Tímarit iðnaðarmanna - 01.01.1975, Page 50

sinna vébanda 10—12% at' heild-
armannaflanum í landinu. Verður
að telja fyllilega tímabært að óska
þess íyrir hönd byggingariðnaðar-
ins, að opinberir aðilar, sem sjá
um hagskýrslugerð í landinu láti
ekki lengi enn hjá líða að fjalla að
nokkru marki um svo veigamikinn
þátt atvinnulífsins. Það skal einnig
undirstrikað, að ekki er nóg að
fjalla nánar um byggingariðnað-
inn í heild, þó þar væri strax um
að ræða framför frá núverandi
ástandi. Undirgreinar í byggingar-
iðnaði eiga í mörgum tilfellum
ekki frekar samleið en greinar svo-
nefnds „almenns iðnaðar" eða
verslunar, en fyrir þessar greinar
eru gerð sundurliðuð rekstrar- og
efnahagsyfirlit.
Um síðustn áramót var af hálfu
Framkvænulastofnunar ríkisins og
Landssambands iðnaðarmanna á-
kveðið að gera tilraun til að afla
ýmissa þeirra upplýsinga um bygg-
ingariðnaðinn í landinu, sem ekki
eru fyrir hendi, en verða að teljast
ómissandi við raunhæla athugun
á málefnum atvinnugreinarinnar.
Má í aðalatriðum skipta spurn-
ingunum í eftirfarandi þætti:
A. Verksvið
B. Vinnuafl
C. Framleiðsla
D. Rekstrarhættir
E. Eignir (heildartölur)
F. Vélaeign
G. Nýting afkastagetu
H. Aðrar upplýsingar
Könnun þessi nær til um 220
íyrirtækja og einstaklinga í liin-
um ýmsu greinum byggingariðn-
aðar og er úrtakið valið á grund-
velli sérstakrar tölvuútskriftar yfir
slysatryggðar vinnuvikur einstakra
fyrirtækja 1974, sem Landssam-
band iðnaðarmanna lét gera s.l.
haust og nær til alls iðnaðar (allra
iðngreina).
Upplýsingarnar, sem fram koma
í tölvuútskriftinni samsvara í einni
heild bæði Slysatryggingaskrá Hag-
stofunnar og Atvinnugreinaskrá
Þjóðhagsstofnunar, en liggja fyrir
sem bráðabirgðatölur um i/2 ári
áður en áðurnefndar opinberar
skrár. Ætlunin er að láta vinna
slíkar skrár árlega framvegis og
ættu þá upplýsingarnar að liggja
fyrir síðla sumars ár hvert.
Þótt mun minna sé til af upp-
lýsingum um byggingariðnaðinn
en æskilegt væri, liggja þó fyrir
um hann nokkrar upplýsingar eins
og áður er sagt. Hér á eftir fara
nokkrar hugleiðingar um þróun
þessarar atvinnugreinar að undan-
förnu og líkleg framtíðarviðhorf
eins og gera má ráð fyrir að þau
séu, ef dæma má af fyrri reynslu.
Mynd 1.
Á þessari mynd, sem sýnir þró-
un nokkurra helstu þjóðhags-
stærða frá 1965 sést greinilega
hversu gífurlegar sveiflur verða í
fjárfestingunni, sem endurspeglar
margfalt sérhvert frávik í þróun
þjóðarframleiðslu. Miklu minni
sveiflur verða aftur á móti í einka-
neyslunni, með hugsanlegri und-
antekningu milli áranna 1974—
1975, en um það liggja ekki fyrir
endanlegar tölur.
Samneyslan virðist á hinn bóg-
inn nánast úr tengslum við efna-
hagsástandið í þjóðfélaginu, og
hefur vaxið um nálægt 5—6% á
ári allt tlmabilið 1965—1974. Nú
er hins vegar gert ráð fyrir að
dregið hafi úr þessari aukningu
1975 og gert er ráð fyrir að sam-
neyslan verði óbreytt 1976 frá
1975, en 1975 var einnig ætlunin
að halda samneyslunni óbreyttri,
en tókst ekki þá.
Eins og fram hefur komið í spá
Þjóðhagsstofnunar fyrir árið 1975
og „fyrstu hugmyndum" 1976, er
gert ráð fyrir verulegum sam-
drætti í fjárfestingu bæði árin. Er
talið að fjármunamyndun í heild
hafi dregist saman um nálega 3%
1975 miðað við 1974. Þá segir í 5.
hefti Þjóðarbúskapsins, október
1975: „í ár (þ. e. 1975) er talið, að
umsvif við byggingu íbúðarhúsa
dragist saman í heild um 5%. Er
þetta c. t. v. heldur minni sam-
dráttur en reikna mætti með við
ríkjandi efnahagsástand, en þess
ber að gæta að íbúðir í smíðum í
ársbyrjun (1975) hafa aldrei verið
fleiri.“ Eins og áður sagði er nú
gert ráð fyrir frekari samdrætti í
heildarfjárfestingu á þessu ári og
hefur talan 9.4% verið setl fram,
sem líkleg í því sambandi. Skal
tekið fram, að jiá er gert ráð fyrir,
að þjóðarframleiðsla sé nánast
óbreytt, (4% aukning eða óbreytt
útflutningsframleiðsla sjávaraf-
urða).
Ef leitá:á svars við spurningunni
um jjað, livað muni gerast í bygg-
50