Vikan - 14.04.1966, Page 16
SMÁSAGA EFTIR
ÞORSTEIN
VIÐAR
TEIKNING BALTASAR:
„Hvað viltu? Hypjaðu þig
burtu.“ Ég nam líka staöar
og kallaSi á móti: „Ég er
ekki fullur, ég er brjálaS-
ur!“ Þá varð hún skelfilega
hrædd, - svo fögur, -
fyrst tvísté hún, síðan hljóp
hún af stað eins hratt og
hún gat. Ég lét hana fá svo-
lítið forskot og hljóp svo á
eftir henni.
Jg VIKAN 15. tW.
Viðvíkjandi neðanmálsgrein í blöðunum [
dag vil ég taka fram eftirfarandi:
Eg er einn af þessum misskildu hæfileika-
mönnum, og ég og þú eigum ekki samleið,
— og — ef ekki hefði verið fyrir þennan
misskilning og mávana, hefði ekkert skeð.
Ekkert. Eg hefði getað haldið áfram að lesa
hugsanir hennar handan yfir almenninginn,
nefnilega grasflötina, sem fellur milli hús-
anna okkar niður yfir stórgrýtið við sjó-
inn, og hún hefði haldið áfram að sitja við
gluggann sinn uppi á þriðju hæð, yfir bókum,
eða glapin af mávunum.
Eg bý í raðhúsi hérna megin við almenn-
inginn, í kjallaraherbergi. Það er kannski
ekkert fínt, en ég er ánægður. Krakkarnir
kalla mig ýmsum nöfnum, og húsráðendurn-
ir gjóa til mín augunum á sérstakan hátt,
þegar ég mæti þeim. Eg er nefnilega einn
af þessum skrítnu mönnum. Einn af þessum
meinlausu hlédrægu mönnum, sem vilja bara
fá að vera í friði. Og ég er ánægður. Ég
vinn, þeir hjálpuðu mér um vinnu, þegar
ég losnaði af hælinu, vinn í þvottahúsinu
þar. Ég er með þeim æðstu þar, og þegar
ekki er mikið að gera, fer ég niður og horfi
á konurnar og stúlkurnar. Þá finn ég til
einmanakenndar, en varla nokkurntíma nema
þá. — Jú, stundum á kvöldin.
Hér sit ég oft við gluggann og horfi út
yfir almenninginn. Það var mín helzta
skemmtun, áður en mávarnir komu. Þeir
fluttu sig snemma ( vor utan frá sjónum.
Og þeir eru þarna núna, jafnvel á þessari
stundu, húkandi hreyfingarlausir á nöktum
sverðinum, hangandi í loftinu, þögulir, sam-
litir skýjunum. Sko sko þarna tekur einn
sig útúr hópnum. Hann hækkar flugið, stefn-
ir til hafs, þýtur áfram með vindinum, hreyf-
ingarlaus, hreint eins og vængjum hans sé
með öllu ofaukið. Og þetta garg, — það
stígur upp hásara, hásara, teygir sig, verð-
ur að skræk, sem brestur um þvert með
hljóði, eins og í legsteini, sem hrekkur sund-
ur. Mér er óskiljanlegt, hvað þessi kvik-
indi eru að vilja þarna á túnið. Ef til vill
er eitthvert æti í sverðinum.
Það eru fyrst og fremst börnin, — margir
tugir barna, þau leika sér daglega á flöt-
inni framan við gluggann minn. Verst er
bara, að ég kem svo seint heim úr vinn-
unni. Samt vinnst mér oft tími til að horfa
á þau góða stund; litlar hlægjandi stelpu-
hnyðrur og búlduleitir strákar með stór höf-
uð. Ég þekki þau flest með nafni og þau
kalla mig „skrítna kallinn", og slá í frakk-
ann minn, þegar ég geng framhjá þeim.
Það er allt í lagi. Áður en mávarnir komu,
áður en hún fór, var allt í lagi. Og ég var
ánægður.
Um kvöldmatarleytið sit ég við gluggann
og horfi yfrum. Þá er mest gaman. Það er
að horfa á mörg leikrit í einu. Það er að
finna frelsi í bústriti annarra. Eg sé alla-
vega skuggamyndum og andlitum bregða
fyrir bakvið gluggana, og ég þekki orðið
allar stúlkurnar í húsinu. (Þær þekkja mig
nú reyndar ekki). Stundum sé ég húsbónd-
ann skamma kerlinguna eða tugta krakk-
ana, og einu sinni fyrir löngu sfðan varð
ég vitni að því, að tveggja ára gömul hnáta
datt út um glugga á annarri hæð hússins, og
varð fyrstur á slysstað. Mörgu af fólkinu í
húsinu, því sem- mér líkar bezt við, hef ég
gefið nöfn. Sum eru skrítin og kjánaleg, ég
yeit það, en ég er nú svoleiðis. Ein húsmóð-
irin úti í enda hússins, nær sjónum, er af-
skaplega fín með sig, með Ijósan hárbrúsk
upp í loftið og gengur eins og hún væri að
labba berfætt eftir nýslegnu túni. Ég kalla
hana fröken Fix. Hugsa sér, Fix, hvað það lýs-
ir henni akkúrat. Fix!
Hún, Drottningin, hún bjó [ miðju hús-
inu. Ég kallaði hana Drottninguna af því
að hún var fegursta stúlkan ( húsinu.
Ég man það allt; þunglyndið í svip henn-
ar, þar sem hún sat við gluggann yfir náms-
bókum sínum býst ég við, og horfði út til
mávanna og mín, — ég þekki þessa tilfinn-
ingu sjálfur, hef sigrazt á henni fyrir löngu
með þrotlausum sjálfsaga, — andlitið, hend-
urnar, sem bræða héluna af rúðunni leitandi
fingrum. Allt þetta er mitt, mitt segi ég því
að af því spratt lótus. — Sko, sko, varir
hennar bærast. Hún fylgir mávinum eftir
með augunum, þar sem hann stígur út til
hafsins.
„Til hvers, til hvers", hvíslar hún, „þetta
er hið eina, sem ég get hugsað um. Þó
veit ég, að svörin eru ekki til. Dag eftir dag
sit ég yfir bókum, en get hvorki munað né
skilið, það sem ég er að lesa. Ég finn vitið
seytla frá tilfinningum mínum, skoðunum
mínum, mér allri, eins og leysingarvatn. Ég
veit ég verð vitlaus á endanum. Allan dag-
inn er ég full af nagandi friðleysi, kökkur
í hálsinum, svo að ég get varla talað, hroll-
ur í maganum. Ég þrái eitthvað svo óskap-
lega. Þó veit ég að það er ekki neitt".
Nú dregur hún höfuðið frá glugganum og
lítur við. Á bak við hann birtist skuggamynd
af konu, sem áreiðanlega segir: „Af hverju
anzarðu mér ekki, þegar ég kalla á þig?
Hún lítur aftur út til mín og mávanna,
ypptir öxlum: „Ég anzaði".
Horaðri konu með Ijóst hár bregður fyr-
ir á bak við hana: Ég skil bara ekkert, hvað
hefur komið yfir þig, barn. Krúttið mitt, am-
ar eitthvað að þér? Þú veizt að þú getur
sagt mér allt.
Hún: „Láttu mig ( friði. — Hvað viltu
mér"?
Hin leggur hendurnar á axlir hennar: „Ég
skil ekkert í þér. Því geturðu ekki verið eins
og hann bróðir þinn, sem er svo duglegur
að læra og öllum líkar vel við"?
Sko, sko, nú stekkur hún á fætur, hah, hún
næstum velti um lampanum: „Það ert þú,
sem eyðileggur allt fyrir mér. Þegar ég var
Iftil, hélt ég að þú værir einhver guð. Nú
veit ég að þú ert ekkert". Sjá hvernig hún
reigir sig, alveg eins og drottning! Hún hróp-
ar.
Nú fjarlægist hin gluggann, nemur stað-
ar og segir (auðvitað): „Svona talar eng-
in við móður sína. Þú ert engu barni lík. Já,
ég skal svo sem sjá þig í friði". — Og dreg-
ur sig í hlé.
Hún er sefzt aftur og mænir út svo fög-
ur svo fögur og virðist hafa gleymt sér yfir
mávunum. En ég skil nú ekki að nokkur geti
hugsað svo lengi í einu um máva.
Nótt eina vaknaði ég. Uti var slagveður,
vindur, sem reif í gluggann minn, skúra-
leiðingar, og á bakvið veðurgnýinn var lág
vatnstær rödd, sem kallaði nafnið mitt, —
byrjaði opið. Aaaa — svo kom samanklemmt
nefhljóð — nnnddrrr — síðan — iiiii, — sem
hvarf, steig svo upp aftur: Aaaandri. — Ég
lá um stund og hlustaði, hlustaði ( myrkr-
inu, ókunnu myrkri, sem veðrið hafði slitið
út úr nóttinni og hlaðið í kring um mig