Vikan - 06.07.1961, Qupperneq 14

$0ftdýh tí£ IV
UNDIR YFIRHEYRSLU
Lætin úti á götunni voru blátt
áfram ekkert í samanburði við allan
þann hávaða, sem ríkti inni í höfuð-
stöðvum flokksins. Byrjaði það með
þvi, að tuttugu menn komu þramm-
andi á þungum stígvélum niður þrep-
in og þustu út á götuna. Voru þeir
allir klæddir grænum skyrtum, með
örvakross á erminni, en fyrir þeim
fór grannur maður, hvasseygur og
holdskarpur. Hann var einna líkastur
ofstækisfullum munki frá miðöldum.
Lyfti hann nú hendi sinni, og liðs-
menn hans svöruðu með því að standa
kyrrir eins og myndastyttur.
En Gabor skipti sér ekkert af þess-
ari kveðju.
— Farið þið ekki bráðum að hætta
þessum skrípaleik? hrópaði hann. —
Ég vara ykkur við. — Ég er búinn
að fá nóg af fíflaskap ykkar.
— Þér hafið skipun um að fylgjast
með okkur, gelti foringinn, og er
Gabor geröi sig ekki liklegan til að
hlýðnast því, öskraði hann til manna
sinna: — FæriO hann brott!
Vitanlega mátti Gabor sín einskis
gegn þeim öllum. Gripu örvakross-
menn okkur þegar og fóru með okk-
ur inn i húsið.
— Kunnið þið annars hreint ekki
að skammast ykkar? æpti foringinn,
þegar inn í skrifstofu hans var kom-
ið. — Þér, sem eruð ungverskur liðs-
foringi, leggizt svo lágt að sýna þessu
Gyðingahyski hjálpsemi, og notið
meira að segja bifreið til þessara skít-
verka. Nú stendur svo á, að viö þurf-
um á þessum bíl að halda. Á striðs-
timum verða þarfir þjóðarinnar að
ganga fyrir, og það er okkar að sjá
fyrir þeim!
— Lögreglan er nýbúin að viður-
kenna rétt minn til að nota bifreið-
ina, svaraði Gabor. — Þér eruð ekki
dómari, svo þér getið ekki tekið þann
rétt frá mér.
— Nei, ég er ekki dómari, svaraði
maðurinn og hló svo að ásjóna hans
varð líkt og á ránfugli. — En nú
verðið þér fluttur til Radetzky-lier-
skálanna í viðeie-andi varðgæzlu,
og þar verður mál yðar rannsakað
samkvæmt reglugerðinni.
Síðan hinn 15. okt. þegar örva-
krossmenn tóku völdin í sinar hend-
ur, hafði herdeild ungverskra nazista
haft aðsetur í Radetzky-herskáiun-
um, svo að þessi ákvörðun hans spáði
engu góðu.
Næst kom röðin að mér.
Ég var fengin í h.r.dur þremur feit-
um kerlingum, er rannsökuðu mig
frá hvirfli til ílja. Auðvitað fundu
þær litlu skammbyssuna, sem ég hafði
í vasa mínum.
— Svo aö þér beriö vojin d yöur! urr-
aði þessi leiðjndaseggur. — Jæja,
hernaðaryfirvöldin skera úr um hvort
það sé leyfilegt eða ekki. En það má
víst senda yður líka I stutta heim-
sókn til hermannaskálanna.
ÞEGAR til Radetzky-herskálanna
kom, var ég leidd eftir löngum, stein-
lögðum gangi, inn á stóra skrifstofu
til kapteins í heimavarnarliðinu. Stóð
hann úti við glugga þegar ég kom inn,
og sneri baki við mér. Þegar dyrunum
hafði verið lokað á eftir mér, sneri
hann sér við.
— Hamingjan góða! sagði ég og
saup hveljur. — Morton Homonnai!
Hann lét sem hann hefði ekki
heyrt til mín og bæxi engin kennsl á
mig,
— Við skulum athuga mál yðar
ofurlítið, mælti hann. — Mér hefir
verið tilkynnt simleiðis, að vopn hafi
fundizt í fórum yðar og að þér hafið
valdið opinberu hneyksli úti á götu,
allt saman vegna ógeðslegrar sögu
um einhverja Gyðinga.
Ég hafði engu að svara. Ég þekkti
þenna fræga vatnsknattleikssijJHipg
svo prýðilega og var nákunnug fojfc’
tíð bans. Hann var sonur húsvárðar
i stórhýsi við Apponyitorg. Hafði
kaupmaður eini af Gyðingaættum
fengið augastað á honum, komið non-
um i skóla og kostað hann síðan á
háskóla. Ég þekkti einnig konu hans.
Kato Szöke. Var hún mikil sundkona
og Gyðingur að ætt.
Þau áttu elna dóttur, Katalínu, og
hafði ég oft synt með henni sum-
arið áður, 1 sundlauginni á Margit-
eyju. Þessi stúlka hlaut gullmerki á
Ólýmpiuleikunum i Helsingfors árið
1952, og notaði þá ættarnafn móðui
sinnar, Szöke, Homonnai var ekki
foringi i fastahernum, og hlaut þvi
að hafa komizt svo fljótt til metorða
vegna starfsemi sinnar innan örva-
krosshreyfingarinnar.
Einn þeirra manna, sem höfðu
flutt mig, lagði skammbyssuna mína
á skrifborðið fyrir framan setuliðs-
stiórann.
í því skyni að gefa mér tima ti)
að verða sem óstyrkust á taugum,
tók hann að athuga byssuna mjög
rækilega.
— Ég vænti að þér gerið yður
grein fyrir þvi, að bæði þér og Gabor
Alapy kapteinn hafið unnið til mjög
þungrar refsingar? spurði hann loks-
ins. — Vér getum ekki látið það við-
gangast, að ungverskur liðsforingi
svívirði heiður hersins með því að
reyna að vernda hin hebresku sníkju-
dýr.
— Mér finnst að þér smánið sjálf-
ur heiður hersins allmikilu meira en
Alapy kapteinn, svaraði ég. — Og sé
það ætlun yðar að fara að kenna
honum föðurlandsást, þá minnizt
þess, Homonnai, að þér eruð sjálfur
ættaður frá Slóvakíu, og heitið réttu
nafni Hlavati! Hins vegar vita ailir
að Alapy kapteinn er af ungverskum
aðalsættum og að fjölskyldunafn hans
er Alapy de Rétalap de Naijylcemlék,
og að einn forfeðra hans var undir-
konungur í Króatíu!
Það veit og hver einasti maður,
að foringi ykkar Ferenc Szalasi,
heitir í raun réttri Szalosjam og er
armenskur að ætterni. Og hvað
snertir Béla Imrédi, hinn mikla
andsemitislr" nródikara, þá liggur
amma'hans g ’P.fin í kirkjugarði Gyð-
inga.
Vafah ur/ ' t tolja að Gabor hefði
ausið sér yíir nomonnai, enda virtist
hann eklfi ha.r. iöngun til að ég lýsti
nánar ætivr ' "ns m.eðal Júða.
— Nú er nóg komið! öskraði hann.
—Þið verðið bar,öi seid í hendur N-emz-
\t\ SSámonkéroTeszék.'
>essi þriðji staður sem við vorum
nú flutt til, var eins konar örvakross-
dómstóll, sem var illræmdur í meira
lagi.
Maður sá er átti að yfirheyra mig
þar, var nýbakaður liðsforingi. Þurfti
enga skarpskyggni til þess að sjá, að
hann hafði nýlega verið hækkaður I
tign. Komst ég síðar að því að hann
hét Szabo.
Honum varð ekki andartak á að
haga sér eins og siðuðum manni
sómdi. Visaði hann mér ekki einu
sinni til sætis, en ruddi þegar í stað
yfir mig steypiflóði af spurningum,
sem mér var með öllu ómögulegt að
finna nokkurt samhengi í. Var greini-
legt að hann hafði nýlega setið á
stuttu námsskeiði i yfirheyrslum.
Markmið hans var án efa að brjóta
niður mótstöðuafl mitt. Þegar klukku-
stund var liðin, neitaði ég að svara
einni einustu spurningu, nema ég
fengi að setjast.
Þá brosti Szabo. Nú hélt hann að
takmarkinu væri náð.
Setjizt þér! sagði hann og hélt
svo áfram þessurn endalausu spurn-
ingum, en batt sig nú aðallega við
tvö atriði: Hvernig við höfðum kom-
izt í samband við sænska sendiráðið
og hvernig ég hefði náð i skámríibyss-
una. Höfðu Sviar látið mig fá þana?
Ég neytti síðustu krafta minna til
í næsta blaði
fellur þessi saga niður sökum þess að blaðið er
unnið langt fyrirfram vegna sumarleyfa. Hins-
vegar heldur sagan áfram í 29. blaði.
V4 wíkan