlegt
og efnahagslegt sjálfstæði þjóðarinnar, er varla
við því að búast, að hið stjórnmálalega sjálf-
stæði sé sérlega rishátt, enda verður þess vart
á alþjóðaþingum.
Hverjum íslenzkum manni er skylt að sporna
við fótum, áður en er um seinan og krefjast
þess, að hinn erlendi her verði á braut úr land-
inu jafnskjótt og verða má eftir samningum,
enda geisar nú engin sú styrjöld, sem hug-
kvæmustu menn geta notið til rökstuðnings
hersetunni, en friðarhofur hinar beztu.
I þessu máli mega engin annarleg sjónarmið
ráða, heldur íslenzk stefna ein.
Því fer að vísu fjarri, að allur vandi okkar
verði leystur með því að vísa erlendum her
úr landinu, en „á skal að ósi stemma“, og brott-
flutningur hersins er frumskilyrðið til þess að
hægt sé að taka til við endurreisnarstarfið á
hinum ýmsu sviðum þjóðlífsins. Þar verður
ekki allt auðunnið, og munu enn sannast þessi
orð úr viðlagi Ribbaldskvæðis: „Allt er óhægra
að leysa en binda“.