Fálkinn - 07.08.1963, Blaðsíða 8

Langþreyttur ferðamaður litast um
í áningarstað; árniður berst honum til
eyrna og elfina sér hann fyssast í tveim-
ur kvíslum til sjávar. Hann eygir býli
og býli á stangli. Það glittir á berar
klappirnar í sólskininu. í ásunum,
Öskjuhlíð og Laugarási, eru sauðir á
beit. Eyjarnar blasa við úti á sundun-
um; Viðey, Engey, Þerney og Effersey.
Og ferðamaðurinn gengur inn í bæinn,
Árbæ. Hann á skammt ófarið og í Árbæ
bíður hans góður beini. Dregnir eru af
honum sokkar, og hann fær ull að tæja.
Á morgun mun hann komast í kaup-
stað.
Við skyggnumst um í hlaðvarpanum
í Árbæ fyrir rúmri öld. Útsýnið er fag-
urt eins og nú en á annan hátt. Á holt-
um er aðeins grjót og aftur grjót, þótt
grastó leynist á milli steina. Kannski
sjáum við fjalldrapa og sortulyng, ef
sjónin er góð. Hér eru engin háhýsi,
sem birgja sýn. Aðeins nokkur kot á
lágum hólum. — Öskjuhlíðin er eins og
henni ber að vera. Þar hafa engir mis-
vitrir jarðabótamenn fullnægt athafna-
þrá sinni, enda þótt einkennilegir menn
hafi verið uppi á öllum tímum.
Um þessar mundir getur Reykjavík
vart talizt fagur bær né fólkið glæsilegt
og hugumstórt. Samt eru til afburða-
menn sem bera höfuð og herðar yfir
tómthúslýðinn. Um kaupmenn skulum
við engin orð hafa. Þeir hafa sjálfsagt
verið hinir nýtustu menn í sinni starfs-
grein. Og húsin í bænum eru heldur
ekki glæsileg; þau eru flest úr timbri,
tjörguð að utan, sum með tígulsteina-
þaki og múrsteinsstrompur upp úr
þekjunni. Innan dyra anga sum af
danskri slekt, í öðrum er hálfgerður
krambúðarþefur og í kofunum í ná-
grenninu lykt af soðinni skötu. í fínni
spísskamesum er snætt af drifhvítu,
dönsku postulíni, sem hans konunglega
majestæt hefur sett sitt velþóknunar-
merki á. í öðrum úr venjulegum ösk-
um. Bærinn er hálfdanskur og málið
er dönskuskotið. Ef til vill má heyra við
vatnspóstana historíur um alls konar
forlovelse. Kærligheden blómstrar í
þessum bæ og jafnvel simpil barnapía
fer ekki varhluta af ástinni.
Að mörgu leyti er bæjarbragur svip-
aður og nú. Fyllikallar slangra um fyrir
utan krambúðirnar og innan dyra þeirra
þrífast kjaftaskarnir bezt. Samt býr
þorpið yfir töluverðum sjarma. Róman-
Lárus Sigurbjörnsson bendir á líkan af
heildarskipulagi safnhúsanna að Árbæ.
(Efri mynd). Brjóstmynd af Sigurði
málara í Smiðshúsi. Þar er eitt her-
bergi helgað minningu hans. Fyrir
neðan brjóstmyndina sér í skrifpúlt
Jóns Árnasonar og bókin á því er auð-
vitað Þjóðsögurnar (neðri mynd).
8
FALKINN