Vikan - 25.02.1960, Blaðsíða 10

SMÁSAGA
orgarljósin komu til þeirra gengum þokuna,
þegar togarinn skreió inn á sundið Vitinn á
öskjuhlið þyrlaði grænum og hvítum Mós-
geislum, sem skárust gegnum mistrið og hurfu
í vatnsþungan lofthjúpinn, þegar vitinn hafði snú-
ið þeim hliðhallt við nesið. Vatnsúðinn myndaði
lýsandi hnoðra utan um götuljósin við höfnina,
og Þjóðleikhúsið gnæfði upp í skýin eins og risa-
vaxin svörtuloft á mótum his greinilega og ógreini-
lega.
Það draup af hverju járni, og vætutaumavnir
sýidu niður rúðurnar á stiórnpallinum. Dekkið var
stamt í þokunni, og vatnsaginn streymdi aftur
með lunningunni og féll í dropatali í hafið.
Unglinarurinn stóð í ganginum við afturgálgann
og horfið til lands. Hann beið eft’r græna og
hv'ta liósinu til skmsins og fylgdi slóð þeirra um
lof’ð. Það var dökkhærður unglingur. oftast bög-
uli og lít!ð mannblendin. Hann hafði ko~ið af
heimilinu i Bre'ðuvík. og skipshöfn'n vissi það,
en það ha'ði aldrei tovazt upp úr honum, hvers
veona bann fór þangað
Oamli t,'éhesturinn var þarna að hirða lúðu af
slánni v!ð dvrnar. beear kyndarinn rak höfuðið
fra"i í eidhúskvraurað.
T.úðan hafði komið á d«kk i s’ðasta halinu. og
tréhosturinn hafði gert að henni og snvrt hana
upp. Hann var elzti maður um borfi Uk'.eva elzti
starfsmaður togaraflotans og kallaður tréhestur,
frá hví hann bauð s!g fram til kosnmea fvrir siálf-
stæð'ð. Hann leysti hnútinn á spvrðubandinu og
fleygði lúð'inni í körfu v!ð afturgálgann.
—Hvað ætlarðu með lúðuna? spurði kyndar-
inn.
Gamli maðiirinn tók upp vnsak'út og strnuk
honum v!ð nef sér Hann svaraði ekki, og kvndar-
inn gaf sig á tal við gilsarann. sem kom spígspor-
andi aftur í ganginn.
— Veiztu, að tréhesturinn er með lúðu, sem
hann ætlar aó skemmta sér fvrir?
— Hann heldur við kerlingu á Frakkastígnum,
sagði gilsarinn.
— Og sefur hiá henni, þegar togarinn er inni.
— Hann borgar henni með lúðu fyrir.
Tréhesturinn lofaði þeim að gantast. Hann var
ekki vanur að svara kerskni, þegar skipið var að
komast í land. Á sjónum var hann vanur að bíta
frá sér og láta bvern hafa sitt. Hann tók svari
unglingsins, Þegar hásetarnir vo"u að hreyta skít
í hann, og það var aðsópsmikill tréhesttir, sem
stældi um pólitík við bátsmanninn á kojuvaktinni,
þegar aðrir syáfu eða lásu klámrit.
Þeir fóru að spyrja unglinginn. hvað hann ætl-
aði að gera. þegar hann kæmi i land en hann
var annars hugar og stóð þegjandi með kipraðar
varirnar.
— Þú ættir að fá þér leka, sagði gilsarinn og
var kompánlegur við hann.
— 1 svona veðri er ekkert að gera nema. drekka,
sagði kvndarinn.
— Það færi úr þér helvítis ólundin.
— Þú gætir mannazt upn við það.
Ungligurinn vék sér undan og elti tréhestinn
fram i lúkar.
— Hann er i fýlu, sagði kyndarinn.
— I fvlu alltaf.
— V!ð ættum að taka hann með okkur.
— Og hella í hann.
Torgarinn flaut inn á milli hafnargarðanna og
lagði hægt unn að bryggjunni. Gilsarinn strengdi
landfestina að aftan, og bil!ð milli siðunnar og
kantsins minnkanði. þar til lunningin snart hann.
T'-éhesturinn lagaði stigann. Hann hafði aviafj
lúðuna og var ferðbúinn. Unglingurinn stóð hiá
honum og hélt á vaðsekk undir hendinni, og gils-
arinn kallaði í hann.
— Þú kemur með á ball.
— Hann kemur með mér, sagði tréhesturinn.
Gilsarinn horfði á eftir þeim upp brvggjuna.
Hann sá þá hverfa upp i sund!ð hjá togaraaf-
gre'ðslunni, tréhesturinn með lúðuna á bakinu og
unglingurinn, sem greikkaði sporið á eftir honum.
Kyndarinn var eitthvað að sýsla niðri í vélar-
rúmi og gilsarinn be!ð. Þeir vnru van’r að halda
saman í landi. gilsarinn að borða hjá kyndaranum
og sofa á dívanlnum í eidhúsinu hans og drekka
saman og slá í leigubil og aka um bæinn og fara
saman á böllin.
Þeir gengu saman upp á bryggjuna og skálmuðu
vatnsblautar göturnar yfir á Lækjartorg og tóku
strætisvagn og fóru heim til kyndarans, og gilsar-
inn lagð'st á dvívaninn i eldhúsinu, meðan kyndar-
inn fór inn í svefnherbergi að heilsa konunni, sem
var ókomin á fætur, því að það var enn snemma
morguns.
— Fáðu þér eitthvað, hrópaðl kyndarinn úr
hjónarúminu, og svo niður á bæjarútgerð að sækja
kaupið.
Gilsarinn varð hugsi. Þeir áttu gott þessir
kvæntu. Það fannst honum stundum. Eins og kynd-
arinn núna Hvað var hann að gera, og af hverju
fór hann ekki sjálfur að kvænast, svo að hann gæti
rokið beint í land til þess.
Hann sneri sér á hliðina, og honum rann i brjóst,
og hann dreymdi að hann stóð við spil!ð og hífði
og pok!nn lyftist úr sjónum og hékk yfir dekkinu
og opnaðist og rauður karfinn stevptist úr honum
niður á dekkið og fvllti það og brevttist skyndi-
lega í nakið kvenfólk, sem lá og bylt!st þar eins
og lifandi fiskkös. Hann vaknaði við, að kyndarinn
rak í hann löppina og sagði það væri skammt til
hádegis, og í sama vetfangi var allt kevnfólkið
íyrir borð. Hann reis upp og gretti sig framan i
kyndarann.
— N'ður á bæjarútgerð að sækja kaupið.
— Niður með siálfan þig.
— Þú ferð í ríkið í leiðinni.
Gilsarinn stóð á fætur, gekk út og skellti hurð-
inni á eftir sér. Hann fór í strætisvagni niður á
torg og sótti útborgun fyrir sig og kyndarann.
Hann tróð peningunum í vasann, kvittaði, hljóp
niður st'vann út og veifaði leigubíl.
— 1 ríkið. sagði hann, um leið og hann hlamm-
aði sér í aftursætið.
— 1 ríkið. takk, sagði bílstjórinn og setti í gir.
Giisarinn hallað! sér aftur á bak í sætinu og lét
fara vel um sig. Hann sá byggingarnar streyma
framhjá, verkamannaskýlið og skemmurnar við
höfnina, og horrði á vindgáraðan sjóinn brotna
á klöppunum við Skúlagötu. Hann var að rofa til.
Bilstjórinn hemlaði við rikið og gilsarinn labb-
aði inn og það um fjórar brennivín. Hann hitti
stýrimanninn, sem var að kaupa, og gaf sig á tal
við hann.
— Hvenær fer dallurinn?
— Klukkan níu í fyrramálið, sagði stýrimaður-
inn Það er mæting klukkan átta.
Gilsarinn bar flöskurnar út og kom þe!m fyrir i
sætinu við hlið!na á sér. Hann sagði bilstjóranum
til vegar og reif bréf af stút, sneri sundur rauð-
litaða hettuna og fékk sér teyg Hann lagði flösku-
botninn á hné sér og fann notalegheitin liða innan
um sig.
Kyndarinn var farinn að borða, þegar gilsarinn
kom inn. Hann heilsaði kyndarakonunni. sem bauð
honum sæti með þeim við eldhússborð'ð, og gilsar-
inn slöngvaði útborguninni í kyndarann.
— Ég hitti stýrimanninn.
— Og hvað?
— Mæting klukkan átta.
— Faa'ann i hnitasta.
— Eg sver það.
— Þeir reyna að strekkja við sólarhring.
— Ef ekkert bilar.
— Það hefur ekkort bilað.
— Þú hefðlr getað séð um það.
— Éttu matinn.
Þeir mötuðust þegjandi og hlustuðu á glamrið
i hnífapörunum og drukku kaffisopa og fengu
sér reyk.
— Komstu með nokkuð?
-— Það er undir fatahenginu.
Kyndarinn reis á fætur og néði í brennivins-
flösku og setti hana á borðið. Hann flr í bolla-
skápinn og tók fram glös og blandaði í þau með
gosdrykk. Konan settist hjá þeim og spurð'. hvort
þeir ætluðu að gefa sér bragð Það var stórbein-
ótt kona, Ijós yfirlitum, feitlagin. Hún hafði eign-