Vikan - 15.12.1966, Qupperneq 20

Eins on pöddnr á kaldri kókúsúpu
Framhald af bls. 15.
fara sléttuna eins nærri fjalls-
rótunum og hægt væri.
Og lenti við það í kviksandi.
Italan sökk fyrirvaralaust und-
ir þeim. Þeir stukku út úr henni
í ofboði. Yfirborðið lét fyrst of-
urlítið undan þunga þeirra, en
fjaðraði síðan upp með þá aftur.
Jörðin lyftist og hneig allt í kring
um þá. Þeir voru í miðjum graut-
arpotti, yfirborðið þurrt og seigt
af sólinni. Þeir voru eins og pödd-
ur trítlandi á kaldri kókósúpu.
Þeir reyndu fyrir sér með löngu
rekunum, hve djúpt væri ofan
á fast. Þeir fundu engan botn.
Bíllinn seig stöðugt. Grindin var
komin í kaf. Þeir hömuðust eins
og þeir ættu lífið að leysa við
að létta bílinn, stöðugt á glóðum
um að fara sjálfir niður úr yfir-
borðsberkinum. Þeir losuðu allt
af Itölunni nema boddýið sjálft.
Svo fengu þeir sér tebolla til að
ráðgast um. Nú var ekki um
neitt að velja. Þeir yrðu að arka
til baka til Urga, sárt sem það
var. Það gæti tekið marga daga.
En hér var engin von á manna-
ferðum.
Sem þeir voru að bræða með
sér, hver ætti að fórna sér og
fara, kom þá ekki lest hestvagna
fram undan hæðardragi nokkru
frá þeim. Barzini þaut í áttina
til þeirra, rakst hvað eftir ann-
að á kviksand en slapp alltaf
yfir. Þetta var hópur fólks af
ættstofni Buriata í leit að nýj-
um bólstað. Fyrir 50 rúblur sam-
þykkti höfðinginn að bjarga fyr-
ir þá bílnum, en þegar björgunin
skyldi hefjast, kom fjölmennur
flokkur Mongóla og hófst þegar
í stað handa með að ná Itölunni
upp, án nokkurs forrmála. Buri-
atarnir horfðu fúlir á, meðan
Mongólamir hömuðust við bíl-
inn, sem Guizzardi hafði meira
að segja losað bodýið af til að
létta hann. Eftir þrjár klukku-
stundir var Italan komin upp á
yfirborðið aftur. En nú var eftir
að ná henni úr kviksyndinu.
Fjórir uxar voru spenntir fyrir,
en þeim tókst ekki að verða
samtaka, heldur tók einn og einn
á í einu, svo Italan bifaðist ekki.
Var ógerningur að láta þá vinna
saman? Allt í einu datt Guiz-
zardi snjallræði í hug. Hann
minntist þess, hvílíka skelfingu
Italan hafði orsakað með ódeyfðu
vélarhljóðinu hvar sem hún fór.
Nú stökk hann upp í, setti í gang
og gaf hressilega í. Það var eins
og sprengju hefði lostið niður
meðal uxanna, og Guizzardi var
nærri dottinn út úr bílnum, þeg-
ar nautin ruku með hann upp
á fast land.
Enn tók ærinn tíma fyrir ítal-
ana að skrúfa saman bílinn og
koma farangrinum fyrir. Borg-
hese borgaði Mongólunum björg-
unarlaunin og fékk þá til að
ieiðbeina sér út úr kviksands-
svæðinu. Leiðin varð ærið krók-
ótt, en hættulaus. Loks náðu þeir
almennilegri sléttu og Mongól-
arnir fóru, nóttin féll á og öku-
ljósin vildu ekki loga. Borghese
ók áfram við tunglskinið um
hríð, unz hann nam staðar við
litla á og þeir létu fyrirberast
þar um nóttina. Hann hafði ekki
hugmynd um, hve mikið þeir
hefðu í rauninni nálgazt Kiakhta
þennan dag.
Þeim varð ekki um sel, þegar
þeir vöknuðu aftur í birtingu
og sáu að þeir voru enn komnir
í fenjaland. Þeir skiftust á um
að ganga á undan bílnum, en
urðu stöðugt að ^taldra við, með-
an fundin var fær leið. Allar ár
voru fyrst vaðnar til að kanna
botninn. Loks vaijð stórfljótið
fyrir þeim, áin Iro, 300 metra
breið og þó nokkuð straumhörð.
Guizzardi skálmaði þegjandi út
í. Það var hlýtt í veðri svo ekki
háði honum kuldinn, en hann
hrasaði um steina og straumur-
inn var sífellt að fella hann.
Hann var ekki kominn nema
stutt frá landi, þegar vatnið tók
honum í mitti.
— Þetta er ófært, sagði hann,
þegar hann kom aftur í land. —
Vatnið myndi flæða inn á vélina
og straumurinn bera bílinn ofur-
liði. Barzini fékk snjalla hug-
mynd, að eigin dómi: — Við
verðum að gera okkur fLeka,
sagði hann. — Við kaupum kof-
ana þarna og gerum úr þeim
fleka.
Það var eins og íbúar kofanna
vissu hvað í vændum var, því
nú komu þeir þjótandi eins og
til að fyrirbyggja húsbrot. Borg-
hese bað um uxa, og fékk þá
mótmælalaust. Guizzardi tók
magnetuna af, vafði hana í olíu-
vættar rýjur og stakk inn á sig,
sömuleiðis margvafði hann vél-
ina með olíu vættum dúkum.
Svo settist hann undir stýri. Ux-
arnir voru spenntir fyrir, og hóp-
ur Mongóla, sem ekki ætlaði að
missa af skemmtuninni, stökk á
bak hrossum eða uxum og hleypti
út í strauminn. Gæðingur var
settur undir Borghese, sem reið
hnarreistur yfir ána eins og
Napóleon yfir Beresínu. Bíllinn
byltist yfir stórgrýttan botninn
og hnykktist til undan sraumi,
vatnið flaut upp í miðjan bíl.
Loks var áin að baki og vatnið
fossaði úr bíl af farangri og rann
aftur ofan í ána.
Þetta tók hálfa þriðju klukku-
stund, og klukkutíma í viðbót
að vefja utan af vélinni og koma
magnetunni fyrir. Næsta spott-
ann var jarðvegurinn þéttari í
sér, og prinsinn gat ekið drjúgan
um hríð. Svo komu þeir í skóg-
lendi, ærið rússneskt á svipinn,
landamærin hlutu að vera
skammt undan. Svo* tók sléttan
við aftur og allt í einu skall á
þeim sandstormur, reglulegur
hvirfilvindur, og þeir voru í miðj-
um strokknum. En Borghese nam
ekki staðar. Þeir kúrðu sig niður
eftir beztu getu, og jafn skyndi-
lega og veðrið skall á þá, óku
þeir út úr því aftur. Þeir voru
staddir á sandi, ekki eins stór-
um um sig og eyðimörkinni, en
hálfu verri yfirferðar. Þeir urðu
að grafa sig alla leið í gegn um
hann, moka burt foksandinum
niður á fastara undirlag. Þeir
fóru hálfa mílu á klukkutíman-
um. Að sandinum loknum urðu
þeir að brjótast upp á háa hæð.
Og þá sáu þeir Kiakhta. Eftir
nokkra töf Kínamegin komust
þeir loks yfir til Rússlands og
var tekið þar með opnum örm-
um. Áður fyrr hafði þessi staður
verið mesta verzlunarpláss í
grenndinni; þangað var keypt te
frá Kína svo skifti þúsundum
tonna, Með Trans-Síberíu lest-
inni hvarf mikilvægi staðarins,
en nú hafði Borghese ekið á bíl
milli Kalgan og Kiakhta á 7
dögum, hálfum mánuði styttri
tíma en úlfaldalestirnar þurftu.
Það skyldi þó ekki vera, að
Kiakhta gæti skotið járnbraut-
inni ref fyrir rass með því að
taka bílinn í sina þjónustu?
En hér blés ekki byrlega með
birgðimar. Nobel Kompaníið
hafði undirgengizt að sjá um
dreifingu birgða Borgheses í Sí-
beríu og Rússlandi, en hér var
ekkert bensín, sem þó átti að
vera. Borghese sendi hraðskeyti
til Pétursborgar en fékk ekkert
svar. Loks kom á daginn, að einn
kaupmannanna í borginni hafði
keypt lítinn bíl einhvern tíma á
árum áður, og fengið með hon-
um miklar bensínbirgðir, en bíll-
inn varð fljótlega ógangfær. Það
hlaut að vera bensín eftir hjá
kaupmanninum. Og viti menn,
þar var drjúgur slatti í tunnu,
svo þeir voru ömggir næsta á-
fanga. En hvað tæki þá við?
Engar birgðir í Kiakhta, og var
þá ástæða til að búast við þeim
á öðrum áætluðum stöðum?
Frökkunum var haldin veizla
um kvöldið, eftir að þeir heim-
sóttu lamann. En Godard hafði
ekki sofið nema tvo klukkutíma
eftir ökuraunina miklu, svo hann
afsakaði sig snemma til að hvíl-
ast ofurlítið. Bizac vakti þá um
morguninn. Du Taillis var illa
haldinn af hitasótt, en dróst þó
á fætur. Þeir ákváðu að skiftast
á um að vera í fararbroddi, og
Cormier fór fyrstur. En hann
gafst upp í fyrstu brekkunni.
Hallinn var 1:3, og það var of
mikið fyrir hestöflin 10 í de Dion-
bílnum með 600 kg af farangri.
Þeir urðu að losa af þeim og ýta
þeim upp til að létta undir, en
sækja síðan dótið niður og bera
upp á sjálfum sér. Þar tylltu þeir
því aftur á bílanna og tókst að
komast klakklaust niður með því
að beita ýtrustu varfærni, og svo
varð að hafa sama háttinn við
næstu brekku. Spijkerinn komst
flestar brekkurnar af eigin vél-
ar afli, því hann hafði sterkari
vél og lægri gíra, sem Jacobus
Spijker hafði látið setja í hann
sérstaklega, og Godard uppgötv-
aði fljótlega, að ef Spijkerinn
komst ekki með framendann á
undan, var alveg nóg að snúa við
og setja afturpartinn fyrst. Þetta
var mikil blessun fyrir du Taill-
is, sem var magnlítill vegna veik-
inda, og hefði því ekki verið til
stórræðanna að ýta og bera dót.
Þess í stað naut hann þess að
reika um skóginn og dást að
gleymméreyjum. Hann tíndi fall-
egan vönd handa hverjum félag-
anna af þeim bláu blómum til
að hafa í hnappagatinu, en var
ekki viss um að þeir hefðu met-
ið hugulsemi hans að verðleikum.
að lokum, þegar de Dionarnir
höfðu verið tæmdir og fylltir
eitthvað 20 sinnum, gáfust þeir
upp þann daginn og bjuggust
um til næturinnar. Næsta dag
átti Godard að vera í fararbroddi
og leið ekki á löngu, þar til Spij-
kerinn lá á kviðnum í kviksyndi
líkt og Italan áður á svipuðum
slóðum. Þeim tókst að stöðva de
Dionana í tæka tíð, og nú var
komið að því að tæma Spijker-
inn og draga hann upp. Þeir
þorðu ekki að vera of margir
úti á kviksyndinu í einu, svo
Cormier tók byssu sína og leitaði
veiði. Á tæpum þremur klukku-
stundum náðu þeir Spijkernum
upp og sneru sér nú að því að
finna ána Iro, höfðu ekki erindi
sem erfiði og urðu nú að búast
um til næturinnar án þess að
finna hana.
Fljótið fundu þeir næsta morg-
un. Þar var ekkert vað sjáan-
legt, en Godard áleit mögulegt
20 VIKAN ^0-tbl-