Vikan


Vikan - 15.12.1955, Blaðsíða 28

Vikan - 15.12.1955, Blaðsíða 28
r JÓLAOJÖFIHI DH. T. HOWABD FRANK, höfundur þessaraj- frásagnar, segir í inn- gangsorðum: „Fangelsi er heimur út af fyrir sig. I>að kann að koma frómum sáium á óvart, en þennan heim byggja ekki einungis slæmir menn heldur líka góðir. Arthur var að mínu viti ágætur piltur og efniviður í hinn nýtasta borgara. Mike var, þrátt fyrir sínar góðu hliðar, best geymd- ur innan fangelsisveggjanna. Pat var greind og hæglát og hugrökk og með hjarta, sem var barmafullt af ást — já, hún var ósvikið gull. Og reyndar get ég frsett lesendur mína á því, að allmörgum árum seinna — og á öðrum stað — komst ég á snoðir um „heimsókn" af svipuðu tagi og hér greinir frá, þótt ekki væri ég þá beinn þátttakandi í Ieiknum.“ AÐ eru liðin næiri þrjátíu ár síðan þetta gerðist. Ég var þá lið- lega þrítugur. Það var snemma í desember sem Mike Spencer kom inn í skrifstofuna mína og bað mig að hjálpa sér að smygla Pat Warren inn í fangelsið. Ég var svo höggdofa fyrst í stað, að ég kom ekki upp orði. Ég starði lengi á manninn áður en ég spurði: „Hver i ósköpunum er Pat Warren?“ „Konan hans Arthurs, læknir. Hans Arthurs í C-deildinni. Þú veist, læknir, hans Arthurs sem er að drepast úr vesaldómi." „Ertu genginn af vitinu, Mike?“ „Held nú ekki, læknir. Við Waxey höfum verið að velta þessu fyrir okkur undanfarna daga, og það er barnaleikur að gera þetta. Við þurfum ekki annað en . . ." Ég stóð á fætur og benti á dyrnar: „Ég skal gera þér þann greiða, Mike, að gleyma þessu samtali okkar. Svona upp á gamlan kunnings- skap. Cg hypjaðu þig svo út.“ Mike Spencer var foringi C-deildarinnar. Hann var liðlega fertugur, svarthærður og þrekvaxinn og með ákaflega stórar hendur. Hann kunni þá list að rota mann með einu hnefahöggi, og hann var að afplána 99 ára dóm fyrir að dauðrota mann. Það var sagt, að hann væri forrikur. Hann hafði fengist við áfengissmygl, áður en honum varð þetta á — keypt og selt heila skipsfarma af víni. Hinir fangarnir í C-deildinni hlýddu honum möglunarlaust; þeir vissu, hverjum þeir áttu að mæta. Mike var einn af fyrstu sjúklingunum mínum eftir að ég gerðist fang- elsislæknir. Hann var reyndar einn af fyrstu sjúklingunum mínum sem læknir svona almennt, þvi að ég kom nýútskrifaður í fangelsið. Hann var fingurbrotinn. „Klemmdi mig,“ sagði hann og glotti. Fanginn, sem bor- inn var inn á eftir honum, var kjálkabrotinn. Hann horfði á Mike og muldraði: „Ég datt." Mike var ósvikinn þrjótur og bófi, en mér geðjaðist ýmsra hluta vegna vel að honum. Vist var hann hálfgert villidýr — og þegar hann reiddist var hann hættulegur umhverfi sínu — en hann var heiðarlegur á sína vísu; hann sagði mér til dæmis eitt sinn, að hann hataði ósannsögli — og ég vissi, að hann sagði satt. Hann var líka örlátur og hjálpsamur, þegai’ þannig lá á honum. Það var sagt, að hann gæfi snauðum föngum peninga, þegar þeir voru látnir lausir: „Hérna! Taktu þennan bréflappa. Farðu með hann til X, þegar þú kemur út; hann lætur þig fá hundrað dali.“ Hann kallaði C-deiIdar fangana „strákana sína“, og enginn mátti berja á þeim nema hann sjálfur. Arthur Warren var einn af „strákunum". Arthur var 24 ára. Hann hafði unnið í banka og laumast í kassann og fengið fimrn ár. Hann var búinn að vera í fangelsinu í tæpt ár, og það var satt, sem Mike sagði: hann var að veslast upp. Hann var ekkert nema skinn og bein. Hann hafði staðið sig vel fyrstu fimm sex mánuðina, en svo hafði þunglyndið gripið hann. Ég var orðinn hræddur um, að hann væri að missa vitið. Ég var alvarlega að hugsa um að flytja hann í sjúkradeildina. Það varð einhvernveginn að fá hann til að borða, þótt við yrðum að beita valdi. Og svo kom Mike og spurði í mesta bróðerni, hvort ég vildi ekki hjálpa honum að smygla konu Arthurs inn í fangelsið! Kom til mín, eins af embættismönnum fangelsisins! Hann með sín 99 ár á bakinu. Og daginn eftir bað hann aftur um viðtal: „Láeknir, nú eru jólin fram- undan. Friður á jörðu og þar fram eftir götunum. Og þetta er barna- leikur, eins og ég sagði i gær. Ef þú ert sá þverhaus að sjá ekki, að Arthur Warren er dauðans matur, ef við gripum ekki til róttækra ráð- stafana, þá get ég sagt þér það ..." „Hægann! Um hvað ertu eiginlega að tala?“ „Læknir, þetta er eins auðvelt eins og að drekka vatn. Arthur er ungur og heimskur. Hann er búinn að fá það inn í kollinn á sér, að kon- an sé hætt að elska hann, að það sé af eintómri skyldurækni sem hún kemur í hverjum einasta heimsóknartíma. Hvað er líka hægt að tala saman með þessar borðalögðu blækur upp undir það sitjandi á öxlunum á sér? Nci, læknir . . .“ Ég hristi höfuðið: „Svarið er nei, Mike, og þú veist það!" En hann vissi það ekki og tveimur dögum seinna mætti hann enn. Ég var þá nýkominn frá Arthur Warren. Ég kenndi innilega. í brjósti um hann. „Læknir, eins og ég sagði í fyrradag . . „Þú veist ekkert um hvað þú ert að tala,“ sagði ég. „Jú, læknir. Ég veit alltaf um hvað ég er að tala. Ég veit að Arthur sálast — já, hann sálast eftir þrjár fjórar vikur, hrekkur upp af um nýárið, ef ég fæ ekki að smygla Pat Warren inn í fangelsið, hingað inn í það allra heilagasta, þar sem þau geta talað saman undir fjögur augu og þar sem hún getur hamrað það inn í hausinn á honum, að hún er ekki vitund reið. Hún elskar hann, eftir á að hyggja." „Hvernig veiztu það?“ „Þetta spyrst, læknir, þetta spyrst." „En það er ekki hægt að gera þetta!" „Vinn mér ekki léttara verk." „Þetta er brot á öllum reglum og ég er að bregðast þeim trúnaði . . „Læknir! Ertu læknir eða ertu ekki læknir? Ef þú ert læknir, þá er það skylda þín að bjarga lífi stráksins. Ef þú ert ckki læknir, þá er það skylda þín að fara upp til fangelsisstjórans og segja honum, að Mike Spencer hafi reynt að fá þig til að smygla kvenmanni. inn í fangelsið. Og svo geturðu hugsað um Arthur á meðan þú dansar kringum jólatréð." Jæja, hvað átti ég að segja? Ég vissi, að Mike hafði rétt fyrir sér. Arthur mundi deyja. Það var eins víst og tvisvar tveir eru fjórir, að hann mundi deyja, ef eitthvað það gerðist ekki, sem lyfti honum upp úr þessu óskaplega hugarvili. Hann vildi ekki halda áfram að lifa, og enginn læknir getur bjargað manni, sem þannig er ástatt um. Ég sagði varfærnislega: „Hvernig ætlarðu að koma henni inn?“ „Eins og ég hef sagt þér svosem hundrað sinnum, þá er það barna- leikur. Við stöndum nokkrir að þessu, nokkrir strákar. Hún kemur hingað uppeftir með hinum konunum á aðfangadag. Á leiðinni að móttökuher- berginu kippum við henni út úr hópnum, inn í ganginn hérna fyrir hand- ann og hingað inn. Við sjáum um, að vörðurinn við gangdyrnar hafi nóg að sýsla. Hér hefur hún fataskipti. Klukkan sex kemur klefafélagi Arthurs, hann Repola okkar, til sögunnar. Hann skýst úr úr röðinni, þegar við komum úr matsalnum, smeygir sér hingað inn og Pat Warren leysir hann af. Við strákarnir sjáum um, að verðirnir hafi nóg á sinni könnu. Nokkrum minútum síðar verður frúin komin i fangið á sínum heittelsk- aða eiginmanni." „Þeíta eru eintómir loftkastalar!" Ég sneri mér reiðilega frá honum. og horfði út um gluggann. ,,Ég veit a8 þetta gemgnr," sagði hún og bar ótt á. 28

x

Vikan

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Vikan
https://timarit.is/publication/368

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.