Fálkinn - 17.12.1954, Blaðsíða 41

JÓLABLAÐ FÁLKANS 1954
Qullni nwturgnlinn.
Ævintýri H. C. Andersens í rússneskri mynd,
ipiNU SINNI fyrir langalöngu átti
■' ríkur og voldugur keisari heima
austur í Kína. Hann átti heima í dýrð-
legri höll úr finasta og hvítasta postu-
líni, og kringum höllina var svo stór
og fagur garður að enginn liafði nokk-
urn tíma séð annan eins garð. Og i
þessari fágætu höll og fagra garði var
allt það, sem liægt var að óslca sér.
En fyrir utan garðinn, í þétta skóg-
inum niðri við bláa hafið átti fugl
heima, og þeir sem höfðu séð þann
fugl sögðu, að enginn fugl kæmist í
hálfkvisti við hann og lofuðu liann
eigi minna en höllina og garðinn keis-
arans. Þetta var næturgali.
Allir farmennirnir, sem sigldu með-
fram skóginum, töluðu um þennan
undrafugl þegar þeir komu heim, og
það var skrifað svo mikið um hann
að loksins komst keisarinn sjálfur yf-
ir bók, sem hafði verið skrifuð um
þennan kínverska næturgala.
Keisaranum gramdist að enginn
skyldi hafa arðið til þess að segja
honum frá þessum merkilega fugli
fyrir löngu, og nú skipaði liann for-
saetisráðherranum að ná i þennan
fugl og færa sér hann þegar í stað.
Ef honum tækist það ekki skyidi allri
hirðinni refsað með ilstrokum.
Og allir gömlu hirðmennirnir með
yfirskeggin og altar digru, silkiklæddu
hirðfrúrnar tritluðu nú af stað af
veikum mætti, þær voru fótfúnar og
verkjaði mikið í lappirnar, þvi að þær
höfðu frá hlautu ttarnsbeini verið
látnar ganga í df þröngum skóm.
En hvernig sem þau leituðu og
spurðust fyrir hafði enginn heyrt get-
ið um fugl, sem var kallaður nætur-
gali. Loks fór liirðfólkið niður i eld-
luis, og forsætisráðherrann spurði
litla stúlku, sem var að þurrka diska,
hvort hún hefði séð næturgalann.
— Næturgalann? sagði telpan. —
Vitanlega hefi ég séð næturgalann.
Hann borðar moldina af diskinum
mínum heima hjá henni mömmu á
hverjum degi, hún á lieima i skóginum
niður við sjó. Og liann syngur svo
fallega að ég fæ tár í augun af gleði.
"y: »
— Heyrðu, barnið gott, sagði rað-
herrann. — Ef þú nærð í næturgalann
skal ykkur báðum verða boðið í hall-
arsal keisarans i kvöld.
Litla stúlkan gekk nú inn í skóginn
og hirðmennirnir í halarófu á eftir
lienni. Og ioks komu þau þangað sem
næturgalinn hélt sig.
— Næturgali! kallaði telpan. —
Keisarann langar til að heyra þig
syngja!
— Það gleður mig! sagði næturgal-
inn og svo söng hann svo fallega að
öllum fannst dásamlegt að hlusta á
hann.
— Herra næturgali, sagði forsætis-
ráðherrann. — Hans hatign keisarinn
býður þér á stóra hljómleika í há-
sætissalnum í kvöld.
— Söngurinn minn hljómar miklu
betur hérna i skóginum, sagði nætur-
galinn. — En ég get gjarnan flogið
með ykkur og sungið fyrir keisarann.
Svo leið að kvöldi, og í hásætissaln-
um fagra, sem var gerður úr fínasta
hvítu postulíni, sat keisarinn í hásæt-
inu og fyrir framan hann sat nætur-
galinn á gullkvisti. Litla stúlkan úr
eklhúsinu fékk að standa í dyrunum.
Svo hneigði keisarinn sig náðar-
samlega, og næturgalinn fór að syngja.
Og hann söng svo fallega að gamli
keisarinn fékk tár í augun.
Þegar fuglinn hafði lokið söngnum,
spurði keisarinn hvað hann vildi fá
fyrir skennntunina. En næturgalinn
sagðist ekki vilja taka við neinni
borgun, því að hann liefði þegar feng-
ið sín laun — hann hafði séð tárin í
augum keisarans.
Svo leið og beið og næturgalinn
var í höllinni hjá keisaranum i Iíina.
Og i öllu rikinu talaði fólk varla um
annað en þennan dásamlega nætur-
gala. ! 1 í ■ j
Einn góðan veðurdag fékk keisarinn
gjöf frá keisaranum í Japan.
— Þetta er líklega einhver ný bók,
hugsaði keisarinn með sér, en þegar
hann opnaði böggulinn sá hann að
þetta var gervi-næturgali smíðaður
úr hvítagulli og alsettur brillöntum,
rúbínum og safirum. Og þegar hánn
var dreginn upp fór hann að syngja
eitt lagið, sem raunverulegi nætur-
galinn var vanur að syngja.
En þegar hirðfólkið heimtaði að
gervifuglinn og hinn næturgalinn
væru látnir syngja tvíraddað, varð
næturgalinn reiður og flaug út um
gluggann og heim í skóginn við sjóinn.
Keisarinn varð réiður er hann sá
næturgalann fljúga á burt i leyfisleysi,
og nú gaf hann út tilskipun og bannaði
öllum næturgölum landvist i Kína. En
gervifuglinn var dásamaður og hafinn
til skýjanna, og hann var látinn sitja
á perlusaumuðum silkikodda á nátt-
borði keisarans, og um hálsinn á hon-
um hengu allar orður og krossar, sem
unnt var að fá.
Lærðu mennirnir i landinu skrifuðu
22 bækur um liinn dásamlega gervi-
fugl, sem gat sungið eins og nætur-
gali og sem var alsettur glitrandi gim-
steinum. En það var einn galli á hon-
um: liann söng aðeins þetta eina lag,
aftur og aftur.
Eitt kvöldið sat keisarinn og hlust-
aði á gervifuglinn og handlék hánn,
en þá vildi svo illa til að hann missti
hann á gólfið. Hann brotnaði í mél
og skrúfur og fjaðrir ultu út á gólfið.
Keisarinn sendi þegar eftir líflækni
sinum. En hann gat aðeins dyttað að
lifandi fólki en ekki gervifuglum. Þá
sendi keisarinn eftir hirð-úrsmiðnum.
Hann opnaði magann á fuglinum og
fiktaði eitthvað við innyflin, og svo
sagði hann að hann mætti syngja, en
ekki nema einu sinni á ári því að
gangverkið væri orðið svo slitið.
Svo liðu fimm ár og heilsa keisarans
fór að bila. Hann varð veikari og
vesælli með liverjum deginum, vegna
þess að liann fékk ekki að lieyra næt-
urgalasöng þegar liann vildi. I.ækn-
arnir sögðu að liann gæti ekki lifað
lengi.
Keisarinn lá í silkivoðunum í rúm-
inu sínu. Allt í einu fannst honum
eitthvað koma við brjóstið á sér. Alveg
rétt! Þarna var rétti næturgalinn
kominn: hann ætlaði að syngja fyrir
keisarann í síðasta sinn og gleðja
hann. Og nú söng liann svo fallega að
tárin komu aftur fram í augu gamla
keisarans.
— Þakka þér fyrir, fuglinn minn!
sagði keisarinn. — Einu sinni gerði
ég þig útlægan úr riki minu og samt
kemur þú aftur og rekur illa anda
dauðans burt frá mér. Hvað get ég
gert fyrir þig — livað viltu fá að
launum?
— Ég hefi fengið mín laun, sagði
næturgalinn, -— þvi að tárin eru mér
meira virði en demantar.
— Viltu ekki verða hjá mér — alltaf ?
spurði keisarinn.
— Néi, sagði næturgalinn. — Ég
get ekki lifað í höll. En ég skal koma
hingað og syngja fyrir þig við og við.
Ég skal syngja um gleði og sorg, um
gott og illt. En þú verður að lofa mér
einu: að þú mátt ekki gleyma að þú
ált lítinn fugl sem veit allt og segir
þér allt i veröldinni.
Eftir dálitla stund kom hirðfólk
inn í herbergið. Það lagði ábreiðuna
yfir höfuðið á keisaranum, sem nú var
sofnaður fyrir fullt og allt — með
sælubros á vörunum.
a,
TÖFRAMAÐURINN MIKLI.
í Genf hafa 300 töframenn frá 20
löndum haldið meistarasamkeppni.
Danski töframaðurinn Haakon Edel-
ing vann 1. verðlaun og varð heims-
meistari i 10. sinn. Hlaut hann meist-
aratignina fyrir „fiðralda-bragðið“.
Hann hafði æft það árum saman og
getur nú látið 500 fiðrildi fljúga frá
sér samtímis. Fiðrildin eru úr silki-
pappír, þvi að Edeling og aðrir nú-
tíma galdramenn eru hættir að ferð-
ast með lifandi kvikindi á sýning-
arnar. — Haakon Edeling hefir lang-
að til að verða sjónhverfingamaður
síðan liann var 7•—8 ára. Það byrj-
aði méð þvi að hann sá alkunnan
galdramann, prófcssor Labri, leika
listir, og þá fór hann að æfa sig á
ýmsum einföldum brögðúm sem hann
las um í blöðunum.
Hann lék oft listir i skólanum fyrir
félaga sína, en i fyrsta skipti sem
hann átti að sýna þær opinberlega, á
íþróttamóti, var hann skíthræddur.
IJonum tókst ekki vel og eitthvert blað
ráðlagði honum að bæta við sig atriði:
að hverfa sjálfur af sviðinu. En EdeL
ing lét ekki hugfallast en æfði sig
daglcga, þvi að það er nauðsynlegt
til að halda fingrunum finium. Siðan
hefir hann sýnt sig víða, meðal ann-
ars í Amalíborg á áfmælisdögum litlu
prinsessanna.
Edeling er verslunarmaður að at-
vinnu en hefir galdrana í hjáverkum
og sýnir aldrei listir sínar nema hann
sé beðinn um það. Þegar hann spilar
á spil trúa meðspilendur hans lionuni
aldrei fyrir að stokka spilin.