Vikan - 15.06.1961, Side 31

— Við hélduin, aö nú væri alit í
iagi, mselti Csipkes. En nú höíum við
fengið ný fyrirmæli. Peir heimta nýja
brottflutninga.
— Hvernig flutninga? Það fara
ekki að veröa ileiri eftir i sveitun-
um. Attu við, að nú eigi að hefjast
handa i höíuðstaðnum ?
— Já, einmitt. Og þeir vilja helzt
hraust ferðafólk. Þeir byrja i fyrra-
málið á vinnuþjónustunni.
Enda þótt ofurstinn teidi ekki
hierað á þessari iinu, urðu þeir að
taia undir rós. En nú var honum
nauðugur einn kostur að flýta að-
gerðum og taiaði þvi opinskár.
— Lagt verður af stað frá vöru-
flutningastöðinni Joszefvaros. Viltu
athuga málið?
— Það skal ég gera, svaraði faðir
minn.
— Vinur yðar, Csipkes ofursti, er
hugrakkur maður, mæiti Wallenberg
viö íoður minn. — Við stöndum í
miKiiii pakkarskuid við hann. Nú
verður aö bregða skjótt við.
— L’igið Per viö íhlutun ríkis-
stjórnar yðar, herra Vvallenberg?
— Lg heia, að pað hetði ekki mikil
áhní. Sendiráðum hlutiausra pjóða
heiur veriö tiikynnt pað tíu sinnum,
ao tieiri verói ekki liuttir til Þýzka-
iands. Ug hvaö eítir annað hafa peir
gengið a iotorð sin. En nú verðum
við umíram allt að halda til vöru-
ílutnmgastöðvarinnar. Viijið þér
koma með mér?
— Sjálísagt. Eg legg til, að við
förum í minni bifreið. Vagn með
ungversku númeri vekur minni eft-
irtekt. Eg fer i einkennisbúning mínn,
og svo skuluð Pér sjá til, hvort gam-
all kapteinn er ekki einhvers virði,
Pótt hann taki ekki lengur virkan
þátt i herþjónustu.
Þegar svarti billinn nam staðar
fyrir utan stöðina, var þeim varnað
inngöngu af tveimur lögregluþjónum
og herverði staðarins. Hvaða erindi
átti einkavagn hingað?
Á friðartimum gat naumast heitið,
að einkabifreið sæist á þessari braut-
arstöð, sem var flutningamiðstöð
helzta iðnaðarhverfis borgarinnar. Og
að þvi er þær vörur varðaði, sem
nú voru fluttar út frá þessum stað,
höíðu einstaklingar minni rétt til
þess en nokkru sinni fyrr að vera
með nefið niðri í þeim athöfnum.
Varan var heilsuhraustir Gyðingar,
sem fluttir voru til Þýzkalands.
Stórfylkishöfðingi einn beygði sig
yfir bílhurðina, og mátti glöggt sjá,
að þetta reyndi á þolinmæði hans.
Hurðin opnaðist, og gljáleðursstíg-
vélum var stungið út. Eftir þeim
fylgdi einkennisbúningur úr hernum.
Frammi fyrir fylkisstjóranum stóð
silfurhár og herðabreiður kapteinn
með brjóstið þakið heiðursmerkjum.
— Sjáið þér ekki, að þér tefjið
mig? sagði faðir minn þóttalega. —
Getið þér ekki staðið einhvers staðar
annars staðar?
— Ég fer eftir mínum skipunum,
svaraði hinn, en þó var sem yfirlæti
hans dvínaði. Þegar hann kom auga
á mann í jakkafötum, er nú steig
út úr bifreiðinni, bætti hann við: —
Hér geta ekki hverjir, sem eru, verið
á rölti. Þetta er hernaðarsvæði.
— Standiö rétt! öskraði faðir minn,
og orðin höfðu töfravald. Stórfylkis-
höfðinginn rauk í réttstöðu með
hendur niður buxnasaumana.
— Heilsiö meö byssu! æpti kapt-
einninn til hermanna, sem stóðu
þarna á verði. Siðan mælti hann
nokkur orð á þýzku til förunautar
sins, sem að vísu var Wallenberg, og
gekk svo inn um hliðið með hann á
hælum sér — án þess að líta á stór-
fylkishöfðingjann.
STÓRFYLKISHÖFÐINGINN þurrk-
aði svitann af enni sér og mælti við
félaga sinn: — Þetta hefur sjálfsagt
verið eitt fíflið úr þýzka sendiráð-
inu En sú heppni, að ég skyldi ekki
gera meira veður út af þessu!
— Þetta var eins og töfraorð, hvisl-
aði Wallenberg að föður mínum.
— Já, hvislaði pabbi til baka. —
Nú er bara að vita, hvort við kom-
umst eins greiðiega út aítur. En fyrst
er að reyna aö íinna stöðvarstjór-
ann.
Þeir gengu fram hjá mörgum
vörubifreiöum i roð, og stóðu hja
þeim mörg hundruö manna, hver meö
sinn farangurspinkil. Voru sumir
þeirra klæddir eins og þeir ætluöu i
fjaligöngu, en aðnr voru i snjaðum
vinnufötum. Gult armbindi bar þvi
vitni, að öiium voru þeim búin sömu
öriög. Þá mátti og sjá af slitnum og
samanvöíðum ábreiðum þeirra svo og
útþvældum bakpokum, að sumir þess-
ara manna höfðu verið mánuðum,
kannski árum saman 1 því, sem kail-
að var „vinnuþjónusta”. Nokkrir
höfðu lifað við þessi kjör síðan 1942,
er þeir komu frá bökkum Dónár á
hæla hins þýzka hers.
Hópur ungverskra liðsforingja stóð
undir hálfpaki tii hhfðar viö regn-
mu. Faöir minn gekk tii þeirra og
heiisaði að hermannasið.
— Við viiaum gjarna fá að taia
viö stoðvarstjorann: mæui hann.
— Þaö er ég, svaraöi hneinnii
sveilaríoringi og geKK fram ur
hópnum.
— l)er Kommandant ist aa, sagöi
faðir minn vxð Vvailenberg 1 peini
ton, er undir,„enn 1 nernum avarpa
ynrmenn sma.
— Sonr guc! svaraöi Wailenöerg.
Hann getur hjáipaö okkur.
—- O, þér komið efiaust irá send.-
ráðinu? mæiti sveitaríoruigi og vxidi
ákaft sýna, að hann kynni Þýzku
lika.
— Já, það er rétt, anzaði Wallen-
berg. — Eiga Þessir vagnar að fara
frá Búdapest í dag?
— Já, svaraði stöðvarstjórinn. —
Við höfum fengið fyrirmælm, og allt
er i lagi. Við erum að hefja nýjan
flokk sendiferða.
— Viljið þér gera svo vel að skilja
frá alla þá, sem hafa á sér verndar-
vottorð frá sænska sendiráðinu, sagði
Wallenberg.
Sveitarforinginn gapti.
— Það getum við ekki, svaraði
hann. — Við höfum enga sérstaka
skrá yfir þá. Hvers vegna á að skilja
þá frá?
— Af þvi að það á að taka þá úr
sendingunni og flytja þá í sérstaka
byggingu, sem þeim er ætluð. Þeir
mega ekki fara úr landinu.
Sveitarforinginn varð nú gripinn
efa og óvissu og herti sig upp í að
spyrja: — Hvaða rétt hafið þér til
að skipa svo fyrir?
— Ég er sendiráðsritari hans há-
tignar Svíakonungs, svaraði Wallen-
berg rólega. — Viljið þér gera svo
vel að framkvæma skipun mína svo
fljótt sem auðið er. Mér liggur á!
Stöövarstjórinn smávaxni ætlaði að
springa af vonzku.
— Þetta er óþolandi! Þér komið
vaðandi hingað inn á hernaðarsvæði
og farið að skipa mér fyrir verkum.
Ég er stöðvarstjóri hér og ræð yfir
þessum mönnum. Má ég biðja yður
að hverfa héðan, áður en ég neyðist
til að beita valdi!
— Yður skjátlast, svaraði Wallen-
berg kuldalega. — Þeim, sem eru
búnir sænskum skilrikjum, ræð ég
yfir, þar sem ég er fulltrúi Svíþjóðar
hér.
— Það getur vel verið, að þér séuð
fulltrúi Sviþjóðar, anzaði sveitarfor-
inginn. — En við erum staddir í
Ungverjalandi þessa stundina, og ég
er fuiltrúi Þess lands.
— Eruð þér viss um það? skaut
faðir minn inn í. — Hvað vitið Þér
um skoðun Ungverjalands á málinu,
eins og sakir standa? Þér hafið
kannski ekki veitt því eftirtekt, að
ég er í íylgd með sendiráðsritaranum?
Sveitarforinginn glápti á kapteins-
einkenni föður míns og öll þau virðu-
legu heiðursmerki, sem hann bar.
— Þér hafið ekki komið á minn
fund með opinberar skipanir, mælti
Framhald á bls. 32.
Oft vekur það athygli okkar sem er á
einhvern hátt frábrugðið því, sem við
eigum að vcnjast — og vafalaust er sú
tilhneiging okkar, að líkjast öðrum — leit
að næði og hvíld frá raunveruleikanum.
í önn dagsins er það mikilvægt atriði að við
sjáum hlutina rétt. Því á einu andartaki
margfaldast hraðinn og verðmæti augna-
bliksins eykst að sama skapi. Með þessari
þróun nærist og dafnar skrumið, og múgsefj-
unin nær æ fastari tökum á mannkyninu. —
En ef við nemum staðar þó ekki sé nema
andartak sjáum við í hendi okkar að þessi
auglýsing getur aðeins verið í VIKUNNI.
En — það er ekki nóg að sjá eitthvað í
hendi sér. Ef maður sefjast af vananum
á næsta andartaki og lætur það sem mað-
ur sér lönd og leið og jafnvel efast um
glöggskyggni sína, þá er til einskis séð.
Það sem mestu varðar, er að taka tafar-
laust ákvörðun, og framkvæma hana —
og auglýsa í VIKUNNI.
VIKAI
VIJíAN 31