Vikan - 17.10.1963, Blaðsíða 46

vandaður frágangur, klæðir hvern
mann vel, landsþekkt gæðavara.
Vinnufatdgerð islonds
★
★
★
ESTRELLA de‘luxe
ESTRELLA wash‘n wear
ESTRELLA standard
Hæfir bezt íslenzku
loftslagi.
eigið valið
ÞaS var augljóst, að vatnsfalls
þessa var að leita einliversstað-
ar inni í hæðinni miðri, þar
sem það myndaði að öllum lík-
indum djúpan liyl eða tjörn,
sem síðan hafði afrás gegnum
undirgöng út i fljótið. Á hverju
regntimabili hlaut vatnsfall þetta
að verða að stríðum beljanda,
sem molaði úr klettunum um-
hverfis, bar sumt af því fram,
en mest af þvi lilaut þó að
sökkva til botns i hylinn ■— þar
á meðal gullið og demantarnir.
Þannig hafði hæð þessi að
öllum líkindum staðið svo millj-
ónum ára skipti. Á hverju regn-
timabili liafði stpðugt skolazt
gull og demantar úr klettunum
og sokkið til botns í hylinn, en
aðeins lítið eitt borizt fram af
hvortveggja. Enginn hafði kom-
izt inn í hæðina, að þessum hyl.
Þar hlutu því smámsaman að
hafa safnazt fjársjóðir, sem ó-
gerlegt var að geta sér til um
hvers virði væru nú orðnir.
Ég varð enn gagntekinn dem-
antsæðinu, og vissi ekki hvað
ég átti til bragðs að taka, svo
að ég kæmist að hylnum inni
í hæðinni.
Við könnuðum öll göng og
hverja smugu á milli klettanna,
og Antu, sem trúði mér og
treysti forystu minni skilyrðis-
laust, veitti mér örugga fylgd.
Stundum tókst okkur að komast
um tíu til fimmtán metra inn
þessi göng, en alltaf varð ein-
hver óyfirstíganlegur þröskuld-
ur í vegi, svo að við urðum að
snúa við, hruflaðir, blóðugir og
vonsviknir. Oftast voru göngin
svo þröng, að við urðum að
skríða aftur á bak út úr þeim.
Þegar þessar erfiðu og árang-
urslausu tilraunir okkar höfðu
staðið látlaust í nokkra daga,
var ég að lotum kominn. Mér
var skapi næst að gefa allt upp
á bátinn, enda höfðum við þá
skriðið göng svo tugum skipti
með mestu erfiðleikum og stöð-
ugt átt á hættu að verða fyrir
árásum eitursnáka og annarra
illkvikinda. Það virtist augljóst
mál, að það væri fánýti eitt að
gera ráð fyrir að nokkur undir-
göng fyrirfyndust, sem lægju
hálfa leið inn að vatnsfallinu,
hvað þá alla, og ég var sár-
gramur sjálfum mér fyrir að
liafa eytt öllum þessum tíma til
ónýtis. Ég var í þann veginn að
snúa aftur lieim til kofans,
þreyttur og uppgefinn á þessu
öllu saman, þegar Lolomai kom
hlaupandi til móts við mig,
veifaði höndum og virtist mik-
ið niðri fyrir. Kvaðst hún hafa
fundið göng, skammt frá pálma-
tré einu, sem hún liafði að vísu
ekki kannað, en þegar maður
stóð þar og hlustaði, lét vatns-
niðurinn hærra i eyrum en á
nokkrmn stað öðrum, sem við
liöfðum athugað. Ég hjó allt
kjarr og annan gróður frá mynni
ganganna, og þegar maður gægð-
ist inn, heyrði maður vatns-
niðinn eins greinilega og straum-
gnýinn neðan frá fljótinu, nema
hvað þetta vatnsfall virtist enn
skemmra undan. Mynni þetta
var uppi á háhæðinni, eða því
sem næst, svo að göngin hlutu
þvi að liggja niður á við, og af
öllum aðstæðum þóttist ég mega
ráða, að hæðin væri þarna um
það bil 40 metra yfir yfirborði
fljótsins. Að öllum líkindum
lágu göngin beint niður að liyln-
um, og nú fyrst gerði ég mér
grein fyrir hve heimskulegt það
hafði verið af mér, að leita
stöðugt að göngum neðst í brekk-
unum, í stað þess að láta mér til
hugar koma, að einnig gæti ver-
ið um lóðrétt göng að ræða.
Ég tók nú stein og kastaði
ofan í göngin. Það heyrðist
dynkur, eins og hann hefði lent
á kletti, en hvorki skvettur né
gusugangur. Ég kastaði þá enn
stærri steini, en það fór á sömu
leið. Að þvi búnu skar ég langa
grein af tré og rak hana niður
í göngin. Á því sem næst sjö
metra dýpi varð fyrir henni eitt-
hvað fast, og með því að snúa
henni til, þótti mér auðsætt,
að þarna mundi um einskonar
hné á göngunum að ræða. Eft-
ir andartaks umhugsun, ákvað
ég að síga niður 1 göngin.
Ég gerði mér nú langa og
alltrausta sigfesti úr vafnings-
viðartágum, batt öðrum enda
hennar um mitti mér en hinum
um pálmatréð og sýndi Antu
hvernig hann ætti að gefa eftir
festina. Siðan lagði ég af stað
niður, og hafði ekki annað með-
ferðis en langan staf, sem ég
hafði sniðið af greininni, og
hugðist nota hann til könnunar.
Ég skammast mín ekkert fyrir
að játa, að ég var talsvert hrædd-
ur, þegar ég seig þarna niður
í myrkrið.
Þegar ég liafði sigið um tíu
metra, hafði ég fastan klett
undir fótum. Með stafnum tókzt
mér að finna framhald gang-
anna, sem virtust þrengjast tals-
vert. Ég skreið inn og niður
þessi göng, skreið á bakinu og
lét fæturna ganga á undan. Þarna
var niðamyrkur, og ég beitti
stafnum án afláts til að kanna
leiðina, sem var nú orðin svo
þröng, að ég hafði varla oln-
bogarúm.
Er ég hafði skriðið þannig
nokkurn spöl, varð ég þess var
að göngin víkkuðu og liækkuðu.
skyndilega. Með því að kanna
fyrir mér með stafnum, lcomst
ég að raun um að ég mundi
geta staðið þar uppréttur. Ég
reis á fætur og fyrst í stað mun-
aði minnstu að ég missti jafn-
vægið þarna i myrkrinu, þegar
ég sveiflaði stafnum um en
fann hvergi viðnám. Það var
augljóst að ég var kominn i
einskonar neðanjarðarhvelfingu,
en vegna myrkursins, gat ég
ekki gert mér grein fyrir hæð
hennar eða vídd, þar sem staf-
urinn náði hvergi til.
Ég gekk áfram um tíu fet og
kannaði stöðugt fyrir mér með
stafnum, en þá varð fyrir mér
klettur. Þar þraut göngin, að
því er virtist, en engu að síður
heyrði ég nú vatnsniðinn greini-
lega. Þegar ég snéri við og gekk
í áttina á hljóðið, og jireifaði
stöðugt fyrir mér með stafnum,
fann ég enn göng og lagði upp
um þau kaldan og rakan gust.
Og þar lét vatnsniðurinn hærra
í eyrum en nokkru sinni fyrr.
Ég skreið inn og niður þessi
nýju göng á sama liátt og áður;
á bakinu og lét fæturna ganga
á undan. Þegar ég liafði mjalc-
að mér þannig áfram ein þrjá-
tíu fet — þó að mér fyndist
þá, að það hlyti að vera mun
lengra, gerðist það öðru sinni
að ég fann stafnum hvergi við-
nám, ekki einu sinni fyrir fram-
an mig og neðan. Ég mjakaði
mér þó enn feti framar af ýtr-
ustu gætni, unz ég varð þess var
að ég var kominn fram á þver-
hnipi. Örlítil skíma barst niður
um einhverja sprungu, og nægði
til þess að ég gat — að vísu
aðeins mjög óljóst — greint hið
draugalega umhverfi, sem helzt
minnti mig á lýsingar Dante
á vitisheimum. Beint andspæn-
is mér fossaði vatnið niður i
djúpan hyl, sem ekki var meira
en tíu metrar á hvern veg, en
úr hylnum byltist það eftir ein-
h v e rj um u n di rlieini aglj úf ruml,
sem ég gat ekki greint nánar.
Ég vildi ekki eiga það á hættu
að renna fram af brúninni ofan
i hylinn, en laut þó fram eins
og mér var frekast fært og
reyndi að kanna botn hans með
stafnum. Að visu gat ég ekki
kannað liann þar sem hann
mundi dýpstur, eða nálægt
miðju, en el'tir því sem ég komst
næst, var ekki um neinn sand
á botni lians að ræða, heldur
eingöngu harða og þétta möl
og hnullungsgrjót.
Þegar ég hafði reynt að festa
mér stærð hvelfingarinnar og
alla afstöðu þar inni sem bezt
í minni, að svo miklu leyti sem
það var unnt í dimmunni, tók
ég að mjalta mér aftur til baka
sömu leið og ég liafði komið,
enda fann ég á því hvernig
rykkt var í festina, að Antu
var tekinn að óttast um mig, sem
ekki var heldur að undra. Ég
var mun fljótari bakaleiðina,
og sjaldan lief ég verið öllu
fegnari, en þegar ég kom aftur
upp í dagsbirtuna.
Daginn eftir fórum við Antu
báðir þarna niður og höfðum
meðferðis reku, haka og körfu.
Við tengdum okkur saman með
öryggisfesti, eins og fjallgöngu-
menn; Antu var dálítið smeyk-
ur, en nú var ég með öllu ó-
hræddur, þar sem ég hafði far-
ið þetta áður og kannað leið-
ina. Þegar við komum fram á
brúnina brugðum við festinni
um klettanybbu og létum okk-
ur síga framaf, ofan í hylinn.
Vatnið var islcalt og tók okkur
_ VIKAN 42. tbl.