Fálkinn - 10.01.1966, Side 17

okkar og kóra og æfði með kórum í fleiri ár, en oftast voru
mér fengin veigaminnstu verkefnin, og stundum hef ég verið
sótt þegar aðrir vanræktu störf sín, og síðan sparkað. Það
hefur verið sagt um mig, að ég vildi ekki spila un^ir, en það
er alls ekki satt; ég hef aldrei neitað þegar ég hef verið beðin
að spila undir hjá einhverjum. En í mörg ár hef ég mætt
tómlæti hjá músíkmönnum hér og ekki fengið tækifæri til
að koma fram. Aldrei hefur mér verið boðið að taka þátt
í kammermúsík hér á landi. íslenzk menning hefur haft ráð
á að bola mér út úr músíklífinu þótt meðalmennskan sé óvíða
borguð hærra verði en einmitt á fslandi — kannski mega
konur ekki vera of mikilhæfar í þessu karlaríki? Þá sjaldan
ég fékk að koma fram sem undirleikari í útvarpinu varð ég
að rífast til að vera nefnd eins og hinir, og það þótti frekja
af mér, en nú verða menn landsfrægir fyrir að spila á grammó-
fón í útvarpið! íslendingar eru alltaf að tala um spillandi
erlend áhrif á menningu sína, en mér er spurn — standa
þeir vörð um það sem bezt er hjá þeim sjálfum?“
„Fékkstu aldrei bata á þessari vöðvabólgu?“
„Jú, árið 1938 fór ég til Danmerkur og lærði nýja aðferð
hjá prófessor Rachlew þannig að ég gat aftur farið að spila
meira þrátt fyrir mínar veiku hendur án þess að stokkbólgna
frá fingurgómum og langt upp á handleggi.“
„Gaztu þá ekki farið að spila aftur opinberlega?“
„Ég gerði það og kom fram á nokkrum konsertum, en ráða-
menn í músíklífinu hér hafa þagað vandlega um mig og ekki
veitt mér mikil tækifæri. Það eina skipti sem eytt var á
mig prentsvertu var ég rægð opinberlega, en einn íslenzkur
listamaður hafði þó þann drengskap að hringja til mín. ’Anna
Pjeturss', sagði hann, ’þér skuluð ekki taka yður þetta nærri;
þér eruð of góður listamaður til þess’. En frá þessum tíma
hefur verið alger þögn um mig.“
„Þú hefur kennt heilmikið?“
„Já, mér fannst það ágætt, og á þriðja áratug sat ég og
kenndi í sömu stofunni og amma mín forðum. Skemmtilegast
þótti mér að vinna með langt komnum nemendum og auð-
vitað þeim sem höfðu áhuga og hæfileika."
Vantar gagnrýni um útvarpsmúsík
„Fylgistu vel með tónlistarlífinu hér?“
„Aðallega í útvarpinu. Og að undanskildum nokkrum góðum
listamönnum finnst mér mætti vera meiri reisn yfir þvi og
minni lognmolla. Músíkgagnrýnin mætti líka vera betri að mín-
um dómi. Og hvernig stendur á því, að eingöngu er skrifað um
konsertpallamúsík, en ekki orð um útvarpsmúsíkina sem flæð-
ir þó inn á hvert heimili? Útvarpið ætti að gera meira að því
að örva íslenzka píanóleikara, en söngurinn virðist sitja í fyrir*
rúmi þegar hérlendir listamenn láta til sín heyra í útvarpi. Við
eigum orðið álítlegan hóp af ágætum píanóleikurum, en hvenær
koma þeir fram þar? Mér finnst yfirleitt alltof lítið um píanó-
músík — íslendingar þjást af hljómsveitarsýki, og jafnvel
Chopin, þetta meistaraskáld píanósins. er spilaður í hljóm-
sveitarbúningi í íslenzka Ríkisútvarpinu. Það er ekki nóg að
framleiða listamenn — við verðum líka að örva þá til dáða,
og þar finnst mér útvarpið hafa brugðizt skyldu sinni.“
„Var pabbi þinn músíkalskur?"
„Já, mjög, hann hafði afar næma tilfinningu fyrir músík,
og útvarpið hefur áreiðanlega ekki átt betri hlustanda en
hann. Oft kom hann heim úr Sundlaugunum á sunnudags-
morgnum bara til að heyra eitthvert tónverk sem hann vildl
ekki missa af. Á námsárum mínum skrifaði hann í póesíbók-
ina mína þessi orð: ’Músíkin er ein af beztu leiðunum til
sambands við upptök alls hins góða. Megi þér auðnast, Anna
mín, að komast sem lengst í þinni fögru mennt'. Músíkin var
honum lífsnauðsyn, bókstaflega talað; hann gat ekki án henn-
ar verið.“
Ú hefur þrátt fyrir allt ekki séð eftir því að leggja fyrir*
þig músík?“
„Ja, hvað skal segja? Músíkin er í mér, hún er hluti af
mér og minni tilveru og hefur alltaf verið. Að sumu leyti
hefur hún verið mér blesSun og að öðru leyti kannski bölvun,
en ég get ekki verið annað en músíkant, því að það er mitt
eðli. f henni getur maður verið sannur og sjálfum sér trúr,
hún er eintal mannsins við guð og samband okkar við hið
æðsta. Það ætti að stjórna heiminum með músík — þá ættu
kannski færri bágt.“ ★ ★
Á íslandi hefur Reykjalundur einkaleyfi til framleiðslu
á LEGO system.
LEGO system er alþjóðlegt vöruheiti á byggingarten-
ingum af ýmsum gerðum og stærðum, leilcfangi, sem
ungir og gamlir háfa yndi af. LEGO system er framleitt
í fjölmörvum löndum og eignast hvarvetna aðdáendur.
vixmuheimilid ad Reykjalundi
LEGO
leikandi -
- heimur !
FÁLKINN II