Vikan - 25.02.1960, Blaðsíða 29

íiafði heppnazt, og það kvöld leyfði
áhöfn Helgu sér að fá sér örlítið tár
af konjaki til hátíðabrigða.
Eftir þetta var haldið norður undir
Grænland, og U-314 tókst enn að
granda nokkrum skipum bandamanna
með því að nota Helgu sem tálbeitu.
Ekkert bar til tíðinda um borð, nema
hvað einn af áhöfninni, Wiliy Erland-
er, ungur maður og tröll að vexti og
burðum, fékk slæmt tannkýli og
nokkurn sótthita. Þá var það, að
Gerhardsen þóttist sjá ráð til að ná
E'inari úr haldi. Hæddi hann það við
Erlander, sem var strax til í tuskið.
Er nazistaforinginn kom um borð,
bað Klaestad, að Erlander yrði fiutt-
ur um borð í kafbátinn til athugun-
ar, þar sem líklegt væri, að hann
hefði fengið botnlangabólgukast. Tók
foringinn vel í það, og skömmu síðar
var „sjúklingurinn" fluttur um borð
í kafbátinn og farið eins gætilega með
hann og unnt reyndist. Þóttist lækn-
irinn viss um, að taka yrði botnlang-
ann, þvi að Erlander stundi og kveink-
aði sér, þegar læknirinn snart kvið
hans.
Hins vegar höfðu kafbátsmenn i
;svo mörgu að snúast, að uppskurður-
inn varð að bíða, og var Einar látinn
sitja hjá landa sínum honum til af-
þréyingar. Þegar þeir voru einir
orðnir, báru þeir saman ráð sín, en
um leið og einhver umgangur heyrð-
ist, lézt Einar liggja sem i öngviti.
E’inar varð sér úti um nokkra vel
beitta hnífa og meitla, sem þeir földu
inni á sér, og næsta kvöld, þegar kaf-
báturinn kom upp á yfirborðið og von
Eek foringi hélt yfir í Helgu, höfðu
þeir undirbúið allt sem bezt þeir
gátu.
Þeir á Helgu höfðu líka allt undir-
búið. Þegar foringinn kom inn í klefa
skipstjóra, þreif Klaestad bréfa-
pressu, rotaði hann, batt og keflaði,
en vopnaðist sjálfur byssu hans. Há-
setarnir léku sama leikinn með sjó-
liðana, og hafði Gerhardsen þar for-
ystu. Um borð i kafbátnum gerðist
hins vegar það, að Einar lét sem
Erlander þyrfti umfram allt að kom-
ast undir bert loft og leiddi hann eins
og í dái upp stigana, — en ekki var
dáið þó dýpra en svo, að þeir drápu .
verðina, um leið og þeir fóru fram
hjá þeim, hirtu vopn þ^irra og tókst
þannig að komast á þiljur. Þar laum-
uðust þeir fram að fallbyssunni,
gerðu hana óvirka og steyptu sér sið-
an í sjóinn.
Það varð uppi fótur og fit um borð
i kafbátnum, þegár þeir sáu, hvar
Helga kom brunandi og stefndi mið-
skips á farkost þeirra. Dró hún ekki
af ferðinni og reif stórt gat á súð
og þiljur kafbátsins, en þegar skip-
verjar hugðust bema fallbyssunni að
þessum óvænta fjanda, komust þeir
að raun um, að hún var óvirk. Helgu
bar enn að á fleygiferð, og enn reif
hún súð kafbátsins; tók hann mjög
að sökkva, en áhöfnin sá sitt óvænna,
steypti sér i sjóinn, og var henni
bjargað af áhöfn Helgu, sem batt
hvern einasta nazista, um leið og
hann var dreginn inn fyrir borðstokk-
inn, og var þá ekki hátt á þeim
risið.
Helga flutti kafbátsmenn til
Reykjavíkur. Enda þótt Island ætti
ekki í ófriði við Þjóðverja, voru kaf-
bátsmenn dæmdir I þrælkunarvinnu
fyrir sjórán, hvernig sem þýzki
ambassadorinn í Reykjavík mótmælti
og hótaði styrjöld. Tage Gerhardsen
var hækkaður í tign, og hafði enginn
jafnungur hlotið slíkan frama, en
Klaested skipstjóri og allir skipverj-
ar hans hlutu Fálkaorðuna fyrir afrek
sltt. Þar sem Island var hlutlaust,
velttu bandamenn áhöfninni ekki
nein heiðursmerki, en létu nægja að
senda henni viðurkenningarskjal, —
og sagt var, að bandariski konsúllinn
á Akureyri hefði látið borga viðgerð-
ina á stefni Helgu, sem nokkuð hafði
daiazt í árekstrinum við kafbát-
inn.
Þú og barnið
þitt
Framh. af bls. 13.
af sjúkrabeði sínum yfir á skóla-
bekkinn. Og þegar allt er komið i
óefni með nám barnsins, ásaka for-
eldrar það oft fyrir leti og hirðu-
leysi án þess að íhuga andartak,
hvern þátt þau sjálf kunna að eiga
í hinni óheillavænlegu þróun.
LEIÐANDI HÖND.
í þessum vanda þarfnast barnið
nærfærinnar handleiðslu kennar-
ans. Hann má fyrir engan mun láta
það afskiptalaust, livort námsefnið
er þróttlitlu barni á batavegi ofviða
eða ekki. Engum ætti að vera það
ljósara en honum, að námsstarfið
er mikil áreynsla, svo að nauðsyn-
legt er að hjálpa barninu yfir
óvænta erfiðleika, sem veikinda-
fjarvera veldur. Fyrst og fremst
ætti kennarinn að hjálpa barninu
sjálfur, sýna þvi nærgætni i náms-
kröfum, meðan jiað er að styrkjast,
og hjálpa þvi siðan til þess að vinna
upp með þægilegum hætti þann
tíma, sem veikindin töfðu það.
Ef hann þykist ekki hafa aðstæð-
ur til þess, þá verður hann að ræða
málið við foreldra barnsins og leið-
beina þeim, hvernig auðveldast sé
að hjálpa barninu. Það skiptir
miklu, að þetta sé fljótt og vel gert.
Kennarinn má ekki biða, þangað til
barnið hefur sýnilega dregizt aftur
úr. Við það verður allt miklu erf-
iðara. Ekki má heldur rjúka til að
kenna barninu aukalega, jafnskjótt
og það kemur aftur í skólann. Slíkt
atferli mundi aðeins gera illt verra.
Vandi kennarans er fólginn í því
að hlífa hinu endúrheimta barni
við áreynslu, þangað til ]iað hefur
náð fulhi starfsþreki, en hjálpa þvi
siðan til þess að Iæra í meginatrið-
um það, sem ]iað missti úr námi.
Réttur tími til þess að leysa
þennan vanda getur verið vand-
fundinn, og kennaranum tekst það
misjafnlega, en liann má aldrei
reyna að skjóta sér undan honum
og láta sér nægja, að sæti liins sjúka
barns er skipað að nýju.
Barn, sem kemur aftur eftir veru-
lega sjúkdómsfjarveru, ætti einnig
að njóta sérstakrar umönnunar
heilbrigðisþjónustu skólans. Hún
ætti að skipuleggja handa því
hvíldarstundir og hvers konar með-
ferð, sem flýtt gæti fyrir þvi, að
það fengi fullt starfsþrek að
nýju. *
Kaball Viknnnar:
Lúðvík XVI. kaballinn
Kaballinn dregur nafn sitt af síð-
asta franska konunginum á undan
Napóleon. Hann er bæði skemmtileg-
ur og erfiður, og það þarf mikla þol-
inmæði, ef hann á að ganga upp. Til
eru nokkur afbrigði af honum, sem ef
til vill verður rætt um nánar siðar.
Tvenn spil eru notuð — 104 — og
ásar og kóngar teknir úr.
Byggt er á ásum og kóngum, þannig
að á ásana eru lögð spil frá tvisti upp
i kóng, og frá kóngi aftur niður i ás
— og þá alltaf i lit.
Fyrir neðan ásaröðina er lögð lárétt
spilaröð — fjögur spil. Ef nokkur
spilanna fiögurra passa á grunnspilin
(ása og kónga), eru þau strax lögð
ofan á. Ekki eru spil sett í eyður.
Síðan leggur þú eitt spil vinstra
megin við kóngaröðina og eitt vinstra
megin við ásaröðina. Ef þessi hliðar-
spil — vedettes, eins og þau kallast —
passa á miðraðirnar, eru þau lögð á
sinn stað, og í eyðurnar eru strax sett
önnur spil.
Nú eru«-fjögur spil lögð í röð fyrir
ofan kóngaröðina Þau spil, sem passa
í miðraðirnar eru sett á sinn stað, en
ekki er fyllt í eyðurnar.
Loks eru lögð spil hægra megin við
miðraðirnar, eitt við hverja röð. Ef
þessi spil eru nothæf, eru þau strax
lögð á sinn stað og strax fyllt í eyð-
urnar.
Ef vedetturnar — spilin vinstra
megin — passa nú í miðraðirnar, eru
þau strax lögð á sinn stað og fyllt í
eyðurnar, áður en næsta stig er hafið.
Spilin í láréttu röðunum fyrir ofan
og neðan miðraðirnar mega hinsvegar
ekki hreyfast, þótt þau passi.
Nú eru lögð tólf spil í sömu röð og
áður yfir helminginn af spilunum, sem
eftir eru úr fyrstu umferð og í eyð-
urnar. Nýju spilin eru auðvitað lögð
út á við.
Munið: Spilin í efstu o" neðstu röð
má aðeins nota einu sinni — þ. e. ekki
má fylla aftur i eyðurnar. Hinsvegar
er strax fyllt í eyðurnar eftir hliðar-
spilinu — vedetturnar.
Þannig eru spilin lögð tólf og tólf
koll af kolli, en munið, að aðeins má
nota efri og neðri raðirnar einu sinni
og ekki fylla i eyður. Ef þú hefur nú
lagt spil úr neðstu röð í miðraðirnar
í fyrstu, geturðu lagt hvaða hliðarspi]
sem er í miðraðirnar, þótt þú komir
nýju hliðarspilunum ekki út. Sem
sagt, það er hægt að nota vedettu úr
fyrri umferðum.
Þegar búið er að leggja upp öll
spilin, eru átta lóðréttar raðir fyrir
ofan og neðan miðraðirnar og tvær
láréttar raðir út frá hverri hlið.
Með yztu spilunum i röðunum er
nú hægt að byggja upp lit, annað-
'hvort upp á viö eöa niöur á viö, en
það má aðeins flytja eitt Spil í einu,
ekki spilaraðir. Smám saman er hægt
að koma spilum i miðraðirnar. Þetta
gildir nú aðeins um yztu spilin, hvort
sem þau eru í hliðarröðunum eða
ekki.
Þegar ekki verður komizt lengra,
á að taka saman raðirnar tólf í sömu
röð og þær voru lagðar á borðið,
þannig að úr verður nýr búnki. Nú
er spilunum flett eftir sömu reglum
og áður, þar til ekki er hægt að gera
meira. Þá er hægt að taka spilin enn
saman og leggja þau upp i þriðja og
síðasta sinn.
Kaballinn gengur upp, þegar öllum
spilunum hefur verið komið fyrir í
miðröðunum tveimur, ásaraðirnar
með kóngunum efst og kóngaraðirnar
með ásunum efst.
Magnús Stefánsson, bifreiðarstjóri á
Reyðarfirði, er maður mjög orðheppinn.
Hann mun fyrstur hafa gefið nafn spjöld-
um þeim, sem höfð eru á vegamótum til
leiðbeiningar vegfarendum. Kallaði hann
þau vegpresta. — Eitt sinn hittust þeir
séra Sigurjón Jónsson, prestur að Kirkju-
bæ, og Magnús. Innti þá klerkur Magnús
eftir, hvers vegna hann hefði gefið veg-
vísunum þetta klerklega nafn. Svaraði
Magnús þá:
— Þeir eru sem aðrir prestar, standa
og vísa þann veg, sem þeir ganga þó
aldrei sjálfir.
Þrjár heföarkomir sátu saman viö kaffidrykkju og ræddu
um daginn og veginn. Bar þar margt á góma, og meöal
annars fóru þær ómjúkum oröum um útvarpsráö.
— Finnst ykkrur ekki „púkó“ af útvarpsráöinu, sagði
ein þeirra, aö láta lesa upp í útvarpinu þennan skáld-
skaparþvætting eftir einhvern Egil Skalla-Grlmsson, sem
enginn skilur ?
— Jú, jú, sögöu \hinar, þaö vœri nær aö lesa upp ein-
hverja hugljúfa sögu eftir hann Kristmann okkar, þó
aö þær séu aö vísu sumar meö dálitlu hverábragöi.
Sú tillaga var samþykkt meö öllum atkvœöum.
— Svo ég víki nú aö því aftur, sagði sú fyrsta, hver
er hann annars þessi Egill Skalla-Grímsson?
Hinar þögöu um stund, en loksins svaraöi önnur þeirra:
— Ekki veit ég þaö nú fyrir víst, en ég hef grun um,
aö hann sé einhver béaður bruggari, því aö ég hef séö,
aö hann auglýsir ölsölu i Hafnarhúsinu.
V I K A N
29