Fréttablaðið - 31.10.2009, Blaðsíða 74

46 31. október 2009 LAUGARDAGUR
Bókmenntir ★★★★
Vormenn Íslands
Mikael Torfason
Sögur
Áhugaverður spegill
Í samfélaginu ríkir ringulreið og upplausn eftir
bankahrun, það sem áður var til fyrirmyndar og
prýði þykir nú viðurstyggð. Fólk leitar svara við því
hvað fór úrskeiðis og er fullt vanmáttar, sjálfs-
vorkunnar og reiði. Í bókinni Vormenn Íslands eftir Mikael Torfason er dregin
upp mynd af þessu ástandi með eftirtektarverðum árangri.
Þetta er fimmta bók Mikaels en sjö ár eru liðin frá útgáfu síðustu bókar
hans. Reynslu síðustu sjö ára nýtir höfundurinn prýðilega í sögunni og leitar
fanga í ýmsum fréttamálum síðari ára. Bókin verður fyrir vikið áhugaverður
spegill á það sem hér hefur gerst þótt ekki sé hér um lykilsögu að ræða.
Aðalpersóna bókarinnar, Birgir Thorlacius, er fyrrverandi snati útrásarvík-
inga og varð vellauðugur af þeim starfa. Hann hefur gerst sekur um glæpi
í fjármálaheiminum sem bitna á þeim sem síst skyldi, dæmdur maður og
veikur snýr hann aftur til heimahaga sína í Fellunum í leit að svörum úr
fortíð sinni. Um leið rifjast upp liðnir tímar þjóðarinnar og rakin er fjöl-
skyldusaga venjulegra Íslendinga sem gengu í gegnum fullhraðar þjóðfé-
lagsbreytingar. Sögumaðurinn er áhugaverður hluti sögunnar og náskyldur
höfundinum sjálfum en báðir eru þeir fyrrverandi ritstjórar Dagblaðsins og
síðar hjálparkokkar svokallaðra auðmanna.
Fortíðarþráin, sinnuleysið og sjálfhverfa er gegnumgangandi stef eins og í
fyrri bókum Mikaels en orðfærið hefur slípast talsvert til og krafturinn, sem
einkennir stíl bóka hans, er mun markvissari. Mikael lætur sem fyrr neyslu-
samfélagið sem svonefnd ´68 kynslóð byggði upp fá það óþvegið. Fulltrúum
þeirra finnur hann flest til foráttu svo sem upplausn hefðbundinna fjöl-
skyldna og ábyrgðarleysi gagnvart öldruðum, börnum og áfengisdrykkju auk
blindu á eigin galla. Höfundurinn tekst á við tregafull og kaldranaleg málefni
og en sagan er samt uppfull af húmor og hlýju. Áhugaverð samtímasaga.
Karen Dröfn Kjartansdóttir
Niðurstaða: Uppfull af húmor og hlýju með áhugaverðum sögumanni
Í kvöld verður opnað nýtt netleik-
hús á veraldarvefnum, Herbergi
408. Það er hið fyrsta sinnar teg-
undar, stofn-
að af Hrafn-
hildi Hagalín
og Steinunni
Knútsdóttur
sem eru höf-
undar opnunar-
verks leikhúss-
ins. Verkið er
farsakennd-
ur þriller sem
fjallar um hjón-
in Önnu og Einar og dóttur þeirra
Sonju sem virðast lifa hamingju-
sömu lífi í smábæ úti á landi.
Herbergi 408 er gagnvirkt
hljóð- og netverk á www.her-
bergi408.is. Þar geta leikhúsgest-
ir sökkt sér niður í heim verks-
ins.
Herbergi 408 er ætlað að vera
lifandi leikhúsvettvangur og mið-
stöð tilrauna fyrir hvers kyns list
sem tengist netmiðlum. Handrit
og leikstjórn eiga Hrafnhildur
Hagalín Guðmundsdóttir og
Steinunn Knútsdóttir, tónlist
semur KIRA KIRA en nethönn-
un annast Þorlákur Lúðvíksson.
Upptökur og hljóðblöndun ann-
ast Sigurður Ingvar Þorvaldsson
en leikarar eru Aðalbjörg Árna-
dóttir, Árni Pétur Guðjónsson og
Harpa Arnardóttir. - pbb
Herbergi 408
LEIKLIST Hrafnhild-
ur Hagalín.
Á morgun opnar Listasafn
Íslands sýningu á verkum
Svavars Guðnasonar (1909-
1988). Það er ekki á neinn
hallað þegar því er haldið
fram að Svavar hafi verið
brautryðjandi og risi á sviði
sjálfsprottinnar abstrakt-
listar og hróður hans hafi
borist langt út fyrir strend-
ur Íslands.
Á sýningunni verða verk úr
einkaeign og frá öðrum stofnun-
um, ásamt fjölda verka úr fórum
Listasafns Íslands. Að auki eru
verk úr dánarbúi listamannsins,
sem nýlega voru afhent Listasafni
Íslands og Svavarssafninu á Höfn
til eignar, og er að þeim mikill
fengur. Aðeins eitt verk kemur að
utan en það er Veðrið.
Meginmarkmiðið með þessari yfir-
litssýningu á list Svavars Guðna-
sonar er að kynna hana fyrir þeim
kynslóðum sem fóru á mis við lista-
manninn í lifanda lífi en þekkja til
hans af orðspori. Sýningarstjóri er
Sigríður Melrós Ólafsdóttir.
Eitt verkanna á sýningunni er
Veðrið, sem upphaflega var pant-
að af Statens Kunstfond 1963, en
eftir að þetta stærsta verk Svavars
var sýnt 1964 var því komið fyrir
í stúdentahúsi Háskólans í Árós-
um. Veðrið er mikilúðleg mynd og
margt í henni tengist fleiri verk-
um sem Svavar vann 1963 sem eru
að kljást við sama byggingarstig á
ferli hans, sömu lita- og form átök
sem ná hátindi í þessu stóra og
mikilúðlega verki. Halldór Björn
Runólfsson segir um Veðrið: „Það
má að sumu leyti teljast synd að
Svavar skyldi ekki fylgja þessu
stórbrotna verki eftir með mörgum
fleiri risamyndum því svo vel er
Veðrið af hendi leyst að það mark-
ar tímamót í ferli listamannsins.
Í því má greina upplausn strang-
flatarstílsins, eða geometríunnar,
sem Svavar hafði ástundað í heilan
áratug. Það er því snöggtum nær
bandarískri „gestural“ abstrakt-
list frá sama tíma en evrópskri,
og gefur sterklega í skyn að nátt-
úra veðurfarsins sé ólýsanleg og
yfirþyrmandi – „sublimis“.
Fram undan er útgáfa á stúd-
íu Kristínar Guðnadóttur á ferli
Svavars en það er fyrsta heild-
stæða úttektin á hans merkilega
ferli sem einn brautryðjendanna
í CoBrA-hópnum og einn örfárra
Íslendinga sem hafa skilið eftir sig
spor í vestrænni myndlistarsögu.
pbb@frettabladid.is
Stórsýning á verkum Svavars
MYNDLIST Veðrið tekið upp í vikunni. FRÉTTABLAÐIÐ/PJETUR
Greinasafn
Þjóðarsátt, lýðræði,stóriðja og hagstjórn
Jóhann Rúnar BjörgvinssonReykjavík, 2009
990,-
Verð aðeins
•
•
•
•
•
Áhöfnin á
Halastjörnunni
Gylfi Ægisson, Hemmi Gunn og Ari Jónsson
ásamt ARIZONA - um helgina.
Meira fjör og fíflagangur finnst ekki
Aftur vegna fjölda áskoranna verður
30. og 31. október.
A
u
g
lý
si
n
g
a
sí
m
i
– Mest lesið