Fálkinn - 27.03.1963, Blaðsíða 24

ÖRLAGADOMUR
Framh. af bls. 19.
bátnum sínum og bauð henni að vera
samferða heim. Hún vissi, að hún ætti
að neita boðinu, en fyrr en varði tók
hann undir handlegg henni og leiddi
hana niður hliðargötu, sem lá að
bryggjunum. Litlu síðar hjálpaði hann
henni að stíga um borð í bátinn, setti
vélina í gang og lagði af stað.
Hann hóf ekki aftur máls, fyrr en
báturinn var kominn góðan spöl frá
bryggjunum.
— Þegar við hittumst á götunni áðan,
þá fannst mér eins og þér vilduð leggja
á flótta, sagði hann. — En ég vildi ekki,
að þér hyrfuð mér í annað sinn, því að
það er margt, sem mig langar til þess
að fá skýringu á.
Hann brosti og Meg reyndi að leyna
því, hversu óttaslegin hún var.
— Hvað til dæmis? spurði hún.
Hann svaraði ekki, heldur dró niður
í mótornum. Þegar hann hafði lokið því,
sat hann góða stund þegjandi og horfði
á hana. Loks spurði hann:
— Hvers vegna sagði Nella aldrei,
að hún ætti tvíburasystur?
— Sagði Robert yður ekki ástæðuna
til þess? Ég vissi jú ekkert sjálf fyrr
en ég kom aftur til Englands frá Ástr-
alíu. Nella hafði ekki minnstu hugmynd
um þetta.
— Höfðuð þér ekki samband við
Nellu, áður en þér komuð til Cliff
House?
— Nei.
Hann leit undan og virti fyrir sér
seglbát sem fór framhjá spölkorn frá.
— Þér vissuð hver ég var og hvar ég
bjó, áður en ég kom til Cliff Hause
um morguninn, sagði hann skyndilega.
— Þegar ég rakst á yður fyrir utan kof-
ann minn, nefnduð þér mig með nafni.
— Yður hlýtur að misminna, sagði
Meg snöggt.
— Ég hef hvað eftir annað reynt að
telja sjálfum mér trú um, að svo sé.
En það hefur ekki tekizt. Ég var rétt
staðinn á fætur og mér varð svo sann-
arlega hverft við, þegar ég sá yður.
— Þér hélduð að ég væri Nella, sagði
Meg. — Þér hljótið að hafa þekkt hana
mjög vel.
— Já, svaraði hann án þess að hugsa
sig um. — Ég var eini vinurinn, sem
hún átti, vesalingurinn. Hjónaband
hennar var ekki upp á marga fiska.
Nella var dauðhrædd við eiginmann
sinn. Hafið þér ekki tekið eftir því, að
hann er dálítið einkennilegur?
Meg rann kalt vatn milli skinns og
hörunds. Hvað var Bruce Preston að
gefa í skyn? Var hann að reyna að segja
henni, að Robert Greene hafi ekki ver-
ið með sjálfum sér þegar áður en kona
hans lézt?
— Við skulum ekki tala meira um
Nellu, sagði hann og brosti. — Hún er
látin. Ég hef mikinn áhuga á yður.
u FALKINN
Hvert ætluðuð þér þegar við hittumst
um morguninn?
Þegar hún svaraði ekki, hélt hann
áfram:
— Þér voruð jú með tösku meðferðis.
Ætluðuð þér kannski að fara burt?
Meg reyndi að hugsa fljótt. Hann
mátti alls ekki komast að hinu sanna.
— Ég ætlaði að taka morgunlestina
til London. Hafði hugsað mér að banka
upp á hjá yður og spyrjast til vegar.
— Er það satt!
Hann virtist ekki trúa orðum hennar
nema rétt mátulega.
— Robert á jú bíl. Hvers vegna ók
hann yður ekki til stöðvarinnar. Ein-
hvern veginn finnst mér, eins og þér
hafið ætlað að hverfa á braut, án þess
að hann yrði var við það.
— Vitleysa, hrópaði hún.
Hann hló lágt.
—- En þér tókuð til fótanna og hlup-
uð eins og fjandinn sjálfur væri á hæl-
unum á yður, strax og þér sáuð mig
.... og gleymduð töskunni! Mig er
farið að gruna að ekki sé allt með
felldu þarna í Cliff House, bætti hann
við og horfði á hana augum sem lýstu
tortryggni og efagirni......
(Framh. í næsta blaði).
Hús skáldaima
Framhald af bls. 9.
hús. Ja, það er sitthvað Skálholt eða
skítholt, sagði kerlingin.
Stundarkorni síðar stend ég í Vonar-
stræti og virði fyrir mér Iðnó. Furðu-
legt, að þar skuli listin enn eiga upp
á pallborðið. Þeir ætla að sýna þar
Dúrrenmatt upp á von og óvon.
Iðnó gamla á sér allmerkilega sögu,
þegar undan eru skilin píuböllin nú á
dögum. Vagga leiklistar stóð og stendur
þar sumpart enn. Þar eru haldnir Dags-
brúnarfundir, óskaplega skemmtilegir,
umræður um kjaramál verkalýðsins
fara og stundum fram í sal hússins; hér
lesa skáld og hálærðir prófessorar upp
úr verkum sínum.
Guðmundur G. Hagalín bjó nokkur
ár í Iðnó. Þá stundaði hann nám í
Menntaskólanum Hann hefur í ævi-
sögu sinni lýst lífinu í Iðnó eftir-
minnilega; í lýsingu hans verður
húsið lifandi og persónur þær,
sem dvöldust þar ásamt honum, koma
skokkandi niður alla stiga á móti
manni. Öllum þeim, sem lesið hafa ævi-
sögu Hagalíns verður húsið hugstætt,
jafnvel hjartfólgið og engin hafmey
gæti bætt það upp, ef Iðnó gamla yrði
rifin.
Annars er Iðnó merkilega vel haldið
við og ólíkt betur en til dæmis Bjarna-
borg og Pólunum. Það er málað á nokk-
urra ára fresti. Auk þess er komið upp
Ijósaskilti, sem merkir húsið leiklist-
inni.
Mér verður reikað eftir hellulagðri
gangstéttinni meðfram Tjörninni. Á
henni synda borginmannlega þýzkir
heimsborgarar. Þeir eru álkulegir, þótt
þýðverskir séu og söngurinn eins og í
sírenum slökkviliðsins. Út úr dyrum
Búnaðarfélagshússins leggur sætlegan
smjerþef. Það er eins og verið sé að
steikja á grilli rangæskt holdanaut.
Þetta er óneitanlega Söguilmur.
Maðurinn verður eigi saddur á
smjerþefi einum saman. í fjarska heyri
ég orgelleik strætisvagna, sem aka
greitt eftir breiða veginum hans séra
Bjarna. Til norðurs fyrir austan Læk-
inn undir breiða veginum, stendur hús
eitt hátimbrað með brúnum dyrum,
sem færri komast inn fyrir en vilja.
Út um þær þeysist flokkur fríðra
meyja og sveina. Menn geta ekki lært
latínu án þess að drekka kók, áður en
kennslustund hefst.
Hinum megin við Atmannsstíginn
stendur annað hús, sem reyndar er ekki
eins fagurt útlits og Menntaskólahúsið,
en merkt engu að síður. Það nefnist á
skýrslum, Amtmannsstígur 1, en í dag-
legu tali oft kallað Landlæknishúsið
gamla. í því bjó Guðmundur Björnsson
landlæknir, skáld gott og Húnvetning-
ur. Skáldskap hans hefur lítill gaumur
verið gefinn. Landlæknishúsið er við-
kunnanlegt og því er sæmilega viðhald-
ið, eftir því sem er venja hjá ríkinu,
enda kvað Gestur koma í heimsókn
stundum og þung eru hans högg.
í bústað þessum er nú til húsa bók-
bandsstofa Gutenbergs; þarna býr Skúli
Guðmundsson alþm. um þingtímann —
og að því er bezt er vitað í sátt og sam-
lyndi við Húnvetninginn, Gest. Auk
þessara merkismanna býr fátækur
myndlistarmaður á kvistinum við
þröngan kost.
Kveð ég' nú hús skálda. Stika hröðum
inn Skólastræti, beygi upp Bankastræti
og upp Skólavörðustíg; held rakleiðis
inn á Mokka, Uppsalakjallarann í dag.
Hér sitja spámenn og falsspámenn og
skeggræða um skáldið sem aldrei hitti
naglann á höfuðið, um ritdómarann
sem féll á stafsetningu í gaggó. Og
skáldin spegla sig í korgkaffinu og
arka síðan heim á kvistinn sinn eða
kjallaraherbergið og yrkja grátkvæði
um kjarnasprengjur og fiskistelpur, sem
lesa Sjón og sögu fremur en Birting.
Hér sýna rakarar klippmyndir, héma
er svið leikarans, sem aldrei fékk hlut-
verk. Og menntaskólanemar kýla
vömbina með gómsætum kökum úr
Björnsbakaríi, meðan þeir spjalla alla
kvenkennara skólans í orði.
En Mokkakaffi er hlýlegur og vistleg-
ur staður, fraukurnar brosmildar og
léttar í lund eins og vera ber á kaffi-
stofu, þar sem evrópsk kaffimenning
stendur á hástigi. Korgkaffið er hress-
andi og endurnærandi, og hughrif þess
og staðarins syngja í heilabúi manns
lengi eftir að maður er kominn út.
Borgin breytir um svip. Hús rísa
og falla fyrir höndum mannskepnunnar.
Ef til vill verða þessi hús skáldanna
rifin og glæsilegar nýbyggingar rísa þá
Framh. á bls. 32.