Vikan - 07.09.1961, Blaðsíða 5

■.
' < -í ^SISMA RCK and PRÍNZ EUGEN first
sighted by NORFOLK and SUFFOLK
;5> 8-32pm May 23
y—NORFOLK and SUFFOLK shadowing
ICELAND
CoastaJ Commdnd aircraft
reported BiSMARCK and
PRINZ EUGEN had putto
sea from Bergen. May22
7 HOOD s 'únk
'yi 6-37a,m.May24
FAROE
ISLANDS
SHOOD and
PfílNCE OF WALES
8-0 a,m.
May 23
HOME FLEET under thé
Commander in Chief
ÝPKOFWALES
/X in action .
>6-40piqMay24 /
BtSMAfíCK atiacked by
... í l. „ ú' u't, _ _ 111 si ~rn ntn t .
I n U UstrEUKin CU UU
ines fram V/CTORIOUS—^L , .
12-20 a. m. May 25
BJSMA RCK eludedpursuit N< V
3 2 a.tn. May 25 J^^****,
Noon
May25
RODNEY
Midn ight
May24-2S
BRiTlSH
ISLES
9-30 am.
May 24
II-O a.m.
May 26.
9-0 cun. Nj
May 25
BISMARCK attacked bu
aircraft from ARK ROYAl
'-±^7-30p.rn. May 26
RAM/LL/ES
6'0a.m.May 25
•StNazoÍrt;;
B/SMARCK siffhted by jjl, -T4
CoastaJ Command aircraft •
/0-30 a.m. May 26
SHEFflELD detached
/0-30a.m May 26
Attacked bu Destroyers
/•30-2-30 a.m. May 27
“ÍíS; * ■ ‘
B/SMARCK SUNK BY DORSETSH/RE
11-la.m. May27
GIBU^
WESTEfíN MEO/TERRANEAN FORCE
under Admirai Somervi/le
'S.d. n/RNi:K, Bliá
héldu á norðurslóðir sem fyrr. Fengu nú öll
hin meiri skip Breta fyriskipun um aö halda
á vettvang, enda var nú ætlunin að láta til
skarar skríða og leggja til sjóorrustu, er færi
gæfist.
Floti Breta búinn til orrustu.
Stefndi nú hinn mikli floti Breta út og norð-
ur á hafsvæðið kringum ísland.
Hood, undir stjórn Lancelots E. Hollands
flotaforingja, lét í haf ásamt Prince of Wales
og sex tundurspillum, en beitiskipin Birming-
ham og Manchester voru send til varðgæzlu
vestur af íslandi.
Vestur undan Skotlandi lá beitiskipið Arethus
ásamt 5 tundurspillum.
Þá komu á vettvang King George V., undir
stjórn John Toveys aðmíráls. King George var
forysíuskip í leitinni að Bismarck, en því fylgdu
flugvélaskipið Victorious, fjögur beitiskip og
sjö tundurspillar.
Við But of Lewis lá orrustuskipið Repulse
ásamt tþremur tundurspilluin. Og við Færeyjar
lágu 5 beitiskip í leyni.
Norfolk og Suffolk fengu skipun um að sigla
fram og aftur fyrir norðan ísland og um sundið
milli íslands og Grænlands. Veður var slæmt á
þessum slóðum, hvassviðfri og gekk á með
hriðaréljum, svo að skyggni var hið versta.
Sökum dimmviðris lét Suffolk blekkjast tvisvar,
Framhald á bls 27.
Hér er sagt frá
liiiiiiin tröllankuu
herskipuni Breta og
l»|óöverja. Hood
ogr Biwuiarek, en á
kortinu til hægrri er
sýnd leiðin. sem
þau föru síðast og:
frá verður sagt I
næsta blaði.
Bretar lögðu kafbátanet þvert fyrir mynni
Hvalfjarðar og höfðu litið hlið til innsiglingar.
Þegar herskip þeirra voru inni i firðinum, létu
þeir skip vera á verði við innsiglingarhliðið.
Einnig létu þeir sí og æ slæða fjörðinn vegna
tundurduflahættu frá Þjóðverjum.
Ýmsar fleiri varúðarráðstafanir gerðu þeir,
létu t.d. smærri skip vera á siglingu út í Faxa-
flóa og inn aftur til athugana og rannsókna
um kafbátaferðir Þjóðverja.
Þrjú stórskip Breta í Hvalfirði.
í lok aprílmánaðar 1941 og í maimánuði voru
stórskipin Hood, Norfolk og Suffolk oft sam-
timis í Hvalfirði.
Hinn 28. apríl sigldi Norfolk, sem var 10
þúsund smálesta beitiskip, út úr firðinum og
systurskipið Suffolk nokkru siðar. Seint um
kvöldið renndi svo Hood einnig til hafs. Hafði
skipið þá legið um vikuthna fyrir innan
Hvammsnes þar i firðinum. Lítil korvetta hafði
verið á verði við innsiglinguna þennan tima.
Nokkrum dögum siðar kom Hood aftur inn
á Hvalfjörð, tundurduflaslæðarar komu þá á
vettvang sem fyrr, og leitarljósum var beitt
alla nóttina. Auðséð var, að Bretar gættu þessa
skips af sérstakri alúð. D/aginn eftir sigldi
Hood svo út aftur.
Og enn mun Hood hafa komið einu sinni eða
tvisvar til Hvalfjarðar, áður en hinh mikli
hildarleikur hófst, laust upp úr 20. maí.
Hood, stærsta herskip veraldar.
í lok fyrri heimsstyrjaldar, sem geisaði frá
1914 til 1918, hófust Bretar handa um smiði
hins mikla herskipsbákns, sem hlaut nafnið
Hood. — Þetta skip átti að hafa sérstöðu meðal
herskipa, því að i byggingu þess voru sam-
einaðir betur og af meiri þekkingu en nokkru
sinni fyrr þeir þrír eiginleikar, sem mestu
þykja skipta um slik skip. Þeir voru: árásar-
styrkleiki, góð vörn og hraði.
Svo mikil var trú manna á fullkomleika þessa
skips, að sumir töldu það jafnvel óvinnandi.
llood var þvi talið mesta herskip í heimi, 42
þúsund smálestir að stærð. Það var i smíðum
hin síðustu missiri fyrri heimsstyrjaldar, hleypt
af stokkunum 1918, en lokið við smiði þess árið
1920.
Vélar Hoods framleiddu 144 þúsund hestöfl,
en hraði skipsins var sagður 32 sjómílur á vöku.
Það hafði 20 fallbyssur, 8 þeirra með 15 þuml-
unga hlaupvidd og 12 með 5,5 þml. vidd. Loft-
varnarbyssur skipsins voru með fjögurra þumi-
unga vídd, og fjögur tundurskeytahlaup þess 21
þml. Ein flugvél var um barð.
Ýmsar endurbætur Voru gerðar á Hood. 1
samræmi við tækui timanna. Eftir þær endur-
bætur var talið, að herskipið kostaði sem svar-
aði til 200 milljóna íslenzkra króna.
Enn þótti þó brynvörn þilfarsins of veik, og
var ráðgert að bæta þar um. En þar eð Hood
var á sífelldum flotasýningum, gafst ekki tími
til þessarar aðgerðar. Mun það hafa komið
stjórnendum í koll á örlagastundu.
Floti Þjóðverja.
Stærsta og mesta herskip Þjóðverja var orr-
ustuskipið Bismark. Það var að allri byggingu
hið fullkomnasta eftir nýjustu tækni. Það var
35 þúsund smálestir að stærð, talið var þó, að
það væri a.m.k. 40 þúsund smálestir. Og þó
að Hood væri nokkru stærra, þá væri Bismarck
voldugri að búnaði.
Bismarck var ekki síður vopnum búinn en
Hood, hafði t.d. 36 fallbyssur, þar af 8 fallbyss-
ur með 15 þuml. hlaupvidd. Var annar vopna-
búnaður skipsins eftir þessu.
Annað stærsta orrustuskip Þjóðverja var
Tirpitz, sem var nefnt systurskip Bismarcks
og af svipaðri gerð. Þá voru omistuskipin
Scharnhorst og Gneisenau í þessum hildarleik,
enn fremur heitiskipið Prinz Eugen.
Njósnaflugmenn Breta finna Bismarck.
Bretar vissu, að Þjóðverjar höfðu bækistöðv-
ar fyrir herskip sín i fjörðum og höfnum Noregs.
Voru Bretar á sífelldu njósnaflugi yfir þess-
um slóðum.
Hinn 22. mai hafði Ratterliam höfuðsmaður,
einn af kunnustu og fremstu njósnaflugmönn-
um Breta, verið sendur í njósnaferð til Noregs.
Hann varð þess þá var, að tvö stórskip Þjóð-
verja voru að leggja úr höfn i Björgvin.
Það voru orrustuskipið Bismarck og beiti-
skipið Prinz Eugen.
Brezka flotanum var nú samstundis gert við-
vart. Gerðu Bretar ráð fyrir, að Þjóðverjar
VIKAN. 5