Tímarit iðnaðarmanna - 01.01.1975, Blaðsíða 35

gölluð. í öðru lagi fer ekki hjá því, að skýrslusöfn-
unin tefjist, þegar fyrst verður að sinna skattamál-
uniun. í þriðja lagi táknar þetta, að vinnuaflsskýrsla
verður aðeins árleg skýrsla, sem niðurstaða fæst ekki
um fyrr en 12—18 mánuðum eftir að viðkomandi
ár er liðið.
Vinnuaflsskýrslna er líka aflað í flestum löndum
með beinum upplýsingum fyrirtækja til hagstofu og
fer skýrslugerð fram ársfjórðungslega, j)ótt fyrir
konii í vissum tilfellum, að talning sé framkvæmd
mánaðarlega.
V örusöluskýrslur
Vörusöluskýrslur sýna að jafnaði heildarsölu iðn-
aðarins á eigin framleiðslu, þ. e. sölu á heimamark-
aði og til útflutnings. Sala er venjulega gerð upp
bæði að magni og verðmæli.
Sala eigin framleiðslu er í Danmörku skráð skv.
um það bil 4.500 vöruheitum. Vörusöluskýrslum er
safnað ársfjórðungslega og ná auk siilu á eigin varn-
ingi til launavinnu, sem unnin er í annarra þágu,
viðgerða- og undirbúningsstarfa, sem unnin eru fyr-
ir aðra, sölu á verslunarvöru og annarrar veltu.
Flokkaskipting á vörusöluskýrslum í Danmörku
er byggð á vöruflokkum í utanríkisverslunarskýrsl-
um, sem grundvallast aftur á hinni alþjóðlegu
Briissel-nafnaskrá og útfærslu á henni í samræmi við
norrænar þarfir. Loks er tekið tillit til séróska ein-
stakra greina við vöruflokkunina.
Þau 4.500 vöruheiti, sem um er að ræða, skiptast
á 65 mismunandi spurningaeyðublöð með tilliti til
sérgreina. Eyðublöð þessi eru send út ársfjórðungs-
lega, eins og þcgar er sagt, og niðurstöður liggja
fyrir í smáatriðum ekki síðar en 20 vikurn eftir taln-
ingsdag.
Með samanburði á vörusöluskýrslum iðnaðarins
við hagskýrslur um utanríkisviðskipti, sem einnig
eru gerðar ársfjórðungslega, er hægt að reikna eftir-
farandi, hvað hvert vöruheiti snertir:
1. Heildarframboð innanlands.
2. Markaðshlutdeild innlendrar framleiðslu.
3. Þróun útflutningsins.
Dæmi skýra þessa útreikninga nánar:
Tímabil
Vara 1 2
Heildarsala skv. vörusöluskýrslum 1.000 1.100
Þar af flutt úr landi 200 400
.Sala á heimamarkaði 800 700
Innflutningur 800 1.000
Heildarframboð innanlands 1.600 1.700
Framboð innanlands hefur aukist úr 1.600 í 1.700
(um ca. 6%), en hlutur hinnar innlendu framleiðslu
i því framboði hefur minnkað úr 50% í 41%. Hins
vegar er 'þróunin hagstæð á sviði útflutnings.
Þar sem hver framlciðandi vöru XYZ veit um eig-
in sölutölur, er ekki erfitt fyrir hann að meta, hvern-
ig þróun lyrirtækis hans er í samanburði við þróun
greinarinnar í heild. Á þennan hátt fá bæði einstök
fyrirtæki, félagssamtök atvinnugreinarinnar í heild
og stjórnvöld upplýsingar, studdar tölum, á 3ja mán-
aða fresti, sem hægt er að hafa til grundvallar við
matsgerðir þeirra og ákvarðanir.
Lokaorð
Unnt væri að nefna enn fleiri dæmi — bæði úr
iðnaði og byggingariðnaði — sem jtessi grein snertir
aðeins að litlu leyti. Dæmi þau, sem nefnd eru, ættu
þó að nægja sem tilefni til samræðna og náins satn-
starfs allra, sent eiga þátt í að láta í té, vinna úr og
nota hagskýrsluelni.
Hagskýrslur, sem þjóna tilgangi sínum, eru veiga-
mikil undirstaða þróunar og viðhalds heilbrigðs og
þróttmikils efnahagslíls þjóðar í þágu heildarinnar.
Heildin táknar hvern einstakan neytanda, hvern
borgara, sem starfar í atvinnulífinu og hefur fram-
færi sitt af jsví, hvern einstakan vinnustað og þá ein-
staklinga, sem liafa fest fé í stofnun þeirra, hvers
konar samtök, sem gæta hagsmuna atvinnuvegar, og
þau yfirvöld, sem liafa áhrif á gengi efnahagslífsins.
Hagskýrslugerð fyrir iðnað og iðju er spegilmynd
þess, sent er að gerast í fyrirtækjunum.
Gagnlegar hagskýrslur byggjast á skjótum og rétt-
um upplýsingum frá fyrirtækjunum. Án jákvæðrar
þátttöku þeirra verður árangur lítill.
Notagildi hagskýrslna fer í vöxt með skjótri og
áhrifaríkri úrvinnslu og birtingu talningarúrslit-
anna. Framlag stjórnvalda getur verið mikilvægt í
því efni.
Sérhverjar hagskýrslur eiga að þjóna greinilega
mörkuðum tilgangi, sem menn hafa almennt orðið
ásáttir um. Tilgangurinn er ákveðinn með sam-
vinnu félagasamtaka fyrirtækjanna og yfirvalda.
Upplýsingar frá takmörkuðum fjölda fyrirtækja
geta oft gefið alveg eins nýtilegar upplýsingar og
heildarathugun. Með því eru 60-70% fyrirtækjanna
undanþcgin því að gefa upplýsingar reglulega, og
úrvinnsla er auðveldari.
Tilgangur hverrar hagskýrslu og þau ráð, sem til-
tæk eru til að afla þeirra upplýsinga, sem óskað er,
skulu skýrð nákvæmlega fyrir þeim fyrirtækjum,
sem við sögu koma. Geta samtök atvinnugreinar-
innar lagt fram drjúgan skerf í því elni.
Fyrir hendi er rnikið af nýtilegu efni til að byggja
á við endurbætúr hagskýrslnanna, auk mjög já-
kvæðrar afstöðu yfirvaldanna. Landssamband iðn-
aðarmanna mun leitast við að hafa frumkvæði um
að hrinda þessu máli af stað með samvinnu við önn-
ur atvinnuvegasamtök.
35