Vikan - 08.08.1963, Blaðsíða 9

verður að standa við vatn, og æskilegt, að einhverjar veiðan-
legar bröndur séu í vatninu. Aftur hér kemur tvennt til;
sumir vilja hafa þetta fína bústaði með mörgum svefnher-
bergjum og öllum þægindum, en aðrir vilja heldur litla
og hrörlega kofa, þar sem allt er í einum almenningi: Nokk-
ur flet og illa lvnt eldstó.
Svona sumarbústaðir eru báðir jafn sæmandi lífskjara-
marki II, svo hér eins og með bílinn verður að taka milli-
veginn með prísana. Það gefur auga leið, að kostnaðurinn
við að eignast svona gerólíka sumarbústaði er ekkert sam-
bærilegur. Hinir ódýrari kosta að meðaltali 40 þúsund, en
þeir dýrari eru í kring um 200 þúsund. Mér finnst því ó-
mögulegt að taka minna jafnaðarverð á svona k*ofum en
100 þúsund krónur, og þá er upphæðin orðin 1.540.000,00
krónur.
Báðir flokkarnir, þeir sem vilja hafa höll í sínu sumar-
landi og hinir, sem finna sína fullnægju í hreysi, eiga sam-
merkt í því, að þeir vilja hafa báta á vatninu. Nú til dags
þykir ekki annað sæma en bátur úr trefjaplasti, sem kostar
20 þúsund, með utanborðsmótor, sem kostar annað eins.
Ódýrari útbúnaður hæfir ekki lífskjaramarki II. Og nú
hljóðar reikningurinn upp á 1.580.000,00 krónur.
Og þá er mál að snúa sér að reksturskostnaðinum. Mér
hefur talizt svo til í viðræðum mínum við fólk lífskjara-
marks II, að það héldi tryggð við matarílát, diskaþurrkur,
handklæði, sængurföt og þess háttar, þótt það setti sér nýtt
lífskjaramark. Þess vegna tel ég ekki rétt að reikna neinn
kostnað á þessa hluti, enda þótt þeir þurfi alltaf vissrar
endurnýjunar með; sá kostnaður er hverfandi.
Hins vegar hefur matarkostnaður nú aukizt all verulega
frá því sem var í lífskjaramarki I, ég tala nú ekki um,
meðan aðeins var eitt barn á fóðrum. Þá var kostnaðurinn
36 þúsund krónur á ári, eða 3 þúsund á mánuði. Þegar
komið er að lífskjaramarki II með þrjú börn, sem þurfa
sitt, er kostnaðurinn aldrei minni en fimm þúsund á mán-
uði, eða 60 þúsund á ári.
Þegar bíllinn er orðinn svona dýr og stór, verður rekst-
urskostnaðurinn á honum svo miklu meiri, en meðan smá-
pútan var' látin duga, að ekki verður hjá því komizt að
reikna á hann einhvern reksturskostnað. Það lætur nærri,
að benzíneyðsla, skyldutrygging, smurningur og annað ó-
hjákvæmilegt viðhald geri um 1200 krónur á mánuði, eða
14.400 krónur á ári. Kaskotrygging án nokkurrar sjálfs-
ábyrgðar kostar 8.500,00 krónur á ári, en flestir taka a. m.
k. þúsund króna sjálfsábyrgð, en við það lækkar iðgjaldið
um 10%, eða niður í 7.500,00 krónur. Reksturskostnaður-
inn á bílnum er þá sem sagt 22.050,00 krónur á ári.
Úr því við erum að tala um tryggingar, er rétt að tína
til heimilistrygginguna. Það er víst siður að tryggja fyrir
mun lægri upphæð en innbúið stendur raunverulega fyrir,
og mun klassísk tryggingarupphæð vera 200.000,00, en ið-
gjaldið af þeirri upphæð er 500 krónur á ári. Þá er upp-
hæðin orðin 82.550,00 krónur.
Það er eftirtektarvert, að blaðakaup eru ekki mikið frá-
brugðin því sem þau voru í lífskjaramarki I. Maður lífs-
kjaramarks II kaupir enn sem áður tvö dagblöð fyrir röskar
1500 krónur á ári, en tímarit og vikublöð, erlend og inn-
lend, fyrir um 2500 krónur á ári. Hins vegar hafa bókakaup
aukizt allverulega, og miðast nú við um tíu innlendar bæk-
ur á ári og slæðing af erlendum bókum. Bókakostnaður
alls mun vera nálægt fimm þúsund krónum.
Reikningurinn er þá kominn í 93.350,00 krónur.
Hvað skemmtunum viðvíkur, er óhætt að segja að bíó-
ferðir séu enn í fullu gildi. Og einnig hér hafa börnin sitt
að segja; Þau vilja líka fara í bíó og ekki dugir að meina
þeim endalaust um það. Eftir því, sem ég hef komizt næst,
er bíókostnaðurinn nú kominn upp í um fjögurþúsund á
ári, þótt sumir fari að vísu langt fram úr því. Við og við
fara hjónin saman á skemmtistað í góðum hópi kunningja,
og fá sér þá oftast að borða úti. Eyðslan í þessar skemmt-
anir mun vera því sem næst 12 þúsund krónur á ári til
jafnaðar. Þar við bætist, að hann — eins og góðum eigin-
manni ber — býður konunni sinni stundum út að borða,
án þess að því fylgi kostnaðarsamt gamankvöld, og í þetta
munu fara um 2500 krónur á ári. Og loks þurfa þau að
vera samræðufær um það, sem fram fer í leikhúsum borg-
arinnar og verja til þess um 3000 krónum á ári hverju. Alls
fara því í skemmtanir um 21.500 krónur, og þá er reikn-
ingsupphæðin orðin 114.500 krónur. Það skal tekið fram,
Framhald á bls. 47.
Fyrir nokkru kom út bók í
Bandaríkjunum eftir Vance
Packard, sem bar naínið „Status
Seekers". Hún varð metsölubók
og mikið umtöluð eins og vera
ber um metsölubækur. Það má
vel vera, að til sé orð í íslenzku
máli yfir „status seekers eða
,,stræbere“ eins og þessi mann-
gerð er kölluð á dönsku. Þessi
orð eru sem sagt notuð til að
lýsa þeim kappsfullu görpum,
sem láta ekkert tækifæri ónotað
til þess að fikra sig upp eftir
þrepum þjóðfélagsstigans. Við
skulum kalla þá metorðaseggi,
þar til enn betra orð finnst.
Sannur metorðaseggur lætur
sér ekki nægja að þeim lífs-
kjaramörkum, sem við höfum
verið að lýsa í Vikunni. Hann
sækir alls staðar á, en þessi fram-
sækni miðast öll að einu marki;
að reyra saman í einn álitlegan
bagga: Auð, völd og álit. Ekkert
eitt af þessu má vanta.
Við lestur á bókinni „Status
Seekers" kemur í ljós, að banda-
rískir og íslenzkir metorða-
seggir líta svolítið sínum augum
hvor á silfrið. Þáð sem telst
„sterkur leikur“ fyrir íslenzkan
metorðasegg, getur verið frá-
leitt fyrir þann ameríska. Nú
skulum við taka dæmi:
Meira og minna lokuð mann-
úðarfélög miðstéttarmanna (Frí-
múrararegla, Oddfello-wregla o.
s. frv.) eru ekki lengur markmið
amerískra metorðaseggja, í stað-
inn hafa komið „Country Clubs“,
afar fínir klúbbar, sem útheimta
Og svo
eru það
metorða
segg-
irnip
jafnvel sérstakt ætterni eða
mjög háar stöður. Á íslandi telst
einn metorðaseggur hafa komið
sér einu þrepi ofar í stigann,
þann dag sem hann gengur í
Frímúrararegluna. Aftur á móti
eru vandræði með ýmislegt fínt
og dýrt útisport hjá íslenzkum
metorðaseggjum. Golf er tæp-
lega gjaldgengt af veðurfars-
ástæðum og engan veginn nógu
sérstakt. Laxveiðar voru einu
sinni fínt sport og hver einasti
metorðaseggur gat sagt frá því í
samkvæmi, að hann væri nú rétt
að koma úr Laxá eða Norðurá.
En ekki lengur-. Það er komið of
mikið af „almenningi" í laxveið-
ina til þess að sönnum metorða-
segg finnist það svara kostnaði
að dunda við hana.
fslenzkur metorðaseggur verð-
ur helzt að eiga stórt og voldugt
einbýlishús, sem talar sínu máli
við hvern, sem fram hjá því fer.
Það er ekki sama, hvar það er.
Laugarásinn er góður, sömuleið-
is Ægisíðan og vel má það vera
einhversstaðar úti í nærliggjandi
hraunum. Hvað bíla áhrærir, þá
sér hinn íslenzki metorðaseggur
aðeins einn: Mercedes Benz 220
SE. Hann má vera grænn eða
rauður, en helzt svartur. Ame-
rískum bílum, þótt miklu betri
kunni að vera, lítur hann ekki
við. Heyrzt hefur að brátt muni
það þykja talsverður fengur að
geta státað Jagúar, en sumum
mun finnast það einum um of
áberandi. Auðlegðin má ekki
vera eins og auglýsingaskilti eða
a. m. k. aðeins að vissu marki.
Þó greinir metorðaseggi á um
þetta. Athyglisvert er það, að
metorðaseggur getur átt lítinn
bíl eins og t. d. Volkswagen, en
aðeins með einu skilyrði: Hann
má aldrei þvo hann eða bóna.
Framyfir venjulegan, efnaðan
betri borgara, þarf metorðasegg-
urinn að hafa eitthvað sérstakt
uppá að bjóða innanhúss. f stof-
unni hans hanga málverk eftir
Kjarval, Ásgrím og Jón Stefáns-
Framhald á bls. 50.
--------------------------1
VIKAN 32. tbl. — Q