Fálkinn - 16.03.1964, Síða 24

Hfieiiót á
iii £urt
tflifHftir ctf texti
Jchull JaMjJch
Surtur dregur djúpt andann ...
.. andartaki síðar spýr hann sakleysislegum strók . . . .
arinnar og kóróna skopunarverksins er ekki annað en lítið
fis sem getur hrokkið upp af standinum hvenær sem jötunninn
byltir sér í svefninum. Og hvað ef hann vaknar að fullu ...?
Og þó að stjórnmálabelgir 1 austri og vestri miklist af
fimmtiu megatonna bombunum sinum og hóta útrýmingu
mannkynsins til að sýna pomp sína, prakt og makt; þá verða
þessar hvellhettur þeirra fjarska hjákátlegar hjá því fýrverki,
sem á sér stað í sólkerfinu, þegar sólir þúsund sinnum stærri
en sólarkrílið okkar, taka upp á því að springa eins og sápu-
kúlur.
Frá því Ólafur okkar á fsleifi II leit út um kýraugað upp
frá pottum sínum þann eftirminnilega morgun í nóvember
þegar fór að leggja reyk úr hafi undan Vestmannaeyjum,
hafa mikil tíðindi gerst. Ný eyja er risin úr hafi og dregur
allra hugi og skiptir þá litiu máli hvort hún telst ofurlítil
viðbót hinu fallandi franska heimsveldi eða nýr grunnlínu-
punktur handa fámennasta lýðveldi heimsins.
Surtsey er í siglingaleið þegar siglt er fyrir Reykjanes til
meginlandsins og Bretlands. Togari var á útleið í sölutúr
þessa nótt og stýrimaður stóð vakt. Skipstjórinn hraut í
koju og hvíldi lúin bein og þreyttar taugar, þegar stýrimaður
kom niður og hikaði ögn áður en hann áræddi að stugga
við karli. Hann var úr sveit þessi stýrimaður, alinn upp við
sauðskepnur og hross og það var eins og hver önnur tilviljun
að hann hafnaði á sjónum, því eitthvað verða sveitadrengir
að gera af sér þegar þeir vilja ekki búa.
Hann ýtti loksins við karlinum, hægt og varlega, bærinn
þessa stýrimanns hafði verið afskekktur og ekki í þjóðbraut
þangað komu sjaldan gestir og feimni fylgdi honum enn, þó
hann væri orðinn yfirmaður á togara. Það snörlaði í karlin-
um og stýrsi herti upp hugann og mjakaði karlinum til og
frá 1 kojunni þar til hann opnaði annað augað og stýrsi varð
feginn að hann skyldi ekki opna þau bæði.
— Hurðu, hérna, hér, hurðu, skipstjóri ég held að það sé
farið að loga í sjónum ....
Nú opnaði skipperinn bæði augun og munninn líka:
24
— Hunskastu upp í brú, stráksi þar sem þú átt að vera!
Eg held þú sért annaðhvort fullur eða vitlaus nema hvort
tveggja sé! Hunskastu upp og láttu mig í friði!
Stýrimaður lagði niður rófuna og gekk hljóður upp í brú
og sagði ekki orð við róltíkina.
Það var ekki minnst á eld í hafi þá nótt og kallinn var jafn-
vel svo kurteis þegar hann kom upp um sexleytið að angra
ekki stýrimanninn frekar. Kannski hafði hann sjálfur ein-
hvern tíma orðið var við hvítan fíl úti á Halamiðum . .
Svo kom það í fréttum morgunútvarpsins.
Eldur í hafi.
Og morgunútvarpinu trúa menn, — jafnvel betur augum
sínum. Morgunútvarp er partur af siðmenningunni, þessari
sem við trúum á af því hún er okkar hversdagslega umhverfi.
Hvítir og bleikir fílar geta jafnvel orðið partur af okkar
hversdagslega umhverfi — en eldur í hafi — Ekki fyrr en við
tökum á eða heyrum það staðfest í morgunútvarpi.
Ási í Bæ segir mér að dag hvern megi sjá fólk ganga neðan
úr kanpstaðnum og þangað upp, sem sér bezt í suðurátt. Það
er ekki að gá til veðurs, það er að gá til gossins.
Hann segir mér þetta sé flest fólk, sem komið sé til ára
sinna, unglingarnir eru ekki eins uppnæmir. Engum getum
vil ég að því leiða hvaða hugrenningar eiga sér stað hjá þessu
fólki meðan staldrað er þarna á leitinu og gáð til gossins.
En það er alltaf sama fólkið — dag eftir dag.
Og kannski er rangt að tala um hugrenningar. Þegar ég
sigldi í Surtsey með Ása sem leiðsögumann á v.b. „Haraldi‘f
til að skoða gosið eins og það heitir orðið á fagmáli, þá minnist
ég þess ekki að neinar hugrenningar hafi staðið mér fyrir
þrifum. Þegar við lögðum af stað heimleiðis varð mér litið
á klukkuna, mér fannst nokkuð stutt að stanza ekki nema
kortér. Þá kom í Ijós að liðnar voru nær því þrjár klukku-
stundir frá því við komum að eynni.
Tímaskynið hverfur.
Og það kemur ekkert í staðinn. Maður starir aðems í for-
undran, orðlaus, gapir eins og golþorskur og veit ekki lengur
hvað maður heitir. Maður er þrifinn á vald eldguðsins, hvort
FALKINN